Direct naar artikelinhoud

Familieleden Syriëgangers: Nederland, haal onschuldige kinderen weg uit voormalig kalifaat

Nederland moet meer doen om kinderen van Syriëgangers weg te halen uit het voormalige kalifaat. Die kinderen zijn onschuldig en hebben niet zelf voor IS gekozen. Ze lopen gevaar en Nederland laat ze aan hun lot over. Dat zeggen vijf familieleden van Syriëgangers tegen de Volkskrant.

Iraakse kinderen in het tot voor kort door IS-gecontroleerde Mosul.Beeld afp

Volgens recente schattingen van de AIVD bevinden zich zo'n tachtig Nederlandse vrouwen en 'ten minste honderd' kinderen in het voormalige kalifaat. Sommigen van hen bevinden zich sinds het uiteenvallen van het kalifaat in speciale kampen, van anderen is de verblijfplaats onbekend.

De achterblijvers zeggen bot te vangen als ze het ministerie van Buitenlandse Zaken of de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) om hulp vragen. Ze krijgen standaard het antwoord dat Nederland pas actie kan ondernemen als de vrouwen zich melden bij een Nederlandse post buiten Syrië. Met een dna-test moeten ze dan bewijzen dat de kinderen van hen zijn.

Doodvonnis

Volgens een achterblijver komt deze houding 'praktisch neer op een doodvonnis'. Bronnen van de Volkskrant wijzen erop dat de vrouwen bij aankomst in het kalifaat hun paspoort hebben moeten inleveren. Zonder paspoort kunnen ze niet reizen, zeggen ze. De vrouwen kunnen alleen weg als Nederland actief om uitlevering vraagt bij kampbeheerders. En dat, zeggen ze, 'weigert Nederland'.

Desgevraagd zegt de NCTV dat 'het hun eigen verantwoordelijk is dat ze daarheen zijn gereisd, dan is het ook hun eigen verantwoordelijkheid om uit het gebied terug te keren'. Mochten de vrouwen zich wel melden bij zo'n Nederlandse post, dan zal de marechaussee ze naar Nederland begeleiden. Daar zullen ze worden vastgezet en voor de rechter komen. De kinderen krijgen onder begeleiding van de Raad voor de Kinderbescherming zorg en opvang.

Houssein zag zijn kinderen en vrouw naar Syrië vertrekken

De Volkskrant sprak met Houssein (56), wiens kinderen en ex-vrouw naar Syrië vertrokken. Nu knokt hij voor zijn twee kleindochters van 4 en 2 jaar, die hij nog nooit heeft ontmoet. 'Mijn dochter gelooft heilig in het kalifaat. Uit eigen beweging zou ze nooit terugkomen. Ik zou mijn kleinkinderen zo graag in de armen sluiten.' Het interview komt vrijdag online.

Op deze in 2016 gepubliceerde foto van een militante website, is volgens persbureau AP een klaslokaal in de door IS gecontroleerde Iraakse stad Mosul te zien. Een IS-lid deelt onderwijsbenodigdheden uit.Beeld ap

Doodvonnis

De familieleden willen niet met hun naam in de krant. Ze vrezen dat de kinderen anders publiekelijk bekend komen te staan als 'terroristenkinderen' en bij een eventuele terugkomst naar Nederland nooit rust zullen krijgen.

Terrorismeonderzoeker Marion van San, die is verbonden aan de Erasmus Universiteit, zegt dat zowel België als Nederland deze kwestie van zich wegschuift: 'De hulpverlening is niet toegerust om zwaar getraumatiseerde kinderen op te vangen. Zeker als ze wat ouder zijn, weet je niet met welke ideeën ze in hun hoofd rondlopen.'

Toch pleit ook Van San voor een actievere houding van Nederland en België bij het opsporen en terughalen van vrouwen en kinderen. 'Je wilt niet dat ze illegaal terugkeren. Beter is ze te begeleiden en gecontroleerd terug te halen.'

Zolang die kinderen niet naar hier komen, bestaat het probleem zogenaamd niet
Terrorismeonderzoeker Marion van San

Contactherstel

Van San adviseert de achterblijvers aan te kloppen bij het Internationale Rode Kruis. Dat kan helpen met 'opsporen en contactherstel' van familieleden, zegt woordvoerder Belinda van der Gaag van de Nederlandse afdeling. Enkele achterblijvers hebben zich al bij het Rode Kruis gemeld. Van der Gaag: 'In verband met privacybescherming en veiligheid van alle betrokkenen noemen we geen aantallen en kunnen we daar verder niet op ingaan.'


AIVD-rapport 2016: 70 Nederlandse kinderen in kalifaat leiden 'traumatiserend' leven

Bij aankomst in IS-gebied worden mannen, vrouwen en eventuele kinderen van elkaar gescheiden. Voordat ze definitief worden toegelaten, worden ze uitgebreid ondervraagd om te controleren of ze geen spionnen zijn. Hun paspoorten worden afgenomen. Mannen moeten trouw zweren aan 'kalief' Abu Bakr al-Baghdadi, krijgen militaire en fysiek zware training en moeten IS-bevelen klakkeloos opvolgen.

Nieuwkomers mogen hun eigen rol kiezen: strijden of ondersteunende taken verrichten. Ze kunnen zich bezighouden met propaganda en rekrutering, leraar worden of agent bij de Hisba, de religieuze politie. Nederlandse mannen kiezen vrijwel allemaal voor het slagveld, ze dromen van een glorieuze martelaarsdood. Volgens de dienst is het 'niet ongewoon' dat strijders, wellicht ook de Nederlandse, bij het innemen van nieuw grondgebied deelnemen aan executies, martelingen en verkrachtingen.

Houssein zag zijn kinderen en vrouw naar Syrië vertrekken

De Volkskrant sprak met Houssein (56), wiens kinderen en ex-vrouw naar Syrië vertrokken. Nu knokt hij voor zijn twee kleindochters van 4 en 2 jaar, die hij nog nooit heeft ontmoet. 'Mijn dochter gelooft heilig in het kalifaat. Uit eigen beweging zou ze nooit terugkomen. Ik zou mijn kleinkinderen zo graag in de armen sluiten.' Het interview komt vrijdag online.