Weg naar werk is in Zuidoost-Brabant lang voor vluchteling

De bedoeling is dat migranten zo snel mogelijk na hun aankomst in Nederland deelnemen aan de samenleving. Werk - betaald of vrijwillig - helpt de nieuwkomer bij zijn integratie, is de gedachte. Maar de weg naar een baan is lang, blijkt uit de cijfers. 

Tussen 1 januari 2014 en eind oktober 2017 kregen in Eindhoven 671 vluchtelingen met een verblijfsvergunning een bijstandsuitkering. Slechts 39 van hen hebben nu een baan in dienstverband. Twee mensen gingen als zelfstandige aan de slag en 24 begonnen met een studie. Ander voorbeeld: tussen begin 2015 en medio 2017 waren er in Heeze-Leende zeven uitstromers uit de bijstand onder de statushouders. In totaal hebben in deze gemeente van de 172 bijstandsdossiers er 67 betrekking op erkende vluchtelingen.

Door de hoge instroom en lage uitstroom van migranten neemt hun aandeel in de bijstand toe. In Helmond en de Peel gaan tegenwoordig 833 van in totaal 5.175 bijstandsdossiers over statushouders: dat is één op de 6. Drie jaar geleden was dat nog één op de 18. 

De oorzaken voor de haperende uitstroom naar betaald werk zijn divers. Eén van de grootste struikelblokken is opmerkelijk genoeg de inburgeringslessen. Nieuwkomers moeten binnen drie jaar het inburgeringsexamen halen. De lessen worden tijdens kantooruren gegeven, verspreid over drie dagdelen per week. Vluchtelingen hebben daardoor slechts twee doordeweekse dagen over om te werken en zijn daarom niet aantrekkelijk voor werkgevers.

,,Ik ken een Syriër die een eigen installatiebedrijfje had in Syrië”, geeft Nora Faber, arbeidsmakelaar van de gemeenten Valkenswaard en Heeze-Leende, als voorbeeld. ,,Hij heeft ook in Griekenland gewerkt en hij kan van die mooie ornamentjes maken. Eigenlijk zou hij zo aan de gang moeten kunnen. Maar omdat hij nog moet inburgeren, is hij maar parttime beschikbaar.” Het maakt dat mensen gedwongen stilzitten, terwijl ze juist graag aan het werk willen.

Maar er zijn niet alleen praktische problemen. ,,We lopen heel erg tegen de gezondheid van mensen aan. Eritreeërs bijvoorbeeld hebben heel erge trauma’s. Ze hebben een enorme reis achter de rug en veel seksueel geweld gezien.” Zorgen en psychische problemen maken dat vluchtelingen zich niet kunnen concentreren op werk. Ook is het opleidingsniveau een struikelblok. Met name mensen uit Eritrea hebben over het algemeen bijzonder weinig onderwijs genoten.