Heleen Mees: Jonge vrouwen hebben Hillary Clinton het presidentschap gekost

De #MeToo-discussie heeft een kloof geslagen tussen oudere en jongere generaties vrouwen, zo constateerde Loes Reijmer vorige week in deze krant. Dat is niet alleen in Nederland zo, waar Neelie Kroes nuchter opmerkte dat je sterker wordt van de dingen waar je niet dood aan gaat, maar ook in de Verenigde Staten waar Meryl Streep op grote billboards wordt beticht van een 'Ich habe es nicht gewusst'-houding ten aanzien van Harvey Weinsteins wandaden. Net als de oudere generatie vrouwen in Nederland denkt Streep dat de #MeToo-beweging een terugslag te wachten staat.

In haar zoektocht naar de oorzaak van de generationele tweespalt betoont Reijmer zich fijngevoelig genoeg om niet met de meest voor de hand liggende verklaring op de proppen te komen, namelijk dat jongere vrouwen aan den lijve ondervinden hoe het is om seksueel lastig gevallen te worden en oudere vrouwen niet meer.

Het verklaart allicht ook waarom Meryl Streep en andere actrices als Glenn Close niet wisten van Weinsteins wangedrag. Zij zijn enkele jaren ouder dan Harvey Weinstein en behoorden ongetwijfeld niet tot zijn doelgroep.

Maar er is ook iets anders wat de discussie parten speelt, namelijk het onverstoorbare geloof in vooruitgang. In de verklaring die Harvey Weinstein publiceerde in reactie op de eerste onthullingen in The New York Times schreef hij zijn gedrag toe aan het feit dat hij was opgegroeid in de jaren zestig en zeventig. Zeg maar het Mad Men-tijdperk, toen de regels en opvattingen over wat passend gedrag is op de werkplek verschilden van de opvattingen nu. De onuitgesproken gedachte hierachter is dat alleen oudere mannen zich schuldig maken aan dit soort gedrag.

Niets blijkt minder waar. Afgelopen weekend publiceerde The New York Times, die maar geen genoeg van het onderwerp kan krijgen, een uitgebreid verhaal over de niet al te fijnzinnige omgangsvormen bij het nieuwe mediaconcern Vice onder de kop 'Cutting-Edge Media and Allegations of Old-School Sexual Harassment' (Hypermodern mediabedrijf beschuldigd van ouderwets seksueel wangedrag). Bij Vice werken uitsluitend mensen die jonger zijn dan 45. Maar medewerksters die er klaagden over grensoverschrijdend gedrag van collega's werd steevast verteld dat dat nou eenmaal bij de bedrijfscultuur hoorde.

Het is alleen niet zo evident wat je als bedrijf kunt doen om te voorkomen dat medewerkers seksueel worden lastig gevallen. Uit onderzoek blijkt dat sexual harassment-trainingen zoals die in de VS worden gegeven in de praktijk niet werken. Sterker nog, ze blijken een averechts effect te hebben omdat ze genderstereotypen versterken. In de cursussen worden mannen namelijk afgeschilderd als krachtig en seksueel onverzadigbaar en vrouwen als kwetsbaar en passief. De cursussen maken het voor vrouwen lastig om zelfvertrouwen uit te stralen en zich empowered te voelen op de werkvloer en voor mannen om in vrouwen potentiële leiders te zien.

De beste manier om een werkomgeving te creëren waar ook vrouwen kunnen gedijen, zo blijkt uit datzelfde onderzoek, is door meer vrouwen in leidinggevende functies aan te stellen. Daar is binnen de huidige verhoudingen een vorm van vrouwenvoorkeursbeleid voor nodig. Maar laat dat nou net iets zijn waar jonge vrouwen doorgaans niet het nut of de noodzaak van inzien, juist omdat ze seksueel aantrekkelijk zijn en zich overal erg gewenst weten. Over die generatiekloof horen we Loes Reijmer niet.

Zo kon het gebeuren dat bij de Democratische voorverkiezingen vorig jaar meer vrouwen onder de dertig voor Bernie Sanders kozen dan voor Hillary Clinton. Van de witte jonge vrouwen stemde maar liefst tweederde op Sanders.

Ongetwijfeld waren die jonge vrouwen bang dat de associatie met Clinton ze minder sexy en bijgevolg minder vruchtbaar zou maken. Hoewel bij de algemene verkiezingen meer jonge vrouwen op Clinton stemden dan op Trump, was Clintons aanhang onder jonge vrouwen veel geringer in vergelijking met die van Barack Obama bij de verkiezingen ervoor.

Het is niet overdreven om te stellen dat jonge vrouwen Hillary Clinton het presidentschap hebben gekost. In dat licht bezien is het cynisch zo niet pijnlijk te noemen dat de #MeToo-beweging nu wordt geframed als het ultieme verzet tegen het presidentschap van Donald Trump.