Herinvoering van de dienstplicht kan volgens oud-militairen misstanden voorkomen. © ANP

Oud-officieren: voer dienstplicht in om misstanden op kazernes tegen te gaan

De dienstplicht moet terugkomen om misstanden op kazernes te voorkomen. Daarvoor pleiten oud-officieren. Militairen die op kazernes overnachten worden nu veel te vrij gelaten.

Ellen van Gaalen 25-12-17, 11:30

Met woede, verbijstering en verdriet kijken de oud-militairen naar 'hun defensie' die de afgelopen maanden keer op keer in opspraak kwam. Begin november klapten drie militairen uit de school over pesterijen, misbruik, verkrachting en drugsgebruik in de Oranjekazerne in Schaarsbergen. Ze zijn uit het leger gestapt, omdat de leidinggevenden niet ingrepen maar er zelfs aan meededen.

De oud-militairen kijken er niet eens van op. Ze spreken van een cultuur die volledig op de schop moet. Zo zouden leidinggevenden geen ellende willen, omdat ze vooral hogerop willen komen. ,,Daardoor ontstaat een doofpot. De cultuur moet helemaal veranderen,'' stelt oud-luitenant Frank Benthem. ,,Je moet er maar eens op letten. Topmilitairen komen pas met kritiek als ze bijna afzwaaien.''

Hoewel hun tijd in het leger er al vele jaren op zit, dragen ze Defensie nog een zeer warm hart toe. Volgens de oud-militairen zijn de aanhoudende bezuinigingen de belangrijkste oorzaak voor de problemen bij defensie. ,,Toen er nog dienstplicht was, zaten de kazernes veel voller en was er altijd toezicht,'' verklaart Benthem. ,,De jongens hoefden zich ook na werktijd niet te vervelen, want er waren allerlei clubs en activiteiten.''

Dienstplicht

Amsterdammers en Rotterdammers raakten bevriend. Zoons van advocaten en arbeiders. Nu praten hele groepen niet meer met elkaar.
Oud-militair Erik Becking

Herinvoering van de dienstplicht - 'misschien moeten we die dan 'dientijd' noemen' - zou volgens hen veel ellende wegnemen. ,,Wij waren niet alleen bezig met de militaire plicht, maar wilden de jongens ook maatschappelijke bagage meegeven. De dienstplicht was als smeerolie in de samenleving,'' verwoordt oud-commandant Erik Becking.

Hoewel de dienstplicht formeel niet is afgeschaft, geldt sinds 1997 geen opkomstplicht meer. Dienstplichtigen (tussen 17 en 45 jaar) hoeven zich niet meer te melden en kunnen gewoon doorgaan met hun gebruikelijke leven.

Wat de oud-militairen betreft gaat die opkomstplicht gewoon weer gelden. Jongeren kregen discipline van hun tijd in het leger, stellen ze. Bovendien zou het een antwoord zijn op de polariserende samenleving. ,,Iedereen zat lange tijd met elkaar in een groep. Ze moesten samenwerken. Amsterdammers en Rotterdammers raakten bevriend. Zoons van advocaten en arbeiders. Nu praten hele groepen niet meer met elkaar.''

De dienstplicht zorgde voor vertrouwen in andere mensen, merkt sergeant-majoor Rennie Visser op. ,,Iedereen was gelijk en je moest het samen doen.''

Draagvlak

De oud-militairen zeggen dat veel oud-collega's herinvoering van de dienstplicht zouden toejuichen. Tegelijkertijd beseffen ze dat het een discussie is die ze niet snel zullen winnen. Benthem: ,,Er is geen politiek draagvlak voor. De politiek zou eens meer naar defensie moeten luisteren.''

De afgelopen twee jaar zijn voorstellen van de Groep Bontes/Van Klaveren en het CDA naar de prullenbak verwezen. Het gros van de Tweede Kamer vindt dat het leger een professionele militaire organisatie is die niet moet opdraaien voor heropvoeding van jongeren.

Met een dienstplicht los je helemaal niets op. Die kost alleen maar ontzettend veel geld.
Anne-Marie Snels, voorzitter Algemene Federatie van Militair en Burger Personeel

Bovendien werd ook tijdens de dienstplicht wel geklaagd over verveling, en kwamen pesterijen op de kazernes voor. De Algemene Federatie van Militair en Burger Personeel (AFMP) ziet niets in het voorstel van de oud-officieren. ,,Het keert eens in de zoveel tijd terug, maar wij geloven daar helemaal niet in,'' reageert voorzitter Anne-Marie Snels. De tijden zijn compleet veranderd, zegt ze. ,,De infrastructuur van defensie is daar helemaal niet op ingericht. Er zijn nu al te weinig kamers en een tekort aan begeleiders. Met een dienstplicht los je helemaal niets op. Die kost alleen maar ontzettend veel geld.''

Aantrekkelijker

Volgens Snels moet defensie vooral de organisatie veranderen, zodat het aantrekkelijker wordt om in het leger te gaan. ,,Er moet beter voor het personeel worden gezorgd. Dan wordt de instroom vanzelf groter en de uitstroom lager.''

De Vakbond voor Burger en Militair defensiepersoneel (VBM) vindt dat er meer aandacht moet komen voor vorming. Voorzitter Jean Debie erkent dat sinds de afschaffing van de dienstplicht minder tijd en aandacht naar de vorming van militairen gaat. ,,Er is zoveel bezuinigd op defensie dat bijvoorbeeld wapenlessen en hoe help je gewonde collega's prioriteit heeft. Wij vinden dat er ook meer aandacht moet komen voor groepsvorming: hoe ga je met elkaar om en wat moet je vooral wel en niet doen,'' stelt hij. De vakbond heeft daarvoor twee weken geleden nog aandacht gevraagd in de Tweede Kamer.