Je woning van het gas af halen? Ruim 600 euro boete!

Bij Stedin, één van de drie grote netbeheerders in ons land, kost het gasloos maken van een woning 623 euro, blijkt uit een inventarisatie van onlinevergelijker Gaslicht.com. Liander (oa Noord-Holland, Friesland en Gelderland) rekende tot voor enkele jaren terug geen kosten, maar vraagt inmiddels 605 euro. Bij Enexis betalen huishoudens 346 euro plus een bijdrage van circa 15 euro per meter weggehaalde leiding.

De ‘boete’ zorgt voor gefronste wenkbrauwen bij energie-experts, milieuclubs en in politiek Den Haag. Voor 2050 moeten bijna 8 miljoen huizen van het gas af; als per 1 januari wordt begonnen, zijn dat er 224.000 per jaar. Een enorme opgave.

,,Een rekening van honderden euro’s stimuleert niet om je woning gasloos te maken,” zegt Ben Woldring, eigenaar-directeur van Gaslicht.com. ,,Wij pleiten er voor deze ‘boete’ op het verduurzamen van je huis te schrappen.”

De vergelijker krijgt bijval van Greenpeace. ,,Woningbezitters die dit doen zijn voorlopers, pioniers. Zij verdienen een steuntje in de rug,” zegt Joris Wijnhoven, actieleider Klimaat. 

De milieuorganisatie wijst op de aanmoedigingspremie die sommige steden geven, in Amsterdam tot 5.000 euro. ,,Netbeheerders mogen zeker geen geld verdienen aan het weghalen van de gasaansluiting. De overheid moet deze mensen tegemoet komen.”

GroenLinks ijvert eveneens voor een lagere bijdrage. Het Kabinet moet dit centraal aanpakken, meent Kamerlid Liesbeth van Tongeren. ,,Het is fantastisch dat steden zelf subsidies verlenen, maar 8 miljoen woningen van het gas halen is zó gigantisch: dan wil je geen lappendeken van regelingen.”

Van Tongeren stuitte via vrienden op het onderwerp. Deze week riep ze minister Wiebes (Economische Zaken & Klimaat) in een motie op de kosten zo laag mogelijk te maken. ,,Helemaal gratis lijkt me niet realistisch, maar de 600 euro van nu is echt veel te veel.”

Verder lezen na de foto

Netbeheerders ontkennen dat ze te hoge kosten rekenen. Liander noemt de 605 euro een ,,kostengeoriënteerd tarief.” Gasloos maken is omvangrijker dan vaak wordt ingeschat, stelt de netbeheerder. Er moet immers een monteur langskomen die gaskraan, hoofdkraan en huisaansluiting verwijdert. 

Waarom tot recent geen kosten werden gerekend, kan Liander niet zeggen. ,,We hebben gekozen om onze werkzaamheden kostendekkend te maken.”

Stedin wijst er op dat toezichthouder ACM de tarieven monitort, maar is desalniettemin gevoelig voor de kritiek. ,,Deze discussie speelt bij ons eveneens,” zegt Franc de Korte. ,,De vraag is of deze mensen geen steun verdienen. Daar denken wij en andere beheerders over na.”

De netbeheerder, die groot is in Zuid-Holland en Utrecht, biedt korting als een groep van tien huishoudens gezamenlijk van de gasaansluiting afwil. ,,Dan geldt een pakketprijs van 350 tot 400 euro.”

Inmiddels ziet Stedin een gestaag aantal mensen –zijn gasaansluiting weghalen en de woning all electric maken. Vorig jaar waren dat er 2195 en dit jaar tot september 2275. ,,Dat is enerzijds weinig, maar langzaam worden het serieuze aantallen.” Ook werkt Stedin in onder meer Overvecht en Woerden aan projecten om wijken gasloos te maken.

Netbeheer Nederland, de belangenclub van de netbeheerders, laat weten dat netbeheerders momenteel studeren op de vraag hoe woningen goedkoper gasloos kunnen worden gemaakt. 

Ook moeten de tarieven dichter naar elkaar toe. ,,Er bestaat behoefte aan meer eenduidigheid, zowel qua tarief als de manier van werken,” vertelt Liane ter Maat. Netbeheer Nederland denkt aan een uniforme tariefopbouw, ook moeten de beheerders ‘best practices’ uitwisselen.

Netbeheer Nederland wijst er op dat het verwijderen van gasleidingen nu 10.000 tot 20.000 euro per woning kost. ,,Dat zijn substantiële bedragen, die slechts zijn op te hoesten door een kleine groep voorlopers die het zich kunnen permitteren. De verwijderingsbijdrage vormt slechts het laatste stukje kosten.” 

Daarbij worden de kosten van het gasnet omgeslagen over iedere Nederlander met een gasaansluiting. ,,Hoe minder gasaansluitingen, hoe meer de blijvers betalen.”

Al met al is het afschaffen van de verwijderingskosten gecompliceerder dan het lijkt. ,,De roep is begrijpelijk, maar eigenlijk gaat het om de alomvattende vraag wie voor de energietransitie betaalt.”

De vraag is: wat nu? Dinsdag werd Van Tongeren’s motie om de tarieven zo laag mogelijk te maken, verworpen. Hetzelfde lot trof een nog verstrekkendere motie van de Partij voor de Dieren om het verwijderen geheel kosteloos te maken. 

Het GroenLinks-Kamerlid is niet gedesillusioneerd. ,,In de politiek moet je een onderwerp eerst agenderen. Dat heb ik gedaan en het is nu gesignaleerd: bij EZ weten ambtenaren ervan, net als netbeheerders.”

Van Tongeren wil dat Wiebes en de netbeheerders in het nieuwe jaar snel om tafel gaan. ,,De minister is tot nu toe van goede wil, ik wil hem daarom iets vragen wat redelijk is.” 

Waar Van Tongeren strijdbaar is, ziet Vereniging Eigen Huis de weggestemde motie als reden om voorlopig niet te lobbyen voor een lagere verwijderingsbijdrage. ,,Wij zien geen politiek draagvlak,” stelt woordvoerder Manon van Essen. 

Het Kabinet mag voorlopig geen actie ondernemen, Stedin acht de kans groot dat het tarief komende jaren omlaag gaat. ,,Het huidige bedrag is gebaseerd op de verwijderingskosten van een individuele woning”, zegt Franc de Korte. ,,Gezien de grote hoeveelheden woningen die aardgasvrij moeten worden, ligt het in de lijn der verwachting dat het tarief zal wijzigen, lees: dalen zodra er hele blokken tegelijk hun aansluiting laten verwijderen.”

Belangrijk discussiepunt wordt vervolgens wat we met het ruim 11.500 km lange gasnet doen, stelt de netbeheerder. Gasloos betekent niet meteen, weghalen. ,,We zouden het voor andere doeleinden kunnen gebruiken. Denk aan groen gas, waterstof of wellicht iets waar we nu nog niet aan denken.”

Coulant
Toezichthouder ACM laat weten dat netbeheerders wettelijk gezien alle kosten voor het afsluiten van het gas aan de klant mogen doorberekenen. ,,De ene netbeheerder maakt daarbij meer kosten dan de andere,” stelt een woordvoerder. Minder vragen mag uiteraard ook. ,,Dan zijn ze daar coulant in.”