We schrijven januari 1990. In het Engelse Frimley Green vindt de dertiende editie van de Embassy, het officieuze WK van de British Darts Organisation (BDO), plaats. De bookmakers weten het zeker. Niemand kan Eric Bristow van zijn zesde wereldtitel afhouden. Toch gaat het faliekant mis voor de 32-jarige Engelsman. In de finale krijgt Bristow met maar liefst 6-1 klop van een drie jaar jongere landgenoot, die nota bene dankzij hem zijn debuut maakt op het belangrijkste toernooi van het jaar. Zijn naam: Phil Taylor.
Het is een paar jaar eerder als Bristow Taylor ziet gooien in een kroeg in Stoke-on-Trent. Na een harde werkdag als metaalarbeider bij een lokale fabriek (JF Sale & Co.) oefent Taylor daar zijn favoriete hobby uit. Bristow is onder de indruk en vraagt Taylor of hij hem voor 10.000 Britse pond mag sponsoren onder de voorwaarde dat Taylor het bedrag terugbetaalt. Taylor bedenkt zich geen moment en schrijft zich gelijk in voor een aantal (kleine) toernooien.
"Ze komen allebei uit Stoke-on-Trent", aldus Arjan van der Giessen, die Taylor vanaf 1999 talloze keren interviewde als dartsverslaggever. "Bristow zag wel potentie in de arbeider Taylor. Maar hij had natuurlijk nooit kunnen bevroeden dat hij ooit in de WK-finale tegenover zijn leerling zou komen te staan en dat hij nog zou verliezen ook. En daarna nog vele malen. Ik heb het er met Taylor weleens over gehad. Hij zei toen ook: 'Als Bristow mij niet had gesponsord en ik die toernooien niet had kunnen spelen, dan was ik wel misschien gewoon arbeider gebleven.' Hij is Bristow eeuwig dankbaar."
PDC
Taylor staat in 1993, een jaar nadat hij zijn tweede wereldtitel verovert, voor een belangrijk besluit. Hij ziet tot zijn afgrijzen dat de dartssport aan populariteit verliest. Veel sponsors haken af en ook de televisiezenders zien er geen brood meer in. Taylor kiest er dan ook voor om te vertrekken bij de BDO en samen met een aantal topdarters een eigen bond op te richten: de World Darts Council (WDC). Later wordt dit de Professional Darts Corporation (PDC).
Het legt Taylor bepaald geen windeieren. Hij verliest in 1994 weliswaar de eerste finale van het PDC-WK, maar daarna staat er in 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2004, 2005, 2006, 2009, 2010 en 2013 geen maat op Taylor, die zijn bijnaam 'The Crafty Potter', een afgeleide van die van Bristow ('The Crafty Cockney'), al snel inruilt voor 'The Power'.
Volgens Van der Giessen had de dominantie van Taylor met een aantal dingen te maken. "Hij is niet alleen zestien keer wereldkampioen geworden omdat hij zo enorm goed was, maar ook omdat hij in het hoofd ging zitten van zijn tegenstanders. Door zijn prestaties, maar ook door de manier waarop hij zich opstelde. Dat vind ik wel een minder aspect van hem."
Door Van Barneveld is Taylor nog beter geworden dan hij al was
In 2007 wordt misschien wel de mooiste finale ooit afgewerkt. Taylor neemt het in een afgeladen The Circus Tavern op tegen Raymond van Barneveld. Die laatste heeft dan net de overstap gemaakt van de BDO naar de PDC. De spanning is om te snijden. Bij een 6-6 stand in sets en 5-5 in legs opent Taylor in de allesbeslissende elfde leg met een 180'er. Van Barneveld kan volgen en dendert er tot ieders verrassing zelfs overheen, om Taylor vervolgens op één van de pijnlijkste nederlagen uit zijn loopbaan te trakteren.
Toch is Co Stompé van mening dat Taylor daar alleen maar sterker van is geworden. "Juist toen is hij er harder voor gaan werken en heeft hij Van Barneveld mentaal stuk gemaakt. Taylor heeft er serieus werk van gemaakt om Van Barneveld even terug te zetten op zijn plek. Dat is hem aardig gelukt. Door Van Barneveld is hij nog beter geworden dan hij al was."
Stompé speelt in 2008 zelf ook een finale tegen Taylor. Op de German Darts Masters wint hij knap met 4-2 en behaalt zo de grootste triomf uit zijn carrière. Stompé kan zich één moment nog goed herinneren. "Voor de wedstrijden stonden we achterin de zaal naast elkaar in te gooien. Hij kwam op een gegeven moment naar me toe en zei: 'Als je een beetje meer aandacht besteedt aan je spel, dan kan je een hele grote worden.' Nadat ik had gewonnen liep ik naar hem toe en bedankte hem voor het vertrouwen. Ha, daar was hij niet zo blij mee. Hij trok een heel zuur gezicht."
Van Gerwen
Aan de suprematie van Taylor komt pas jaren later een einde. In 2015 is hij in de WK-finale niet opgewassen tegen Gary Anderson. Het zorgt voor veel twijfels bij Taylor. Niet langer voelt hij zich onaantastbaar. Hij wint nog wel zijn toernooien, maar een zeventiende wereldtitel blijft uit. En dat knaagt. De immer gefocuste Taylor maakt plaats voor een Taylor die meer met randzaken bezig lijkt.
"De laatste maanden lijkt het wel alsof hij iedereen nog een trap na wil geven", valt ook Van der Giessen op. "Dat hij tegen iedereen wil zeggen dat hij de grote Phil Taylor is en iedereen op zijn knieën moet zitten en dankjewel moet zeggen. Nou, dat vind ik zo'n onzin. Dat is een teken van zelfoverschatting. Iedereen heeft respect voor Taylor maar dat respect is de afgelopen maanden wel wat afgebrokkeld. Dat merk ik bij een heleboel journalisten, en ook zijn collega-darters vragen zich af waarom hij al die rare fratsen nodig heeft. Hij is nog steeds goed, maar op één of andere manier is dat niet meer genoeg voor hem."
Begin dit jaar doet Taylor de dartswereld opschudden. Hij kondigt op 57-jarige leeftijd zijn afscheid aan. Dit WK wordt zijn allerlaatste kunstje. Het lichaam is moe en smeekt om rust. "Ik heb dertig jaar aan de top gestaan, nu is er een nieuwe heerser, Michael van Gerwen. Laat hem het nieuwe uithangbord zijn", vertelde Taylor bij de Masters aan de aanwezige media.
Het respect voor Taylor is in de afgelopen maanden wel wat afgebrokkeld
Die woorden spreekt Taylor in een tijd dat de verhoudingen tussen hem en Van Gerwen nog normaal zijn. Sindsdien volgen er de nodige incidenten. Tijdens één van de pauzes in hun onderlinge duel in de halve finales van de Grand Slam of Darts barst de bom. Taylor ergert zich mateloos aan de vreugde-uitbarstingen van Van Gerwen op het podium en spreekt hem daarop aan, om de Nederlander vervolgens nog een klein zetje te geven. Van Gerwen draait zich om, kijkt Taylor aan en roept: "Wegwezen! Oprotten, lul!".
Van Gerwen doet daar in september in het Ziggo Sport-programma Peptalk zelfs nog een schepje bovenop. "Taylor is een fantastische darter, maar als persoon valt hij me vies tegen. Het wordt echt tijd dat hij afscheid van de sport gaat nemen. Misschien helpt het hem zelf wel als hij heel luchtig en lacherig op het podium doet. Maar als ik ooit op dat punt kom, dan stop ik liever gelijk. Ik ga me niet verlagen tot zijn niveau."
Stompé vindt het niet zo gek dat Taylor en Van Gerwen elkaar totaal niet mogen. "Van Barneveld heeft altijd erkend dat Taylor de grootste aller tijden is. Van Gerwen zegt: 'Verdomme, ik ben de beste.' Hij heeft geen respect voor Taylor, dus waarom zou hij dat andersom wel hebben. Daar kan Taylor gewoon heel slecht tegen."
Probleem
Vanaf uiterlijk 1 januari, wanneer de finale van het WK wordt afgewerkt, is Taylor dus darter af en trekt hij zich met 215 toernooizeges op zak terug in zijn imposante villa in Stoke-on-Trent. Nooit meer aan de oche verschijnen, nooit meer in het middelpunt van de aandacht staan. Van der Giessen denkt dat Taylor dat vies zal tegenvallen.
"Dat wordt een probleem voor hem. Hij heeft niet heel veel familieleden meer en ook weinig vrienden. Hij zit straks in zijn riante huis als multimultimiljonair voor zich uit te staren en te denken: wat nu? Ik denk dat hij daar gek van wordt. Ik heb met hem een weddenschap lopen voor een doos wijn dat hij na het WK gewoon weer op televisietoernooien te bewonderen is. Ik denk niet dat hij mee gaat doen aan de Premier League, maar wel aan de World Series in pakweg Australië en Nieuw-Zeeland."
"Taylor is niet de meest sociale darter die ik ken. Bij Phil Taylor draait alles om Phil Taylor. De rest zal hem allemaal worst wezen. Dat iemand een kindje heeft gekregen interesseert hem helemaal niks. In zijn leven draait het alleen om hemzelf. Daarom denk ik dat hij terug gaat komen op zijn besluit om te stoppen. Hij kan het gewoon niet missen. Dit was zijn leven. Als hij niet vanwege zijn prestaties op de voorpagina van de krant komt, dan zoekt hij wel iets anders zodat hij daar alsnog op komt. Dat wil hij. Hij zoekt aandacht."
Stompé verwacht dat er nooit een succesvollere darter zal komen. "Van Gerwen heeft de leetijd dat hij hetzelfde zou kunnen bereiken, maar ik weet niet of hij het zo lang vol gaat houden. Je moet niet vergeten dat er voor die absolute topspelers steeds meer bij komt kijken. Maar laten we met zijn allen even eerlijk zijn. Taylor zal herinnerd worden als de grootste darter aller tijden."