‘Heftig’ migratiedebat in Brussel zonder resultaat

Een gisteren gelanceerde poging van Polen, Hongarije, Tsjechië en Slowakije om met 35 miljoen voor grensbewaking en steun aan opvang in Libië hun quota asielzoekers af te kopen, is grandioos mislukt. De overige landen zijn blij met het geld, ‘maar dat komt niet in de plaats van de verplichting om zelf ook asielzoekers op te nemen’, aldus Rutte. De Duitse bondskanselier Angela Merkel vertelde in andere bewoordingen hetzelfde. 

‘Externe solidariteit’, ofwel economische steun aan Afrikaanse landen om de welvaart daar zodanig te verhogen dat de prikkel om te migreren vervalt, is prima, maar ook ‘interne solidariteit’, ofwel spreiding van asielzoekers, blijft nodig. 

Rutte zei dat hij aan de dinertafel – met op het menu geroosterde langoustines met een mousseline van herfstgroenten en kruidensalade, een gevulde gecastreerde haan met peentjes en aardappelamandine en een feestelijk aangeklede bûche - dat hij had gepleit voor een én-én-én-benadering: de grondoorzaken voor migratie wegnemen door steun aan landen van herkomst, ook door daarvoor Europese fondsen in het leven te roepen, een betere grensbewaking en vluchtelingenquota voor binnen Europa. 

Dat hij eerder op de dag de afkooppoging van zijn Hongaarse collega Orbán en de drie anderen een ‘schaamteloos verhaal’ had genoemd, gaf tijdens het beraad geen rimpelingen. ,,Iedereen kan wel tegen een stootje”, aldus de premier, en: ,,Als het gaat in de sfeer van: ik vind jouw tekening mooi als jij de mijne mooi vindt, komt de Unie niet verder.” 

Over de verplichte spreiding was de afgelopen dagen veel te doen omdat Europees raadsvoorzitter Donald Tusk begin deze week, verrassend, de kant van de Midden- en Oost-Europese landen koos. Landen de quota tegen hun zin door de strot duwen is ‘niet effectief’ en ‘leidt tot verdeeldheid’. Daarom kunnen we er beter mee stoppen, vond hij. 

Hij oogstte daarmee bergen kritiek, zowel van de Europese Commissie, die spreiding als permanent instrument voorstelde en vorige week nog drie MOE-landen voor de rechter daagde omdat ze zelfs een beperkte spreiding al niet uitvoeren, als van het Parlement en diverse lidstaten. Tusk zelf wilde vlak voor het debat en ook vannacht na afloop op vragen over zijn opstelling niet ingaan. Hij beloofde dat later vandaag te doen, na afloop van de tweedaagse top.