‘Kinderen horen op school, niet in het echtelijk bed’

Dat er een eind moet komen aan het sterk groeiende aantal kindhuwelijken in Duitsland, meestal in het buitenland gesloten, daarover leken de partijen in de regeringscoalitie van bondskanselier Merkel het roerend met elkaar eens. Deze zomer werd bekend dat er in Duitsland zeker 1.475 minderjarigen getrouwd zijn, in circa de helft van de gevallen gaat het om meisjes die als vluchtelingen uit Syrië zijn gekomen. Ook zijn er veel Afghaanse en Iraakse meisjes bij.

Onder de jong gehuwde meisjes zijn er 361 zelfs jonger dan veertien jaar, volgens het centrale register voor buitenlanders. In Duitsland, waar de minimumleeftijd om te kunnen trouwen 18 jaar is, zou dat niet getolereerd moeten worden, was de algemene opvatting in politiek Berlijn. Juist op dit punt zou het land ten opzichte van nieuwkomers aan zijn eigen waarden moeten vasthouden.

Maar de coalitie is er toch verdeeld over, de gemoederen lopen hoog op. In belang van deze kinderen zeggen enkele prominente sociaaldemocraten kindhuwelijken soms toch te willen accepteren, zoals de huidige wet ook ruimte laat voor uitzonderingen als een kinderrechter ermee instemt.

„Een algemeen verbod op kindhuwelijken is weliswaar goedbedoeld”, zei staatssecretaris voor integratie Aydan Özoğuz (SPD) donderdag in een kranteninterview, „maar het kan jonge vrouwen in een isolement drijven. Wordt het huwelijk ongeldig verklaard, verliezen ze hun aanspraak op onderhoudskosten, alimentatie of een erfenis. Eventuele kinderen van hen zouden buitenechtelijk zijn, terugkeer naar land van herkomst zou onmogelijk worden gemaakt.”

Eerder al had minister van Justitie Heiko Maas (ook SPD) al moeten terugkomen op zijn toezegging met een wettelijk verbod te komen. Tegen buitenlandse journalisten wees hij er dinsdag op dat het ongeldig verklaren van in het buitenland gesloten huwelijken juridisch moeilijk ligt. Bovendien, zei hij, de situatie voor zwangere meisjes en hun kinderen kan erg penibel worden als het huwelijk ongeldig wordt verklaard. Hij wil ruimte laten in bijzondere gevallen uitzonderingen te maken voor meisjes van zestien tot achttien jaar. Voor meisjes jonger dan zestien jaar zou Duitsland in geen geval hun huwelijk moeten erkennen, vindt Maas.

Onder de christendemocraten bestaat weinig begrip voor de argumenten van de SPD af te zien van een totaalverbod. „Kinderen horen op school, niet in het echtelijk bed”, schreef CDU-bondsdaglid Christina Schwarzer op haar website. De minister van Justitie van Beieren, Winfried Bausback (CSU), wil dat kindhuwelijken van asielzoekers meteen aan de grens al geannuleerd worden.

Het aantal in Duitsland gesloten huwelijken met minderjarigen zou overigens al jaren teruglopen, volgens cijfers van het Bureau voor Statistiek die in Duitse media worden aangehaald. Waren er in het jaar 2000 nog 1.093 van zulke huwelijken, inmiddels is dat teruggelopen tot 377 in 2005, en 92 in 2015. Minister van Binnenlandse Zaken De Maizière zou werken aan een wetsvoorstel dat elke religieuze huwelijkssluiting verbiedt. Imams die zich daar niet aan houden, meldt Die Welt, zouden een geldboete riskeren van maximaal duizend euro.