Max Pam: Soms lijkt het of de oorlog voor Joden niet gewonnen is

Een maand geleden had ik een optreden in de Liberaal Joodse Gemeente van Amsterdam. Afgezien van enkele toeristische bezoekjes was het lang geleden dat ik in een sjoel was geweest.

De laatste keer liep ik aan de hand van mijn moeder, die mijn vader begeleidde naar de viering van een feest. Het was meteen ook de laatste keer dat ons gezin een sjoel bezocht. Mijn moeder vond het als strijdbaar feministe avant la lettre onaangenaam om boven in een aparte ruimte voor vrouwen te moeten zitten. Zij kwam uit een hervormde traditie van koude kerkbanken, waar iedereen door elkaar plaatsnam. En voor mijn vader hadden God en de Joodse identiteit afgedaan, net als alle andere identiteiten, een inzicht waarvoor ik hem tot op de dag van vandaag dankbaar ben.

De synagoge van toen bestaat niet meer, maar de LJG heeft een nieuw gebouw, van binnen erg mooi en smaakvol ingericht. De vrouwen zitten bij de liberalen allang niet meer apart, kreeg ik te horen. Van buiten is het gebouw moeilijker te doorgronden, want er loopt een slotgracht omheen. Om erbij te komen moeten eerst de zware stalen hekken worden geopend.

Toen ik na een geslaagde avond vol aardige mensen het pand weer wilde verlaten, stond ik voor diezelfde hekken, die nu gesloten bleven. Uit de duisternis aan de overkant van de straat dook ineens een (joodse) jongen op, die zei dat ik even terug een groene knop moest indrukken. Dat deed ik, waarop de hekken openzwaaiden. Ik groette de jongen, die al snel weer in de bosjes verdween.

Een paar dagen later zag ik televisiebeelden van een joodse school. Die zag eruit als een fort, alweer met hoge hekken en alarmsystemen. Ooit woonden in Amsterdam een kleine honderdduizend Joden. Hoeveel zouden dat er tegenwoordig zijn? Vijfduizend, tienduizend? Vaak worden er vrome woorden gesproken tijdens de herdenking van de Februaristaking, maar soms lijkt het of de Tweede Wereldoorlog voor hen niet is gewonnen. Vraag tegen wie de joodse instellingen zich moeten beveiligen en men haalt liever de schouders op. Daar praat je in het openbaar niet over.

Vorige week werden op drie minuten lopen van mijn huis bij een koosjer restaurant de ramen ingeslagen door een 29-jarige Palestijnse man met een stok, die tijdens het inrammen 'Allahu akbar!' riep. Regelmatig kun je onze minister van Justitie in zijn grijze regerings-BMW langs dat restaurantje zien rijden, maar op het moment suprême duurde het even voordat de politie kwam.

De twee agenten keken het aan terwijl de man het glas aan diggelen sloeg, logisch misschien want je weet nooit of zo'n halvegare ook een vuurwapen bij zich draagt. Toen tackelden ze hem en voerden hem weg in een arrestantenauto. Twee dagen later werd de verdachte vrijgelaten. Hij was wanhopig geweest vanwege Trumps besluit om Jeruzalem te erkennen als hoofdstad van Israël. De arme kerel. Voorlopig - zo begrijp ik - wordt hij alleen aangeklaagd voor vernieling, want hij had geen antisemitische motieven. Tenminste, dat zegt zijn advocaat en dan zegt hij zelf ook.

Ha!

Strafadvocaten, het is mijn lievelingsvolk. Het liefst gaf ik ze een eigen land met een eigen televisiezender waarop ze de hele dag mogen uitleggen dat Badr Hari eigenlijk een toffe peer is en dat ze bij Satudarah hun ouwe opoe helpen bij het oversteken.

Volgende week moet de wanhopige Palestijn voorkomen. Benieuwd of zijn claim bij het Openbaar Ministerie standhoudt en benieuwd of men een antisemitische daad gewoon een antisemitische daad durft te noemen. De aanklacht beperken tot vernieling is op zichzelf alweer antisemitisch en die verdenking wil het OM toch niet op zich laden, daar ga ik van uit.

In The Wall Street Journal stond een aantal jaren geleden een stuk van Daniel Schwammenthal over Zweden en de stand van zaken daar aangaande het antisemitisme. Vooral de situatie in Malmö en Gotenburg, waar grote moslimpopulaties wonen, is zorgelijk - om het woord wanhopig niet te gebruiken.

Volgens de krant zijn er Zweedse politici die voor de Europese Joden 'een soort van post-christelijke doop' hebben voorgesteld. Wil je als Jood veilig zijn, dan kun je maar beter in het openbaar afstand nemen van Israël. 'Op die manier kunnen Joden worden geaccepteerd door een beleefd publiek.' Terug naar de Middeleeuwen.

Momenteel vertrekken veel Joden uit Zweden, het land dat in de Tweede Wereldoorlog niet de meest heldhaftige rol heeft gespeeld. In Frankrijk is zo'n emigratie al langer aan de gang en Frits Bolkestein heeft al eens gezegd dat vrome Joden in Nederland evenmin een toekomst hebben.

Verder alleen maar goed nieuws. Het koosjere restaurant HaCarmel is de komende weken volgeboekt.