Direct naar artikelinhoud
Catalonië

Spanje trekt Europees arrestatiebevel tegen Puigdemont in

Carles Puigdemont.Beeld Photo News

De Spaanse rechter heeft het Europees aanhoudingsbevel tegen de afgezette Catalaanse minister-president Carles Puigdemont en vier andere ministers uit zijn regering ingetrokken. Een uitlevering door België lijkt door die uitspraak definitief van de baan.

De Spaanse opperrechter Pablo Llarena besliste deze ochtend om het Europese arrestatiebevel tegen Puigdemont en de vier ministers op te heffen, omdat ze bereid zouden zijn om vrijwillig terug te keren naar Spanje. Op die manier zouden ze kunnen deelnemen aan de Catalaanse verkiezingen van 21 december, waarvoor de campagnes vandaag formeel gestart zijn. 

De opperrechter verleent echter volgens de krant El Païs geen gunst aan de voormalige Catalaanse bewindslieden. Hij zou vooral willen voorkomen dat in het getouwtrek over de uitlevering de Belgische justitie zich bemoeit met Spaanse aanklachten tegen de vijf.

De rechter wil vermijden dat het Belgische gerecht slechts één of enkele feiten waar Spanje Puigdemont en co van verdenkt, zal weerhouden

De zaak is mogelijk juridisch niet waterdicht, zo vreest het Hooggerechtshof. De rechter wil vermijden dat het Belgische gerecht slechts één of enkele feiten waar Spanje Puigdemont en co van verdenkt, zal weerhouden. Spanje zou hen in dat geval enkel voor die feiten kunnen berechten, terwijl de ex-ministers die in Spanje zijn gebleven, ook voor andere feiten veroordeeld zouden kunnen worden. Die verschillende behandelingen zouden dan een vorm van discriminatie inhouden.

De tweede reden is volgens professor strafrecht Frank Verbruggen (KU Leuven) perfect te begrijpen. “Anders loop je het risico op een perverse situatie waarbij dezelfde feiten anders geïnterpreteerd worden door Spaans en Belgisch gerecht. Louter omdat de ene koos om te vluchten, zou die bevoordeeld zijn en hoe leg je dat uit aan het publiek?"

Procedure zonder voorwerp

"Dit betekent dus officieel dat de Brusselse raadkamer geen uitspraak meer zal doen", zegt Paul Bekaert, de Belgische advocaat van Puigdemont. De afgezette Catalaanse minister-president verscheen gisteren nog met zijn collega’s voor de raadkamer. Die moest normaal gezien tegen 14 december beslissen of de vijf aan Spanje uitgeleverd zouden worden.

Paul Bekaert, de Belgische advocaat van Puigdemont.Beeld Eric de Mildt

Het Brussels parket zal vandaag een verzoekschrift neerleggen bij de raadkamer om de debatten te heropenen op een te bepalen zittingsdatum."De rechter zal niet anders kunnen dan besluiten dat de hangende procedure zonder voorwerp geworden is", reageert parketwoordvoerster Ine Van Wymersch. Ook de voorwaarden die opgelegd zijn door de onderzoeksrechter vervallen door de Spaanse uitspraak.

Puigdemont blijft in België

Hoe dan ook blijft het aanhoudingsbevel op Spaans niveau wel bestaan. Wanneer de vijf naar Spanje terugkeren worden ze aangehouden, aldus gerechtelijke bronnen in Spanje tegenover persbureau AFP. Ook buiten de Europese Unie blijft een internationaal aanhoudingsbevel gelden. 

"België hoeft Puigdemont niet meer uit te leveren, maar verder verandert er niets", zegt Bekaert, die Puigdemont intussen aan de lijn had. "Voorlopig blijft hij gewoon in België." Over de achterliggende reden voor de beslissing, het mijden van het Belgische gerecht, wilde de advocaat niets kwijt.

Oncomfortabel gevoel

De federale regering wenst niet te reageren. Zowel minister van Justitie Koen Geens (CD&V), minister van Binnenlandse Zaken Jambon (N-VA) en premier Michel (MR) stellen dat het niet aan hen is om te reageren op een gerechtelijke beslissing. Nochtans is het overduidelijk dat de geïmporteerde juridische kwestie ook een politiek spanningsveld heeft teweeggebracht. 

Je kan niet ontkennen dat zo'n uitspraak een politiek luik bevat en voor een oncomfortabel gevoel bij de regering zorgde
Peter Luykx, N-VA

Dat beaamt kamerlid Peter Luykx (N-VA). "Je kan niet ontkennen dat zo'n uitspraak een politiek luik bevat en voor een oncomfortabel gevoel bij de regering zorgde." Signalen over een vrijwillige terugkeer van Puigdemont, zoals het Spaanse gerecht beweert, heeft Luykx nog niet opgevangen. "Toen Puigdemont naar België kwam, was er nog geen internationaal aanhoudingsbevel. De redenen voor die keuze zijn in feite ongewijzigd."

De vijf vluchtten naar ons land toen het Spaanse gerecht de Catalaanse onafhankelijkheidsverklaring van oktober ongeldig verklaarde en de aanhouding beval van de Catalaanse regering. Spanje vervolgt Carles Puigdemont en vier van zijn mee naar België gevluchte vroegere ministers voor ambtsmisdrijf en ongehoorzaamheid, rebellie, misbruik van overheidsgeld en opruiing. Daarop staat een maximumstraf van 30 jaar. De Spaanse regering heeft met artikel 155 van de Grondwet het bestuur van Catalonië overgenomen.