'Ach, politici stelen en graaien. Mexicanen weten niet beter'
Hoe fris het de afgelopen paar weken ook was in Mexico-Stad, de bestuurders van het land zitten er warmpjes bij. Zoals gebruikelijk in de eerste weken van december hebben kritische media zich gestort op de 'aguinaldos', de kerstbonussen van federale bestuurders, en zoals ieder jaar zijn de cijfers weer misselijkmakend.
De artikelen over de pakketten, dertiende maanden en allerlei andere, vaag omschreven cadeautjes voor 's lands machtigste politici lijken te zijn gemaakt om het bloed van de lezer te laten koken.
Gemiddeld ontvangen de hoogste ambtenaren van het land omgerekend bijna achttienduizend euro cadeau voor de feestdagen. Daarbij gaat het niet om de bonussen zelf, maar ook om zaken als 'extra betaling', zonder dat daarbij wordt vermeld wat dat moge zijn of waarom dat extraatje überhaupt gegeven wordt.
Het bontst maken de elf magistraten van het Hooggerechtshof en de even zoveel bestuursleden van het Nationaal Electoraal Instituut het. Ieder van hen krijgt de komende weken bijna vijfentwintigduizend euro op de rekening gestort. De voorzitter van de Nationale Mensenrechtencommissie? Achttienduizend euro. De 128 senatoren en 500 leden van het Huis van Afgevaardigden steken daar wat bleekjes bij af, maar met hun Kerstbonus van ruim tienduizend euro zullen ze desondanks weinig te klagen hebben.
Gemiddeld ontvangen de hoogste ambtenaren van het land omgerekend bijna achttienduizend euro cadeau voor de feestdagen
Het zijn verbijsterende bedragen, zeker als je bedenkt dat het overgrote deel van de Mexicanen deze maand helemaal géén bonus krijgt. Mexico is een regionale economische grootmacht, maar grote delen van het land zijn zwaar onderontwikkeld. Zo'n zestig procent van de beroepsbevolking werkt daarom in de informele economie, en daarin zijn dertiende maanden en andere extraatjes natuurlijk ondenkbaar.
Helemaal geen bonus
Niet dat de Mexicanen die wel een contract hebben en belasting betalen het veel beter hebben; dagblad Reforma becijferde afgelopen week dat zo'n 13,5 miljoen van hen, meer dan de helft, sowieso helemaal geen bonus krijgen. Volgens de federale arbeidswetten mag dat helemaal niet, maar veel bedrijven hebben geen zin om zich aan de regels te houden, en van strenge handhaving is amper sprake.
De enkele miljoenen Mexicanen die tenslotte wel een aguinaldo krijgen, moeten het doen met een halve maand salaris. Tenminste, als ze geluk hebben. Mijn verloofde Adriana, die werkt voor een bank, behoort tot deze categorie, maar ieder jaar is het maar de vraag of haar bonus überhaupt wordt uitbetaald. Vaak gaat er 'iets fout in de administratie', waardoor ze de aguinaldo te laat of soms zelfs helemaal niet krijgt. Klagen heeft in de praktijk weinig zin.
"Ach, politici stelen en graaien. Ze weten niet beter", reageert men op straat doorgaans desgevraagd
Waar zo'n onbeschoft groot verschil tussen de politieke elite en de gewone burger in Nederland wellicht tot een volksopstand zou hebben geleid, blijven de Mexicanen er opmerkelijk onverschillig onder. "Ach, politici stelen en graaien. Ze weten niet beter", reageert men op straat doorgaans desgevraagd.
Of misschien ook wel niet. In de opiniepeilingen voor de presidentsverkiezingen van volgend jaar staat de linkse populist Andrés Manuel López Obrador fier bovenaan. De voormalige burgemeester van Mexico-Stad staat bekend om zijn sobere levensstijl en ageert al jaren tegen de 'maffia van de macht'. Hij belooft een einde te maken aan het grote graaien van de politieke elite. Na twee eerdere mislukte pogingen is hij nu veruit de grootste kanshebber om de volgende president van Mexico te worden. Het zou dan ook zo maar kunnen dat de Mexicanen hun woede over de aguinaldos van hun bestuurders na jarenlang opkroppen in 2018 botvieren op de stembus.