Dino ontdekt met de kop en de nek van een zwaan en de tanden van een krokodil
Hij had de kop en nek van een zwaan, maar ook de tanden van een krokodil en was familie van de Velociraptor, de engerd uit Jurassic Parc. Wetenschappers presenteren deze wonderlijk nieuwe dinosauriër, genaamd Halszka, deze week in vakblad Nature.
De 'Halszkaraptor escuilliei' leefde 75 miljoen jaar geleden niet alleen op het land, maar ook in het water. 'Een leefwijze die we niet eerder hebben gevonden bij dinosauriërs', zegt Dennis Voeten, geoloog aan de Palacký Universiteit in Tsjechië en een van de wetenschappers die de nieuwe dinosaurussoort beschrijft. Van kop tot en met staart was het beest zo'n 70 centimeter lang, het formaat van een kleine gans. Halszka was geen zwaargewicht: hij woog maximaal anderhalve kilogram. Het dier had een lange, rechtopstaande nek en lange achterpoten. In zijn bek had hij een rij maanvormige tanden, en hij had peddelachtige armen waarmee hij zich door het water kon bewegen. In z'n snuit liepen zenuwbanen die lijken op het zintuig dat krokodillen in de neus hebben waarmee ze onder water kunnen jagen. Dat wijst erop dat de dino een viseter geweest moet zijn.
Diversiteit aan levensstijlen
Halzska had behalve eigenschappen van een dino ook kenmerken van reptielen en watervogels zoals pinguïns. Voeten: 'Van raptors, waartoe Halszka behoort, was al een grote diversiteit aan levensstijlen bekend. Sommigen konden bijvoorbeeld vliegen, maar nu blijkt dat die groep nóg diverser was.' Hoewel Halszka in veel opzichten uniek is, komen bepaalde delen van zijn skelet, waaronder de scherpe klauwen, ook voor bij dinosauriërs als de Velociraptor, bekend uit de Jurassic Park-films.
Het 75 miljoen jaar oude fossiel is sinds 2015 in handen van een groep internationale paleontologen, maar wetenschappers twijfelden lang of het echt was. Ze dachten dat het misschien ging om een combinatie van verschillende beesten, vanwege de opmerkelijke mix van kenmerken. Bovendien ging het fossiel, dat gevonden zou zijn in Mongolië, al jaren rond in verschillende privécollecties en de illegale handel. Om de echtheid te garanderen, maakten Voeten en zijn collega's een gedetailleerde 3D-reconstructie van het skelet. Daaruit blijkt nu dat het wel degelijk gaat om één dier.
Het voegt weer een belangrijk verhaal toe aan het ongelooflijke succes van de dinosauriërs in hun verspreiding en aanpassingsvermogen
Bijzondere vondst
Paleontoloog Anne Schulp van Naturalis spreekt van een bijzondere vondst. 'Een dergelijke aanpassing van landdinosauriërs aan het water ligt in de lijn der verwachting. Het voegt weer een belangrijk verhaal toe aan het ongelooflijke succes van de dinosauriërs in hun verspreiding en aanpassingsvermogen.'
In de Mongoolse streek waar Halszka vandaan komt, worden vaker raptors gevonden. Een aantal van hen blijkt nauw verwant aan de nieuwe soort, en zijn ook ondergebracht in de nieuwe subfamilie van Halszkaraptorinae.
Update: het fotobijschrift bij de foto uit Bangkok meldde dat we hier een 'levensechte' Velociraptor zien. Dat is niet correct: het pretpark baseert zich op de opzettelijk uitvergrote 'Hollywoodversie' die te zien is in de Jurassic Park-films.
