Minister van Infrastructuur en Waterstaat Van Nieuwenhuizen ontving gisteren een dik rapport van de 'Bewonersdelegatie Aansluit-routes Lelystad Airport'. Daarin stond dat de uitbreiding van vliegveld Lelystad moet worden uitgesteld tot ons luchtruim opnieuw is ingedeeld - we kampen inmiddels met een luchtruimtekort. Bovendien concludeerde de delegatie dat door al het gesjoemel rond de uitbreiding het vertrouwen van de burger in de overheid is geschonden.

Met name dat laatste punt trok Van Nieuwenhuizen zich aan, zei ze. En ze ging er iets aan doen. De communicatie wordt verbeterd. Over uitstel van de opening van het vliegveld viel niet te praten. Het lijkt alsof ministers niet wíllen begrijpen waarom het wantrouwen van de burger groeit.

Hoe lang kun je als overheid burgers eigenlijk bedonderen, treiteren, aan het lijntje houden, in de maling nemen, voorliegen, schiphollen? Er is nog geen wetenschappelijk onderzoek verricht naar dat vraagstuk, maar aan het Binnenhof regeert vooralsnog het optimisme. Zet een joker als Hans Alders in en je kunt eindeloos doorgaan, bijvoorbeeld in het belazerdossier bij uitstek, Schiphol. Onlangs kreeg ik in dit verband een mailtje van een oud-bewindsman die met instemming zijn vader citeerde: 'De overheid is een schurk met een hogehoed; je wordt bedonderd, maar op nette wijze.'

De plannen rond Lelystad Airport, eigendom van Schiphol, vormen daarvan een fraaie illustratie. Luchtverkeersleiding Nederland vond de uitbreiding in 2009 al een slecht plan, maar niettemin werd het gewoon doorgezet, zo veel mogelijk buiten het zicht van de burgers. Het ministerie van Infrastructuur werkt vooral innig samen met de luchthaven, staat er in het bewonersrapport. Rutte III wordt weleens 'Shell 1' genoemd, maar 'Schiphol 8' zou ook toepasselijk zijn - behalve het koningshuis wordt geen Nederlands instituut kabinet na kabinet zo in bescherming genomen. In 2009 kreeg Lelystad zijn eigen 'Alderstafel'. Toen wist je het al: het grote desinformeren is begonnen. Zo werd de omwonenden van Lelystad Airport wijsgemaakt dat horizontaal geluidloos vliegen wel degelijk tot de mogelijkheden behoorde.

Lelystad is nodig om Schiphol nog een beetje te kunnen laten groeien. Directeur Nijhuis heeft zo veel pretvluchten naar zijn luchthaven gelokt dat het maximale aantal van een half miljoen vliegbewegingen is bereikt. Met tienduizend vluchten in de polder zit er weer een beetje rek in. Maar voor hoelang? De luchtvaartorganisatie IATA voorspelt dat de komende twaalf jaar het aantal vliegpassagiers zal verdubbelen, en daar wil Schiphol van meeprofiteren. Ook als Lelystad naar 45 duizend vluchten gaat, wat de bedoeling is, is dat een druppel op een gloeiende plaat. Het zal niet lang duren of iemand - de opvolger van Nijhuis vermoedelijk - zal het getal één miljoen in de mond nemen. Dat heel Nederland straks onder de aan- en uitvliegroutes komt te liggen, doet er niet toe.

In het huidige tempo, zei onderzoeker Paul Peeters deze week in de Volkskrant, vervijfvoudigt de komende halve eeuw de CO2-uitstoot van het vliegverkeer. En, constateerde hij, er is weinig aan te doen. Liever: niemand wíl er iets aan doen. Varkensboeren worden streng aangesproken op hun uitstoot, vliegtuigboeren niet.

Maar de grenzen zijn aan alle kanten bereikt; die van het milieu en de overlast, maar vooral die van het geduld van de burger. Het verbaast me hoe lang uiterst redelijke mensen in gesprek willen blijven met de luchtvaartmaffia, geduldig blijven meedenken en oplossingen blijven aandragen. En hoe ze vervolgens keer op keer worden geschoffeerd. Dat nog steeds niemand zo'n Schipholpak over de Alderstafel heeft getrokken is een wonder.

De luchtvaartwaanzin moet ophouden. Schiphol is een losgeslagen organisatie die eindelijk onder controle moet worden gebracht. Liefst door de overheid, en anders maar door de burger.

Commentaar: de overheid en Schiphol blijken keer op keer niet in staat een goed besluitvormingsproces op te tuigen. Het is te makkelijk om alleen Schiphol de schuld te geven.

Wie maakte een einde aan de stilte boven Oost-Nederland?
Ze voelen zich bedonderd, de burgers van Gelderland en Overijssel. Vanaf 2019 krijgen ze dagelijks te maken met het lawaai van laag overkomende vliegtuigen die naar Lelystad Airport gaan. Tot juni wisten ze nog van niks en nu zijn ze slachtoffer van een politiek spel.

Dit is hoe Schiphol de hinder omlaag rekent
Burgers kunnen klagen wat ze willen, uit amper te volgen becijferingen van Schiphol zelf blijkt steeds dat de hinder juist spectaculair afneemt. Daar is een term voor: 'geSchiphold worden'. (+)

Schiphol: het succes en de schade
Van een grasveld met een paar loodsen in 1916 tot 58 miljoen passagiers per jaar. Scroll mee door een eeuw onstuitbare én omstreden groei van Schiphol.

Actiegroep: geluidshinder Vliegveld Lelystad strekt zich uit over groter gebied dan berekend
In het rapport voor de aanleg van het vliegveld zijn ernstige rekenfouten gemaakt.