'Nederland hoog op zwarte lijst belastingparadijzen'

Aan Moscovici zal het niet liggen, dat weet het Europees Parlement al langer, maar bij de lidstaten zal hij opnieuw met zijn kop tegen de muur lopen, zo houdt de fiscaal specialist van de Groenen, Sven Giegold uit Duitsland, hem voor. ,,Landen beslissen bij unanimiteit over belastingzaken en om dat te veranderen, is ook weer unanimiteit vereist. Dezelfde landen die u nu dwarszitten, gaan dat eeuwig tegenhouden." 

Moscovici spreekt dat niet tegen, maar is zelf positiever. Nu de 'Leaks' en 'Papers' zich snel aaneenrijgen en de gewone belastingbetaler langzamerhand ontploft van woede moet Europa doorpakken, vindt hij. ,,Van de 92 landen die we hebben onderzocht is een derde bereid zijn regels en gedrag aan te passen. Dat was niet gebeurd als we deze operatie niet hadden ondernomen. Waar het nu op aankomt is dat we strenge sancties krijgen voor wie niet meewerkt. Ik ben optimistisch. Lidstaten kunnen niet passief blijven als (door belastingvlucht - red.) steeds weer miljarden euro's aan hun nationale begrotingen worden onttrokken." 

Achter de schermen bepleit Moscovici wel degelijk een geloofwaardige zwarte lijst met strenge sancties. Die lijst is volgens de Franse topeconoom Gabriel Zucman alleen geloofwaardig als ook Europese belastingparadijzen als de Benelux, Ierland, Malta en Cyprus erop staan. ,,Als er gaten in de internationale regelgeving zitten, lopen het verborgen kapitaal en de offshorewinsten toch weer weg naar de resterende belastingparadijzen." 

Zucman pleit voor directe actie en een zwarte lijst waarin man en paard worden genoemd: ,,Essentieel is het aanpassen van de belastingberekening voor multinationals. Als Apple wereldwijd 100 miljard dollar winst maakt en 10 procent van zijn verkopen in Duitsland realiseert, dan moet Duitsland 10 procent van die mondiale winst kunnen belasten. Dat zou een einde maken aan de fiscale 'optimalisatie' door multinationals, want Apple kan niet zomaar 10 procent van zijn klanten naar Bermuda verhuizen." 

Daarnaast, aldus Zucman, moet Europa gewoon keihard alle belastingparadijzen aanpakken. ,,Zij moeten veranderen, want hun bedrijfsmodel is niet levensvatbaar. Aan Europa om hen te dwingen dat snel te doen."

Zucman: ,,De cijfers laten zien dat Nederland het eerste land ter wereld is voor fictieve domiciliëring van winsten van Amerikaanse multinationals, dus nog vóór Ierland, Luxemburg of Bermuda. Als zodanig helpt de Nederlandse wetgeving - in combinatie met die van Ierland en Bermuda, met name in het zogenaamde 'Double Irish Dutch sandwich'-format - om veel landen te beroven van fiscale inkomsten die normaal aan hen zouden toekomen." 

De winst voor grote bedrijven als Google, Apple, Facebook of Nike is evident, zij betalen nauwelijks nog belasting; de winst voor de belastingparadijzen ook: zij halen geld en prestige binnen over de rug van landen waar de economische activiteiten daadwerkelijk plaatsvinden. 

Het punt is, aldus Zucman, dat landen elkaar niet alleen de belasting op bedrijfswinsten afhandig maken en daarmee van elkaar 'stelen'; door het geschuif ermee gaat ook 20 procent van de potentiële belastingopbrengst verloren. Omdat zorg, onderwijs en wegenaanleg toch betaald moeten worden, komt die rekening terecht bij werknemers en het mkb.