Forse kritiek op nieuwe gezondheidskliniek in Zuid

Wie wil er niet zo gezond zijn als Doutzen Kroes, Dirk Kuijt of George Clooney? Met die verleidelijke vraag probeert de kliniek aan de Jan van Goyenkade volk binnen te halen.

Mensen die zich zorgen maken over hun gezondheid kunnen een aantal checks laten uitvoeren: gewichtscontrole, bloed- en hormoononderzoek. Ook helpt de kliniek bij het langdurig veranderen van slechte leefgewoonten.

"We werken met het principe van de groene zone," legt eigenaar en arts Marguerite van Randwijck uit. "Als je op alle metingen een goede, groene waarde scoort, is de kans het grootst dat je zonder ingrijpende ziekten 85 jaar wordt. Scoor je veel oranje, dan zit je in de gevarenzone."

Van Randwijck was in het verleden huisarts in Amsterdam, maar richtte zich later op een ander segment van de gezondheid: cosmetische ingrepen.

Met vestigingen in onder meer Amsterdam, Utrecht en Rotterdam groeide haar bedrijf Doctors At Soap uit tot een florerende onderneming. Door haar carrièreswitch raakte Van Randwijck haar registratie als huisarts kwijt, ze is nog steeds basisarts.

"Doctors At Soap gaat over de buitenkant, Holland Health Clinic over de binnenkant," zegt Van Randwijck. "We zijn in Amsterdam low profile begonnen, maar we gaan uitbreiden. We willen ook naar andere grote steden. Ons doel op de lange termijn is Nederland gezonder te maken."

De preventieve geneeskunde van Holland Health Clinic wil geen ziekten genezen, maar gezondheid vergroten. De slogans op de website zijn stevig: 'voorkom hart- en vaatziekten', 'balanceer je hormonen' en 'reduceer de kans op Alzheimer'.

Schijnzekerheid
Ook de kritiek op die claims is stevig. Lukas Stalpers, radiotherapeut in het AMC en lid van de Vereniging tegen Kwakzalverij: "Gezondheidschecks kunnen geen hart- en vaatziekten voorkomen. Zoveel zekerheid biedt de geneeskunde simpelweg niet. Gezonder leven helpt wel. Als je je niet gezond voelt, moet je eerst naar je huisarts."

Suzanne Metselaar, medisch ethicus van het VUmc, vult aan: "Holland Healt Clinic claimt dat je '360-gradenkennis' krijgt over je gezondheid. Dat bestaat niet. Zo creëer je schijnzekerheid."

Over de voor- en nadelen van preventief medisch onderzoek is door artsen veel gedebatteerd. Het begon zo'n vijftien jaar geleden met de PreScan, een MRI-afbeelding van het hele ­lichaam. Ook de healthchecks zijn inmiddels de revue gepasseerd.

Stalpers zat in de begeleidingscommissie die artsenfederatie KNMG vorig jaar opstelde over preventief onderzoek. Stellig zegt hij: "Preventieve glucosetesten en cholesterolmetingen zijn uitgebreid onderzocht, maar er is nooit enig voordeel van gevonden."

"Preventieve tests die wel voordeel opleveren, zijn de hielprik bij baby's en borstkankerscreening bij volwassen vrouwen. Daarom maken die wél deel uit van de reguliere gezondheidszorg."

Stalpers is zeer sceptisch. Sterker, hij meent dat preventief testen negatieve gevolgen heeft. "Een test is ontworpen voor iemand die klachten heeft. Als je zo'n test toepast op iemand die geen klachten heeft, wordt de uitkomst minder betrouwbaar. Zo ga je uiteindelijk mensen behandelen die geen behandeling nodig hebben."

Interessante doelgroep
Maar het alom bekende verhaal op verjaardagen dan? Van die verre oom die nog leeft omdat hij in een vroeg stadium ontdekte dat hij prostaatkanker had? Hij overleefde de ziekte toch door preventief onderzoek?

Stalpers: "Die verhalen komen in het echt voor, inderdaad. Maar je hoort nooit het verhaal van de man die een iets verhoogde prostaatwaarde had en overleed als gevolg van de infectie die hij opdeed tijdens het afnemen van weefsel."

"Ingrijpende onderzoeken en overbodige behandelingen hebben bijwerkingen, soms dodelijke. Die moet je ook meetellen."

Van Randwijck kent de kritiek, maar ze wijst er net als Stalpers op dat verbetering van een slechte levensstijl ziekten kan voorkomen. En als ondernemer ziet ze in het grijze gebied tussen gezond en ziek een interessante doelgroep: mensen die geld overhebben voor een geruststellende bloedwaarde en levensstijladvies. "Als ons onderzoek iets verontrustends oplevert, verwijzen we door naar de huisarts."