Direct naar artikelinhoud
Column

Het zwarte privilege van Anousha Nzume

Sylvain Ephimenco

De zwarte Anousha Nzume heeft een boek geschreven over het privilege van blanke Nederlanders in Nederland. Het thema van ‘Hallo witte mensen’ kon zeker op een belangstellende geeuw mijnerzijds rekenen.

Dat heb ik meestal met alle onderwerpen die de diepgang van de gekunstelde hype niet ontstijgen. Bovendien zegt mijn gezond verstand dat in het land dat sinds de Bataven tweeduizend jaar blank is geweest, een vorm van ‘wit privilege’ niet zo verbazingwekkend hoeft te zijn. De korter in Nederland gevestigde gekleurde medeburgers zullen nog even geduld moeten hebben vóór dit privilege is vermorzeld. En wat dat betreft, de Nederlandse geest kennende, ben ik hoopvol gestemd.

Maar nu lees ik in een column van mijn ex-Trouw-collega Elma Drayer dat het boek van Nzume ‘een product is uit het giffabriekje dat identiteitspolitiek heet’. Mijn sensatieklier werd hierdoor aangesproken en ik snelde me naar het elektronische boekenbedrijf om in eerste instantie digitaal wat aan ‘Hallo’ te snuffelen. Dat doe ik altijd als ik een boek eventueel digitaal wil kopen: ik download vrijblijvend de eerste hoofdstukken om te zien of het boek het aanschaffen waarde is. Maar tot mijn verrassing kreeg ik bij mijn vaste leverancier ‘iBooks’ de originele kaft, maar daaronder een totaal ander werk (‘Dolle Mythes’ van Linda Duits). Ik probeerde het bij Amazon.nl, maar nadat ik de naam van Nzume’s boek had ingetikt verscheen het tegenpamflet ‘Hallo zwarte mensen’ van Jan Dijkgraaf. Wanhopig legde ik mijn lot in handen van Bol.com. Daar kreeg ik eindelijk het boek van Nzume, maar helemaal leeg. Geen wit privilege maar alleen witte bladzijden. Als je het me vraagt, moet dit een censuuractie zijn van de hackers van Poetin.

Uit teleurstelling en ook nieuwsgierigheid besloot ik alle interviews te lezen die Nzume de laatste dagen aan kranten heeft gegeven. In de Volkskrant van 22 april begreep ik wat Drayer met ‘giffabriek’ bedoelde. In dat interview hekelde Nzume de Volkskrant en zijn medewerker en schrijver Robert Vuijsje, die een vervloekte witte huid bezit: “Ik vind het problematisch dat iemand als Robert Vuijsje in de Volkskrant zo’n interviewserie maakt met mensen van kleur.” Overigens was de verdediging van Vuijsje die in een brief zijn joodse, Egyptische en Palestijnse afkomst aanvoerde, pathetisch en stigmabevestigend. Draai dit nu eens om: als ik in een volgend stukje tegen het feit protesteer dat onze eigen zwarte Seada Nourhussen voor Trouw interviews met blanke mensen afneemt, wat ben ik dan? Juist, een gore racist die voor haatzaaien terecht een klacht aan zijn broek zou moeten krijgen. 

Als ik tegen het feit protesteer dat onze eigen zwarte Seada Nourhussen voor Trouw interviews met blanke mensen afneemt, wat ben ik dan?

Is Nzume een racist? Als ik haar opmerking als referentie neem, zeker. Ik heb me natuurlijk afgevraagd waarom een zwarte schrijfster zonder de gevolgen te ondervinden zich zo discriminerend mag uitlaten. Het antwoord is: zwart privilege! Een mechanisme dat maakt dat als je een donkere huid bezit je blanke medemensen over één kam mag scheren en vol op het orgel de wij/zij-retoriek mag hanteren.

Lees ook het interview met Anousha Nzume: Racisme is voor niemand gezond.

Lees ook de reactie van Seada Nourhussen: Noem me mevrouw Nourhussen, Sylvain