Huis verkopen levert gemiddeld 32.000 euro op

Het is een goede tijd om je huis te verkopen. Uit cijfers over het derde kwartaal van 2017 van technologiebedrijf Calcasa, dat zich heeft toegelegd op woningtaxatie, blijkt dat een Nederlandse woning gemiddeld 32.000 euro winst oplevert bij verkoop. Er zijn ook steeds minder huizen die met verlies verkocht worden. Bij de cijfers heeft Calcasa geen rekening gehouden met inflatiecorrectie en overdrachtsbelasting.

Op papier is 96 procent van de huizen nu meer waard dan eigenaren betaalden bij aanschaf. Meer dan de helft van de huizen is meer dan 20 procent in waarde gestegen. De kroon spant - niet verrassend - Amsterdam: daar levert een huis dat nu verkocht wordt zijn oude eigenaar gemiddeld 131.000 euro winst op.

De florissante cijfers verhullen niet dat er nog altijd zo’n 213.000 woningen ‘onder water staan’; de eigenaren van die huizen zouden bij verkoop verlies lijden. Het gaat om ongeveer 4 procent van de Nederlandse koopwoningvoorraad. Het aantal huizen onder water is wel flink afgenomen: in het eerste kwartaal van dit jaar waren het er nog 340.000. Op het dieptepunt in 2014 ging het om bijna 1,5 miljoen woningen.

„Het gaat om hele forse winsten”, zegt directeur Rogier van der Hijden van Calcasa over de stijgende huizenprijzen. Volgens hem neemt het feit dat mensen bij verkoop geen verlies meer hoeven te nemen een verhuisdrempel weg. „Mensen worden daardoor mobieler”, legt hij uit, „en dat heeft bijgedragen aan het aantal huizentransacties”.

Ondanks het feit dat de huizenprijzen blijven stijgen, zijn woningen goed betaalbaar. Uit onderzoek van Calcasa blijkt dat dit kwartaal Nederlandse huizenbezitters met een aflossingsvrije hypotheek 14,6 procent van hun netto-inkomen kwijt zijn aan woninglasten. Voor de crisis, in het derde kwartaal van 2008, lag dat percentage op 26,9 procent. Voor annuïtaire hypotheken was dat 41 procent in 2008, en nu 31,5 procent.

Ander bijkomend voordeel van de stijgende huizenwaardes is dat huiseigenaren zich rijk rekenen en meer geld gaan uitgeven - bijvoorbeeld omdat ze een auto kopen. Dit zogeheten ‘vermogenseffect’ heeft, nu de huizenprijzen stijgen, een positief effect op de economie. Volgens een model van het Centraal Planbureau (CPB) zorgt dat voor een stimulans van een kwart procentpunt bbp-groei. Investeringen in woningen, zoals verbouwingen, stijgen ook met het aantal huizenverkopen en leveren nog eens ongeveer 0,5 procentpunt bbp-groei op.

Lees ook het grote NRC-vragenstuk over de woningmarkt: Waarom stijgen de huizenprijzen en het aantal verkochte huizen? 17 vragen

Desondanks plaatst de Vereniging Eigen Huis kanttekeningen bij de cijfers. „Vergis je niet: het is geen vrij besteedbare winst”, zegt woordvoerder Hans André de la Porte. „Je hebt dat geld vaak hard nodig voor een nieuw huis, want de huizenprijzen stijgen snel en door de strengere hypotheeknormen kunnen mensen nog wel eens minder geld lenen dan ze op voorhand denken.”

Lees ook dit verhaal uit de woningmarktspecial: De starter is de dupe op de woningmarkt

Bovendien is het door de bijleenregeling vaak niet voordelig om de winst op de bank te zetten en voor het hele bedrag opnieuw een hypotheek af te sluiten. Niet alleen betaal je vermogensbelasting als dat bedrag op je bankrekening staat, maar je krijgt ook geen hypotheekrenteaftrek meer over een volledige nieuwe hypotheek. Wil je dat toch ontvangen, dan moet de overwaarde van het oude huis geïnvesteerd worden in het nieuwe huis. Opletten dus, adviseert de VEH. „Het is rijkdom in stenen”, zegt André de la Porte. „Niet rijkdom in de vorm van een dikke bankrekening.”

Correctie 25 april 2018: In een eerdere versie van dit artikel stond niet vermeld dat Calcasa bij het berekenen van de cijfers geen rekening heeft gehouden met inflatiecorrectie en overdrachtsbelasting. Dat is toegevoegd.