Geweld tegen vrouwen is een mannenprobleem

De roep om vrouwenrechten is eigenlijk een simpele roep om de universele mensenrechten ook voor het vrouwelijke deel van de samenleving te laten gelden. Dat is – internationaal – helaas nog bij lange na niet het geval. Het riedeltje is inmiddels wel bekend: van ongelijk loon bij gelijk werk tot seksueel en fysiek geweld tegen vrouwen. Vrouwen delven in de samenleving nog steeds het onderspit. Mannen zijn overal, maar in het publieke domein in het bijzonder, de baas. Lange tijd heerste het beeld dat we het in Nederland zo goed voor mekaar hebben wat de gelijkwaardigheid van de vrouw betreft, maar dat beeld klopt niet, getuige ook de Gender Gap Index waar Nederland dit jaar een flinke daling op maakte.

Zaterdag is de internationale dag tegen geweld tegen vrouwen en meisjes. Dat daar überhaupt een internationale dag tegen moet bestaan zegt voldoende.

De cijfers over geweld tegen vrouwen in Nederland zijn schokkend: maar liefst 45 procent van de Nederlandse vrouwen heeft na haar vijftiende te maken gehad met ofwel fysiek ofwel seksueel geweld. De dader is vrijwel altijd een man: in negen van de tien gevallen. Vaak gaat het bovendien om een bekende van het slachtoffer: een partner, een broer, een vader… Ik kan het cijfer maar niet van mijn netvlies krijgen. Het betekent namelijk dat van mijn vriendinnen, vrouwelijke collega’s, familieleden en kennissen, bijna de helft te maken heeft gehad met fysiek of seksueel geweld. Geweld gepleegd door een man.

Daarmee is niet gezegd dat alle mannen geweldplegers zijn, maar wel dat vrijwel alle geweldplegers tegen vrouwen man zijn. Dat maakt geweld tegen vrouwen een mannenprobleem.

Het tegengaan van zowel fysiek als seksueel geweld tegen vrouwen is te lang afgedaan als vrouwenprobleem, waarbij mannen angstvallig stil het gesprek aanschouwden. Maar vrouwen alleen kunnen het probleem niet oplossen; daar hebben we mannelijke bondgenoten bij nodig. Dit jaar spreekt de White Ribbon Campagne mannen dan ook aan op hun verantwoordelijkheid om te strijden tegen het geweld tegen vrouwen. Zo worden mannen internationaal opgeroepen om een statement te onderschrijven waarin staat dat de mannen “nooit geweld tegen vrouwen zullen plegen, het nooit zullen goedpraten en het nooit zullen verzwijgen”.

Aanvankelijk moest ik even slikken van het statement: waarom zouden alle mannen nadrukkelijk moeten zeggen dat ze nooit geweld zullen gebruiken? Maak je daarmee niet alle mannen direct ook tot verdachte? En hoe zit het dan met geweld tegen mannen? Mag dat dan wel van de ondertekenaars? Het statement gaat immers alleen over geweld tegen vrouwen…

De echte vraag is echter: waarom zouden we dit niet van mannen mogen vragen? Vrouwen zijn disproportioneel slachtoffer. We hebben als samenleving onze samenleving zo ingericht dat de persoonlijke integriteit van de vrouw op talloze manieren met voeten wordt getreden. Van na-sissen op straat tot fysiek geweld. De cultuur waarin dat mogelijk is, maken we met elkaar. Zolang alleen vrouwen zich uitspreken tegen deze cultuur en pleiten voor veiligheid, ook voor vrouwen, gaan we er niet komen. Mannen, we kunnen dit niet alleen. We hebben jullie nodig. Niet om ons te beschermen, maar als bondgenoot. Spreek je dus uit en onderteken dat manifest.