De Vlaamse kleedkamer kan veel kleurrijker. Nergens in Europa sporten burgers zo gescheiden
Gekleurd of blank, rijk of arm. Nergens wordt er gesegregeerder gesport dan in Vlaanderen, zo blijkt uit een Europees onderzoek. "Veel sportclubs zijn er nog niet mee bezig."
Etnisch of cultureel diverse sportclubs? Vlaanderen steekt met kop en schouders boven negen andere onderzochte Europese landen uit. Nergens wordt er zo gesegregeerd gesport als hier. Dat blijkt uit de studie 'Social Inclusion and Volunteering in Sports Clubs', waaraan voor Vlaanderen 1.002 clubs deelnamen.
Zo sport de helft van alle Vlaamse leden in een club die uitsluitend uit mensen van dezelfde etnische of culturele groep bestaat. In Europa gaat het gemiddeld om een vijfde, of zo’n 22 procent, terwijl de teller in Nederland en Duitsland stopt bij respectievelijk 14 en 6 procent.
“Er bestaat een zware ondervertegenwoordiging van kansengroepen, vooral van mensen met een migratieachtergrond, in onze clubs”, zegt hoofdonderzoeker en sportsocioloog Jeroen Scheerder (KU Leuven). “Ons zoekt hier echt ons op. En als ze dan al een initiatief nemen, is dat eerder gericht op wie fysiek minder makkelijk mee kan, zoals senioren of mensen met een beperking. Al zien we ook weinig acties van de mensen met een migratieachtergrond zelf.”
Integreren
Zo goed als elke club stelt dat iedereen welkom is, ongeacht de etnische of culturele achtergrond. Wel meldt slechts een minderheid, 38,8 procent, dat ze maatschappelijk kwetsbare groepen wil integreren in de club. Mensen met een migratieachtergrond worden het minst vaak aangesproken. Zo geeft 13 procent van de Vlaamse sportclubs aan, tegenover 18 procent in Europa, dat ze specifiek voor hen initiatieven organiseren.
"We gaan niet bewust ronselen in bepaalde gemeenschappen, maar we organiseren wel tijdens de vakanties jeugdkampen tegen een lage prijs. Maar ook daar komen weinig tot geen ‘gekleurde’ kinderen op af", zegt Fons Dewilde, voorzitter van Hockeyclub Vrijmoed in Mechelen.
'Als clubs een initiatief nemen, is dat eerder gericht op senioren of mensen met een beperking'
Eerder dit jaar werd in Knack al duidelijk dat er in 36 procent van de clubs geen enkel lid met een migratieachtergrond te vinden is. Pal op het Europese gemiddelde, maar een stuk hoger dan in Nederland en Duitsland. In 5 procent van de clubs zijn leden met een migratieachtergrond wel in de meerderheid.
Conservatief
“Nu vinden Vlamingen met een migratieachtergrond vooral hun gading in buurtgebonden sportinitiatieven", zegt Scheerders. "Bij de clubs zijn vooral de vechtsporten en voetbal populair. Er heerst bij de clubs een wat conservatieve houding. 'Moet de sport zich bezighouden met maatschappelijke problemen', hoorde je tot vijf jaar geleden."
Maar er treedt een kentering op. Een goede zaak, volgens Scheerders, want sport kan een instrument zijn bij de integratie van nieuwkomers. "Misschien kunnen we door subsidiepolitiek sneller tot inclusie komen. Als een federatie of club niet voor maatschappelijke uitdagingen wil openstaan, mag er wat mij betreft kritischer worden gekeken naar de verlening van gemeenschapsmiddelen, lees: subsidies.”
'We zijn dus niet van plan om op basis hiervan ons beleid te wijzigen'
Minister van Sport Philippe Muyters (N-VA) wijst liever op andere gegevens. "Wij zijn het hiermee totaal oneens", zegt zijn woordvoerder. "Zo heeft 36 procent van de clubs geen enkel lid met een migratieachtergrond, evenveel als het Europees gemiddelde. Het beeld is veel genuanceerder. Er staat ook in de studie dat we veel vooruitgang hebben geboekt. We zijn dus niet van plan om op basis hiervan ons beleid te wijzigen."
Lees ook hoe 'witte' en 'gekleurde' clubs worstelen met diversiteit: "We willen wel een gemengde sportclub, maar het lukt niet goed." (+)