Ariejan Korteweg: We vergeten ze makkelijk, maar Partij voor de Dieren is ons grootste politieke exportproduct

Het is in Den Haag moeilijk om scherp te stellen op de Partij voor de Dieren. Vreemd eigenlijk. Ze hebben vijf zetels: meer dan allerlei kruimelpartijen die er desondanks in slagen veel herrie te maken. Genoeg om te regeren bovendien.

Toch hoor je nooit iemand over mogelijke regeringsdeelname van de Dieren. Je kan sowieso gemakkelijk vergeten dat ze er zijn. Geen mislukte filibusters, geen schelddialogen met de Kamervoorzitter, geen parmantige exercities als exterieur parlementair geweten.

Het is al lastig genoeg fatsoenlijk vast te stellen of de PvdD'ers nu eigenlijk links of rechts zijn. Dat komt doordat ze in een andere dimensie verkeren. Wat ze daar in het vizier hebben is een gebied ver achter de horizon van het Binnenhof, waar mens, dier en wereld in harmonie verkeren. Daar moeten we heen, anders loopt het slecht met ons af. Op weg naar dat doel zijn er soms praktische kwesties die raakvlakken hebben met de Haagse werkelijkheid, zoals megastallen, veetransporten en landbouwgif. Meer dan incidenten zijn dat niet, want het gaat hen om de lange termijn.

Het voornaamste middel om die betere wereld te bereiken heet krimp - bij eindige bronnen is oneindige groei niet mogelijk. Een begrip dat zo ver afstaat van alles waar de Haagse politiek in gelooft, dat de Dierenparlementariërs hun spreekbeurten doorgaans zonder interrupties kunnen afwerken.

Ook omgekeerd is de bemoeizucht niet groot. De PvdD zoekt amper de media, loopt met zijn successen bepaald niet te koop en lijkt genoeg te hebben aan de eigen kanalen: boeken en films van partijleider Marianne Thieme, websites en YouTube.

Het resultaat is ongemakkelijk. Ergens diep van binnen vermoed je dat ze met hun aandacht voor de lange termijn een nuttige rol vervullen, maar tofuburgers, vrijgelaten fretten en een overdosis aandacht voor puppyhandel maken het moeilijk daar voluit in mee te gaan.

Sinds kort weet ik dat er wereldwijd achttien Dierenpartijen zijn. Die van Portugal heeft 26 raadsleden, in Spanje kregen ze een miljoen stemmen, Duitsland heeft een Europarlementariër; er zijn Dierenpartijen in Israël, Turkije, Australië, Cyprus, Taiwan. Dat alles aangejaagd door de Partij voor de Dieren, die daarvoor sinds 2012 een eigen stichting heeft: de Animal Politics Foundation (APF).

Die wordt gefinancierd met steun van het ministerie van Buitenlandse Zaken - geld dat bestemd is om wereldwijd democratie te bevorderen. Zodoende kunnen PvdD'ers naar Moldavië, Marokko of Albanië om te helpen zusterpartijen op te richten.

Dat begint bijna altijd aaibaar: met zwerfhonden en -katten. Deze zomer nog waren die onderwerp van een congres in Spanje. Van zwerfdieren naar krimp is een lastige stap, beaamt senator Christine Teunissen, bestuurslid van de APF. 'Maar landen als Spanje en Marokko ervaren nu al de gevolgen van klimaatverandering. Dat maakt hen ontvankelijker voor die boodschap.'

Op internet zijn allerlei filmpjes te vinden van Thieme die een lezing houdt in Australië of aan de University of Oslo. Over de grens wordt ze als een heldin gezien, zeggen ze bij de PvdD. Nederland heeft dat nog niet zo door. Teunissen: 'Toehoorders zeggen na een lezing: kom op, wij gaan ook een partij beginnen.'

Wat we ons in Den Haag zelden realiseren: de inbreng van Thieme bij de algemene beschouwingen gaat het internet op in twaalf talen, waaronder Arabisch, Roemeens en Russisch. Haar woord is manna voor Dierenpolitici wereldwijd.

Ik bel met Martin Buschmann, een van de weinige mannen in deze door vrouwen gedomineerde politieke beweging en vertegenwoordiger van Mensch Umwelt Tierschutz. De Duitse Tierschutzpartei werd al in 1993 opgericht, negen jaar eerder dan de PvdD. Toch kijkt Buschmann met respect naar zijn Nederlandse geestverwanten. 'De groei daar is zo groot. De internationale slagkracht komt uit Nederland. Wij hebben daar het geld en de mensen niet voor.' Wij moeten ook zo'n Marianne hebben, zegt Buschmann, die Thieme charismatisch noemt.

Volgende week komen vertegenwoordigers van al die Dierenpartijen congresseren in Den Haag. Op het programma: een duinwandeling, een maaltijd bij Veggies on Fire, en vooral veel gesprekken over campagne voeren, strategie en het oprichten van de eerste pan-Europese partij om gezamenlijk mee te doen aan de Europese verkiezingen. Buschmann biedt zich alvast aan als Spitzenkandidat.

Dit is het begin van een revolutionaire beweging, verwacht Teunissen, die met polderen weinig op heeft. Het socialisme begon ooit ook zo: een strovuurtje van wereldrevolutie, achturige werkweek en arbeiderszelfbestuur. Dit keer begint het vuurtje in Nederland. Het zal nog wat schroom moeten afwerpen.

a.korteweg@ volkskrant.nl