Circulaire economie kan rem op werkelijke duurzaamheid zijn (trouw.nl)

"We moeten ons bewust worden van de vreemde economische gevangenis waarin we geraakt zijn en voorbij de tralies gaan denken. Nuttig als ook in de discussie over de circulaire economie een stap in die richting gemaakt wordt".

Inderdaad! Mooie conclusie van het artikel!

"Essentieel aspect hierbij is zó produceren dat bij recycling grondstoffen en onderdelen weer makkelijk herbruikbaar zijn. In hun optimisme toeteren de groene groeiers over 'de kracht van circulair'."

Dat is wel erg kort door de bocht. Andere aspecten zijn bijvoorbeeld

- Het makkelijker maken van (zelf) repareren van spullen - iets wat nu vaak ontmoedigd wordt zoals garantie die niet meer geldig is zodra je je laptop open schroeft, of onderdelen die moeilijk te vervangen zijn.
- Het tegengaan van planned obsolecence
- Het volledig omgooien van de productieketen zodat niet alleen de producten zelf, maar ook de processen om de producten te maken duurzamer worden (wat overtollige productie dus ook een veel minder groot probleem maakt)
- Het upcyclen van producten, zodat oude producten niet per sé helemaal gerecycled worden maar in hun oude staat als input kunnen dienen voor een nieuw product (dus zonder dat er energie-intensieve processen voor nodig zijn zoals bij recycling soms het geval is).

Het is echt veel meer dan alleen maar 'hergebruik'.

Ik roep al jaren dat ons economisch systeem, globaal, fundamenteel fout en verwoestend voor de planeet is. Maar de zaken blijven zo, omdat machtige mensen er veel aan verdienen en er macht aan ontlenen. Ze offeren daar desnoods alles voor op; de hele planeet vervuild, verwoestijning, smerige steden, geen schoon water meer, geen schone lucht, teveel CO2 in de lucht, vergiftigde grond, enzovoort. Er zal fundamenteel veel anders moeten, en snel óók, wil het niet alsnog mis gaan. Helaas denk ik niet dat de mens bereid is om fundamenteel te veranderen, laat staan op zeer korte termijn. Het is gedaan; we zijn niet intelligent genoeg, blijkt.

@3 ,

Ik was altijd vrij optimistisch, maar inmiddels ben ik er haast van overtuigd dat er geen verandering gaat komen, niet zonder zware schokken eerst. Het zal gewoon misgaan denk ik. Er zijn inderdaad veel te veel problemen, van uitgeputte landbouwgrond tot vervuilde oceanen en atmosfeer, van een zesde uitstervingsgolf en massaal afsterven van dieren die de mens veroorzaakt (met onder andere zulke belangrijke insecten) tot gigantische kosten in de zin van mensenjaren: de bewijzen stapelen zich op dat het anders moet, en toch blijft economische groei heilig, blijft consumeren een levensstijl in plaats van een noodzaak enzovoorts.

Zomaar een greep uit het nieuws de afgelopen weken, onder andere ook gedeeld op NieuwsKoerier:

- Massale sterfte onder insecten
- De verwoestende effecten van industriële landbouw en de giffen en andere ecologisch onverantwoorde processen die nodig zijn voor het handhaven ervan (https://www.nieuwskoerier.nl/news/201618-onze-landbouwgrond-is-zo-dood-als-een-pier-weg-met-het-gif)
- Het feit dat vervuiling meer levens eist dan geweld, oorlog en ziekte tezamen (https://www.nieuwskoerier.nl/news/200125-vervuiling-belangrijkere-doodsoorzaak-dan-geweld-oorlog-en-ziekte)
- Het nieuws dat de CO2-uitstoot alweer is toegenomen, ondanks het Parijs-akkoord. Veruit het beste nieuws was dat de groei van de uitstoot in China afneemt en met 0.2 en 0.4% in resp. de EU en de VS kromp - wat natuurlijk allemaal nauwelijks echt goed nieuws te noemen is.

De enige troost die we nog hebben, is dat die machtige mensen de dans ook niet zullen ontspringen als het echt fout gaat. Maar of dat iets is om blij van te worden...

We zijn, collectief in ieder geval, uiteindelijk vrij dom bezig. En het stomste? We weten het, we zijn ons er van bewust, dat bewustzijn wat we als teken van intelligentie zien. Jammer dat we er, over het algemeen, zo weinig mee doen.

@4

We 'doen' er als burgers best wel wat mee, op ons niveau. We zamelen glas in voor hergebruik, papier, organisch afval, metalen, plastic..We isoleerden onze huizen, gebruiken energiezuinige lampen en apparaten. Alleen, meer kunnen wij burgertjes niet doen, dat is het einde van onze 'macht. Helaas zitten we allemaal gevangen in een zeer hiërarchisch systeem, een erfenis uit de tijd dat we onder leiding van een alpha-mannetje overleefden op de Afrikaanse vlaktes. Dat systeem was toen succesvol en bracht ons letterlijk overal. Op een dag vestigden we ons in dorpen en werd het alpha-mannetje de leider. Ook dat ging een korte tijd goed, totdat de 'leider' met de grootste mond en de sterkste wapens vond dat de buurdorpen juist HEM moesten gehoorzamen, of hij wilde er per se goeie landbouwgrond bij, nu nog in handen van anderen. En daar begon de ellende.en dat loopt nog steeds zo door.

Oftewel: het oude systeem werd gewoon voorgezet tot in het heden. Alleen is de alpha-man er nu niet meer voor het welzijn van de hele groep, maar alleen voor zichzelf en zijn kleine kliek getrouwen om hem heen. En die ongelijke machtsstructuur is, zeker toen de industriële revolutie begon, alleen maar groter geworden.
Niet alleen groter, maar ook veel ingrijpender in de reserves van de planeet. Leefden we een paar honderdduizend jaar redelijk in harmonie met die planeet en tastten we de buffers niet teveel aan, toen we eenmaal machines hadden werden de voorraden aangesproken, en heden ten dage zijn we begin augustus al begonnen aan ons quotum van het jaar daarop! Roofbouw dus.
De mens leeft allang niet meer in evenwicht met z'n planeet en de biosfeer. We putten 'm uit, we zijn net een hongerige zwerm plunderende sprinkhanen. Alleen die doen het voor het voedsel, wij doen het omdat we vast zitten in een nu fundamenteel fout economisch systeem. We doen het 'voor onze boterham' en als je weigert ben je je baan kwijt. Voor jou tien anderen... En dus werken we hard om de CEO's en de aandeelhouders verder te verrijken, de macht bij de machtigen te laten en trappen we al jaaaren in hun leugens en smoezen. Vooral tijdens verkiezingen laten we ons graag beduvelen met valse beloftes en mooie praatjes. Het gevolg: het verbetert niets, het wordt alleen maar erger.

Ook ik denk dat langzaam maar zeker de wal het schip zal keren. Het is in feite al begonnen, met de enorme stromen vluchtelingen die Europa binnenstromen. Een gevolg van -bewezen- klimaatveranderingen, meer oorlogen als gevolg van honger en teveel mensen. En het gaat nog veel erger worden, de komende tientallen jaren. Tot we echt grote oorlogen om de grondstoffen zullen krijgen. Met al dat geweld en miljoenen doden zal er een nieuw evenwicht gaan ontstaan, want er wordt minder geconsumeerd en dus heeft de natuur de tijd om zich iets te herstellen.

Vergeet geboortebeperkingprogramma's, gaat niet lukken. Gecontroleerd terug naar hooguit 1 miljard mensen zal nooit lukken, zolang we leven in een economisch systeem wat nou juist gebaseerd is op _groei_! Niet voor niets al beloningen in Polen als je baby's op de wereld zet; er moet Groei zijn, anders stort de boel in elkaar -binnen dit systeem...

Kortom: het wordt nog veel erger, want de leiders willen hun winsten en macht niet inleveren, de burger vecht voor het weinige wat hij heeft en de grondstoffen raken verder uitgedund, de atmosfeer verder vervuild, het schone drinkwater wordt steeds schaarser, net als vruchtbare landbouwgronden.
Ik denk dat we snel toegroeien naar een "Mad Max"-scenario, ik noem dat zo naar de post-apocalyptische films met Mel Gibson. Een dergelijke wereld waarin nog kleine groepen keiharde, zeer agressieve 'warlords' met slaven kunnen overleven. Ze zijn elkaars vijanden, roven, moorden, maken slaven en overleven in een stervende, uitgeputte wereld.
Tot er weer een nieuw evenwicht ontstaat.

De mens is helemaal geen intelligent wezen. We zijn agressieve, spilzieke primaten die op een paar punten leuk scoren: wetenschap, verkenningsdrift en overleven. Maar een echte intelligentie gaat zorgvuldig om met z'n planeet, wetend dat die planeet kwetsbaar is en dat het je Thuis is. Een echte intelligentie zorgt voor evenwicht, zorgt dat de volgende generatie het weer iets beter krijgt, zorgt dat het aantal soortgenoten binnen de perken blijft, heeft allang beseft dat religie destijds geboren werd uit onwetendheid en gebrek aan kennis en inzicht, en beseft dat diezelfde religies al snel misbruikt werden om via angst mensen aan zich te binden; een chantagemiddel. Kortom: we voldoen niet aan de eisen om succesvol te overleven. Dus zijn we gedoemd om te verdwijnen. Zo werkt de natuur; als een soort zich niet kan aanpassen aan veranderende omstandigheden, dan sterft die soort uit. Vele duizenden voorbeelden van, de mens zal snel volgen.

@5 +++++ helaas