Opinie

Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Politiek

Wat als zwarte activisten een bus met PVV’ers hadden tegengehouden?

Het optreden van de autoriteiten in Dokkum en het begrip van de regering voor de A7-blokkeerders roept vragen op over het functioneren van onze rechtsstaat, schrijven , , , en .

Dokkum - Sinterklaas rijdt langs het lege vak dat bestemd was voor anti-Zwarte Piet-demonstranten. Foto Jeroen Jumelet / ANP

Wat zou er gebeuren als een groep donkere Nederlanders de snelweg blokkeert om een betoging van PVV’ers te voorkomen? En wat als die vervolgens afgelast wordt omdat er vermoedens zijn dat de donkere groep zwaar vuurwerk wil afsteken? Zou de politie gezellig met ze keuvelen en de blokkade bijna een uur laten aanhouden? Zouden ze als helden geëerd worden omdat ze een racistische betoging tegenhielden en in een gemoedelijke setting hun verhaal mogen doen bij talkshows? Zou onze premier hun acties vergoelijken?

Nee: het land zou te klein zijn. Ze zouden als terroristen gearresteerd worden. De multiculturele samenleving zou mislukt zijn. Witte integratie-experts zouden overuren draaien. Deze dubbele standaard laat zien hoe racistisch Nederland is.

Lees ook: En dan, op de A7, snijdt een auto de anti-Pietcolonne af

Hoe democratisch een land werkelijk is, kun je aflezen aan hoe zij, die de status quo willen veranderen, door de gewapende macht worden behandeld. Vorig jaar zijn tijdens de anti-Zwarte-Piet-demonstratie bijna 200 arrestaties verricht. Net als dit jaar reden de activisten met bussen naar de landelijke intocht, maar de politie hield ze staande in Rotterdam. Ze mochten niet verder, waarom werd niet gecommuniceerd. De activisten besloten dan maar daar te protesten. Toen ging de politie over tot arrestaties. Er werd met knuppels geslagen, in het gezicht gestompt, vrouwen aan hun haren getrokken. Jerry Afriyie (stichting Nederland Wordt Beter) die al in de bus zat probeerde iemand die door de politie werd geslagen naar binnen te trekken. Daarop werd Jerry zelf uit de bus getrokken om hem nog eens een pak rammel te geven. De activisten werden vastgezet (in de bus en later) in een onverwarmde lege ruimte zonder toegang tot water of wc. Terwijl: zaterdag stond de politie nog net niet te ‘high fiven’ met witte A7-blokkeerders.

Met ons werd niet gepraat

De aanloop naar het protest in Dokkum verliep overigens goed. Het tijdschema van de mars en de demonstratie van Kick Out Zwarte Piet was in samenspraak met de autoriteiten vastgelegd. Om tien voor tien, tussen Joure en Heerenveen, ging het mis. Zeker dertig auto’s blokkeerden op gevaarlijke wijze de weg. Na een kwartier waarin we zenuwachtig vanuit de bus naar onze belagers keken, komen er politieauto’s aangereden. We zagen hoe ze handen schudden en rustig praatten met de wegblokkeerders. Op beelden van journalist Kevin Roberson is te zien hoe de politie sommigen bij naam kent. De motorrijder die ons had afgesneden, reed weg terwijl een agent ‘tot zo!’ riep. Niemand is gearresteerd, er werden enkel wat kentekens gefotografeerd.

Lees ook: Na Bonifatius is bij Dokkum het betogingsrecht vermoord

Achteraf zei de politie dat er ‘niet genoeg tijd’ was om van alle blokkadeleggers gegevens op te nemen. Onzin! Er was namelijk wel tijd voor uitvoerig vriendelijk contact tussen politie en blokkadeleggers. Overigens werd er geen contact gezocht met de demonstranten in de bus, die niet naar buiten konden vanwege de dreigende situatie. Als onze chauffeur uit het raam laat weten dat ze zich bedreigd voelt, zegt de agent dat ze maar aangifte moet doen. Als we vragen waarom er niet met ons wordt gepraat, lopen de agenten weg zonder iets te zeggen.

Toen de blokkade eenmaal opgeheven was, dachten we naar Dokkum te kunnen. Maar daar waren we niet meer welkom. Bij een eveneens geplande demonstratie in Weesp mochten we ook niet zijn – ons is nog steeds onduidelijk waarom. De politie verbood ons zelfstandig onze weg te vervolgen en dwong ons tussen drie ME-busjes in op de snelweg te rijden – elke afrit werd afsloten zodat we geen kant op konden. Voor ‘onze eigen veiligheid’ een paar uur gegijzeld op en rond de snelweg. Op wiens gezag gebeurde dit?

Het nieuwe normaal doen

Dit alles roept vragen op over het functioneren van onze rechtsstaat. Wat er onderweg naar Dokkum gebeurde, is machtsmisbruik. De politie werkte grondrechten van kritische burgers tegen. Praktijken die Nederland, zolang het andere landen aangaat, altijd afkeurt.

Wat gaat er gebeuren met de blokkadeleggers? Krijgen ze een boete en wordt die betaald uit de inzamelactie waarmee inmiddels meer dan 40.000 euro is opgehaald? Mogen ze opnieuw aanschuiven bij Pauw? Of worden ze berecht? Staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken) zei bij WNL Op Zondag: „Normaal gesproken ga je geen snelwegen blokkeren”, maar hij kon wel „begrip opbrengen voor het tegenhouden van de demonstranten”.

Lux et Libertas Lees ook: Burgemeesters let op, demonstreren moet blijven kunnen

Wat voor precedent wordt hier geschapen? Online regent het steunbetuigingen voor deze eigenrichting en het optreden van de politie. Ook premier Rutte lijkt het betogingsrecht onbelangrijk te vinden. Tegen een verslaggever van RTV Noord zei hij dat we „normaal moeten doen” en „jij herinnert je ook dat je als kind vol spanning zat te wachten op Sinterklaas. Wat je dan niet wilt, is dat kinderen geconfronteerd worden met boze demonstranten”. Ze blootstellen aan een racistisch stereotype vindt hij blijkbaar geen probleem. „Schoolvoorbeeld van institutioneel racisme”, reageerde Jerry Afriyie. En een klassiek voorbeeld van institutioneel machtsmisbruik. Kennelijk is dat het nieuwe normaal doen. We eisen antwoorden. Oh, en Swarte Pyt kin net!