'Nu ze onder de groene zoden liggen, krijgen ze een penning'
videoTIEL - Na 66 jaar komt er eindelijk erkenning voor KNIL-militairen die in Indonesië vochten voor Nederland. Wrang, vinden oudere, Tielse Molukkers. Toch hebben zij hun stadsbestuur verzocht ook zijn waardering te uiten.
,,Sorry voor mijn tranen hoor.’’ De 80-jarige Tien Leatemia is boos en verdrietig. Ze hoopt dat geen enkele voormalig KNIL-militair zijn beloofde medaille accepteert. Molukse ouderen uit Tiel wachten nog altijd op echte erkenning voor de strijd die hun ouders streden.
Waardering
Nu ze bijna allemaal onder de groene zoden liggen krijgen ze een penning. Ze zijn geen honden!
Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht Hans van Griensven ontvangt vandaag voormalig KNIL-militairen om hen na 66 jaar eindelijk te eren. Zij hebben nooit de waardering gekregen waarop zij recht hebben, terwijl ze voor het vaderland hebben gevochten, redeneerde hij. De strijders krijgen naast een medaille ook wachtgeld dat nooit eerder werd uitgekeerd. Hoewel de berichtgeving landelijk werd gepresenteerd als goed nieuws, zijn Molukse ouderen uit Tiel allerminst blij.
,,Deze zogeheten erkenning komt van een generaal van Defensie, niet van de regering. Dit is geen ministerieel iets’’, laat Vic Latumahina (65) weten. Dat gegeven zit de tweede generatie Nederlandse Molukkers dwars.
'Een belediging'
,,Ik was woest toen ik de berichten op tv zag vorige week’’, zegt Tien Leatemia (80). ,,Ik vond dat een belediging en een vernedering voor mijn ouders.’’ Terwijl haar adem stokt en haar stem overslaat, neemt ze een moment om tot rust te komen en haar tranen weg te vegen. ,,Ik schreeuwde heel hard: 'godverdomme, nu ze bijna allemaal onder de groene zoden liggen krijgen ze een penning. Ze zijn geen honden!'’’
Verdriet en pijn
De Molukkers werden weggestopt in kampen, écht weggestopt. Met niks moesten ze leven in tochtige woningen
Rond de witte tafel in ontmoetingscentrum Buah Hati zijn zes Molukse Tielenaren aangeschoven. Voor hen staat een kop koffie, de schaal met kokosmakronen blijft onaangetast. Ze halen herinneringen op over hun vaderland en praten over de beloofde erkenning voor hun vaders. Het gezelschap heeft er geen goed woord voor over.
Allemaal voelen ze nog het verdriet van hun vaders en moeders. En die pijn kent vele gezichten: de gedwongen verhuizing van Indonesië naar Nederland waar een ontslagbrief voor hen klaarlag, de erbarmelijke opvang in concentratiekampen, de beloofde terugkeer die uitbleef, de erkenning die uitbleef, om er maar een paar te noemen. ,,De Molukkers werden weggestopt in kampen, écht weggestopt. Met niks moesten ze leven in tochtige woningen. En dan heb ik het nog niet eens over het verleden van de oorlog, van het vertrek naar Nederland. Mijn vader kon niet eens tegen zijn broer zeggen dat hij weg moest’’, zegt Latumahina.
'Slapen in stro'
,,We zouden maar een half jaar blijven’’, herinnert Leatemia zich. ,,We hadden een kist met wat persoonlijke spullen, die mocht niet open want we zouden toch snel weer terug gaan. Maar we zijn nu al 66 jaar hier.’’
Corrie Merkestein-Tomatala (80): ,,Wij moesten slapen in de stro, met een paardendeken. Terwijl mijn vader had gevochten voor Nederland.’’
Sephus Tahamata (70), een oudere broer van voetballer Simon Tahamata, groeide op in kamp Vught. Het was er koud, weet hij nog. ,,Mijn vader kookte in de gaarkeuken voor het hele kamp. Toen we in Nederland kwamen, waren er in ons gezin drie kinderen. We kregen een klein kamertje. Mijn vader en moeder hadden een bed, achter een gordijn, aan de andere kant sliepen wij in een stapelbed. Op het laatst waren er elf kinderen, nog altijd in dezelfde ruimte. We verlieten het kamp om naar Tiel te verhuizen waar mijn vader - nog steeds stateloos - kon gaan werken. Pas toen mijn broer Simon met het Nederlands elftal naar het buitenland moest, nam ons gezin de Nederlandse nationaliteit aan, anders kon hij niet makkelijk reizen. Zelf ben ik van de mts gegaan toen ik 16 was, ik moest werken, helpen om de kinderen (de jongere broers en zussen in het gezin, RdO) te voeden.’’
Trauma's
Ze bevolen ze te spugen op een foto van koningin Wilhelmina. Dat deden ze echt niet. Zo loyaal waren ze aan Nederland
Okke Talapessy (70) geeft aan dat de geschiedenis blijvende littekens heeft veroorzaakt. In de gezinnen, in de Molukse gemeenschap. ,,Ik herinner me de granaten in de oorlog. Ik was eraan gewend, de kazernes waar onze vaders zaten werden steeds overvallen. Ik was vier, daar houd je trauma's aan over. De pijn kwam pas later naar boven. Zo heeft ieder een eigen verhaal.’’
Latumahina: ,,Ik herinner me, toen ik een jaar of acht was, dat ik mijn moeder iedere nacht hoorde huilen en gillen. Ik heb nooit durven vragen wat er de oorzaak van was. Komt van het Jappenkamp, hoorde ik later van mijn zus. Daar zijn vreselijke dingen gebeurd. Maar de loyaliteit van onze vaders was groot. Dan legden de Japanners een Nederlandse vlag op de grond en droegen ze hen op erover heen te lopen. Ze bevolen ze te spugen op een foto van koningin Wilhelmina. Dat deden ze echt niet. Zo loyaal waren ze aan Nederland.’’
'Ons verhaal moet op tafel'
Afgezet tegen de geleverde strijd en de loyaliteit aan Nederland, doet het de Tielse Molukkers pijn dat hun ouders en zij zelf nooit werden gehoord. ,,Dat kan ook niet meer worden goedgemaakt’’, stelt Talapessy die wel een manier weet om zijn vader en andere oud-strijders te eren. ,,De hele geschiedenis moet open en bloot op tafel. Van driehonderd jaar bezetting tot nu. Ons verhaal moet gehoord worden.’’
Middels gastlessen op scholen doet Latumahina zelf een poging om het verhaal over te brengen, maar de geschiedenis hoort standaard onderdeel te zijn van het lespakket op Nederlandse scholen, vinden alle zes de Tielenaren.
Latumahina: ,,Kinderen weten niks van ons hoor, echt helemaal niks. Ik vraag weleens open: 'wat kun je vertellen over Molukkers'. Een keer kreeg ik als antwoord 'wat zijn dat, koekjes ofzo'. Zelfs leerkrachten geven na afloop aan dat ze onze geschiedenis niet kennen. Dat vind ik erg.’’
Ik vraag kinderen weleens: 'wat kun je vertellen over Molukkers'. Een keer kreeg ik als antwoord 'wat zijn dat, koekjes ofzo'
De hoop blijft
De grootste wens voor de Molukkers is onveranderd gebleven: de mogelijkheid om te kunnen terugkeren naar een vrije Molukse staat. Maar dat ideaal wordt nooit meer de werkelijkheid, beseffen ze. ,,Maar we blijven er toch op hopen. Altijd’’, zegt Leatemia. ,,Ik kom graag op Ambon, op vakantie. Als ik daar ben voel ik het; dit is mijn land. Maar mijn kinderen leven hier, mijn kleinkinderen en binnenkort mijn achterkleinkinderen. Ik kan nooit meer echt terug.’’
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM1
Doelman Jasper te Kolste held bij AZSV, gehavend DZC’68 klopt Achilles’29
-
DE KWESTIE
Lezers over beter verdelen van asielzoekers door de regio: ‘Betere spreiding voorkomt spanningen’
Dordrecht gaat op zoek naar een plek in de stad voor een asielzoekerscentrum, waar minstens 500 mensen kunnen worden opgevangen. Maar de stad wil graag ook in gesprek met omliggende gemeenten, om te kijken wat zij kunnen en willen doen om de asielcrisis het hoofd te bieden. Straks moet een spreidingswet gemeenten dwingen ‘mee te doen'. Wat vindt U als lezer hier van? ‘Al dat geld is beter besteed in de regio op de plek waar deze mensen vandaan komen!’ -
NIEUWS GEMIST? | MET VIDEO
Kapper wast ruim een miljoen euro wit • Varkens gered van wisse dood • Klimaatactivisten toch A12 op
Geen tijd gehad om het nieuws te volgen? Wij hebben de oplossing. De Gelderlander zet elke dag de belangrijkste berichten op een rij. Dit is een selectie van het nieuws van zaterdag 28 januari. -
PREMIUM
FC Winterswijk maakt de competitie weer heel spannend
Door een knappe 2-0 winst hield FC Winterswijk titelkandidaat De Bataven van de periodetitel af in 1D. Ploeg van trainer Martijn Beltman brengt de spanning in de top terug. -
MET VIDEO
Trucker Justin (26) stort van viaduct A15 bovenop busje: ‘Gorinchem is aan ramp ontsnapt’
Bij een bizar ongeluk op de A15 bij Gorinchem is maandagochtend rond 08.30 uur een vrachtwagen van een viaduct enkele meters naar beneden gestort. Daarbij kwam het voertuig terecht op een personenbusje op de onderliggende Zandkade. Zijn oplegger met container vol met ziekenhuisafval volgde.
-
PREMIUM
Leerdammer maakt speelfilm over homoseksualiteit binnen de kerk: ‘Ik wil geen sneer uitdelen’
-
-
-
PREMIUM
Weer even kind zijn: in de Burcht kunnen volwassenen apenkooien zoals vroeger
Doel: weg blijven van de tikker. Regel één: de grond niet raken. Regel twee: een paar seconden stil blijven staan als je de grond wel raakt. Of je bent af, kan ook. -
PREMIUMmet video
Emmerik herdenkt holocaust wel op 27 januari, grensregio Liemers niet: ‘Hoop dat ook Nederland dat gaat doen, maar kan het niet verplichten’
EMMERIK - Tientallen scholieren en inwoners van de Duitse grensstad Emmerik herdachten vrijdag de Holocaust. Op 27 januari is jaarlijks de internationale herdenkingsdag van de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar in de Liemers wordt daar nauwelijks gehoor aan gegeven.
-
PREMIUM
De oven gaat maar zelden aan en de deurbel moet uit: dit stel maakt van besparen een sport
-
PREMIUM
Omega 3 kan hart- en vaatziekten voorkomen, maar je lichaam maakt het zelf niet aan: in deze voeding zit het
Omega 3-vetzuren helpen hart- en vaatziekten voorkomen en bevorderen een goed functionerend immuunsysteem. Alleen: ons lichaam maakt ze zelf niet aan. Hoe kunnen we ze dan toch binnen krijgen? Professor Imogen Foubert en diëtiste Nadine Vanvuchelen leggen uit hoe je je omega 3-niveau kunt opkrikken. -
-
PREMIUMbelastingaangifte
Dit zijn aftrekposten waar de Belastingdienst dit jaar extra op controleert (en zo vul je ze goed in)
14 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerhuubvh
Banda
dod
Erik W. de Zwever
GewoonDeWaarheid