Advocaten willen de grootste Russische staatsbank aansprakelijk stellen voor de ramp met vlucht MH17. De vermoedelijke daders werden gefinancierd via rekeningen van de Sberbank. Daarmee houden ze de bank medeverantwoordelijk voor de terreurdaad, die aan 298 mensen het leven kostte.
Dat staat in een advies van het kernteam van letselschadeadvocaten die samen de nabestaanden van 118 Nederlandse slachtoffers bijstaan. Ze onderzochten juridische mogelijkheden voor schadeclaims, waaronder het aansprakelijk stellen van bedrijven en personen, die de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne hebben gefinancierd.
Het Amerikaanse advocatenkantoor Motley Rice onderzoekt de geldstromen van de separatisten die waarschijnlijk de MH17 hebben neergeschoten met een Buk-raket. Een van de instellingen is de Sberbank. In advertenties op hun Facebookpagina’s vragen de rebellen om financiële steun met vermelding van rekeningnummers van deze bank.
,,Op basis van ons onderzoek hebben we reden om te geloven dat sommige separatisten die verantwoordelijk zijn voor de aanslag, hebben gevraagd te doneren aan een Sberbank-rekening om hun zaak te steunen’’, zegt advocaat Mike Elsner van Motley Rice.
De Sberbank is de belangrijkste financiële instelling van Rusland. Een kwart van de Russen heeft daar een rekening. Vanwege de sancties tegen Rusland staat de bank op de zwarte lijst van zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten.
Nederlandse advocaten adviseren de nabestaanden zich aan te sluiten bij de procedure in de VS. Dat kan op basis van de Alien Tort Statute, een Amerikaanse wet uit 1789. ,,Die maakt het voor buitenlanders mogelijk via een Amerikaanse rechtbank mensenrechtenschendingen aan de kaak te stellen’’, zegt Peter Langstraat namens het kernteam van Nederlandse advocaten.
,,De Sberbank doet zaken met partijen waar ze geen zaken mee mag doen. Dat is onvoldoende gecontroleerd. Daarmee is ze medeplichtig aan oorlogsmisdaden. De bank is een directe schakel in de keten.’’
Procedures
Motley Rice heeft vaker namens slachtoffers van terreuraanslagen geprocedeerd tegen financiële instellingen. Zo zijn namens slachtoffers rechtszaken aangespannen tegen de financierders van al-Qaeda en de Tamil Tijgers.
Advocaat Elsner trof ook een schikking met de Arab Bank, die bankrekeningen verstrekte aan Hamas, namens twee joodse slachtoffers van een aanslag. Elsner: ,,In elk van deze gevallen hebben we uitgebreide onderzoeken uitgevoerd om te bepalen hoe deze terroristische groeperingen werden gefinancierd. Een vergelijkbaar financieel onderzoek met betrekking tot MH17 zit in een vergevorderd stadium.’’
Het kernteam adviseert nabestaanden ook een klacht tegen Rusland in te dienen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), omdat de Buk-raket daarvandaan kwam en Rusland stelselmatig alle onderzoeken frustreert. Het team adviseert voorlopig geen klacht tegen Oekraïne in te dienen.
Een klacht bij het EHRM kan pas als alle rechtsmogelijkheden in de aangeklaagde landen zijn benut. ,,Wij hebben in Nederland vergaande mogelijkheden om oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen te bestrijden, maar in die landen is geen onafhankelijke rechtspraak’’, zegt Langstraat. ,,Als je procedeert in Rusland maak je geen schijn van kans, en ben je je leven niet zeker.’’
,,Als je procedeert in Rusland maak je geen schijn van kans, en ben je je leven niet zeker’’
Peter Langstraat
Bovendien ondertekende Vladimir Poetin in 2015 een wet die het mogelijk maakt alle uitspraken van het EHRM naast zich neer te leggen.
Vooralsnog wordt afgezien van een klacht tegen Oekraïne, omdat dit land deel uitmaakt van het onderzoeksteam (JIT) dat zich inzet voor de opsporing en vervolging van de daders. ,,We zijn ook afhankelijk van informatie van Oekraïne.’’
Nabestaanden van MH17 kunnen ook via een toekomstige strafzaak in Nederland tegen de vermeende daders een schadevergoeding eisen. Los daarvan heeft een Amerikaanse advocaat rebellenleider Igor Girkin al aangeklaagd. Langstraat: ,,Voor de verwerking is het belangrijk om te weten wie het gedaan heeft. Maar de meeste nabestaanden achten het onwaarschijnlijk dat de daders ooit gestraft zullen worden.''
Onze excuses
Helaas kunnen wij deze social post, liveblog of anders niet tonen omdat het één of meerdere social media-elementen bevat. Aanvaard de social media-cookies om deze inhoud alsnog te tonen.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
