achtergrond

Geenstijl

DECONSTRUCTIE! NRC-verhaal over Omtzigt is volledig ingestort, krant blijft wrijven in vlek

We gaan gewoon door over Omtzigt & NRC want die leugenachtige fopkrant blijft haar eigen kuil maar dieper graven. We hebben er boven een goed glas bier nog eens redactioneel over geborreld, maar de uitkomst is bij alle benaderingen hetzelfde: NRC gaat nat.

De gewezen kwaliteitscourant (RIP) blijft het eigen verhaal echter propageren, vandaag in een slap vingerwijzend witwasverhaal. Wij waren ook benaderd voor dat artikel, getiteld 'Wie van Omtzigt hield doet dat nog steeds' (ja, die kop is ook weer een frame), maar hebben niet gereageerd omdat we er niet op vertrouwden dat we goed en in een eerlijke context geciteerd zouden worden. Dat bleek een terecht gevoel: cruciale citaten van Pieter Klein zijn uit het artikel weggelaten, zoals ook een ingezonden brief die het verhaal van Heck en Kouwenhoven weerspreekt door de krant wordt genegeerd. Youp - ook al jaren niet lollig meer - mag Omtzigt nog even een "idioot" noemen die moet "opzouten" (niet gelachen, dus geen link). Maar: geen woord van de NRC Ombudsman. Zou zijn artikel soms door Zetbaasje Vandermeersch uit de krant zijn gehouden, zoals dat wel vaker gaat in de cultuur van de angst aan het Rokin? Ohnee hij is toevallig op verkansie, toevallig.

Het doet er ook niet zo veel toe. We weten zo ook al dat het verhaal stinkt. Talloze aanwezigen hebben verklaard zich niet te herkennen in het verhaal van Wilmer Heck en Andreas Kouwenhoven. Ontlastende wederhoor is uit het originele artikel weggelaten, brieven die het artikel weerspreken worden niet geplaatst en kritische citaten van aanwezigen worden uit de krant gehouden. NRC heeft de audio van het voorgesprek van Omtzigt in bezit, maar weigert de tape vrij te geven op basis van vooringenomen aannames van Wilmer Heck ("Ook het transcript zal voor sommigen niet genoeg zijn", wtf mogen we dat ff lekker zelf bepalen alsjeblieft dankjewel?) . We hebben alleen drie minuten (van de ±20) die al maanden voordat het NRC-artikel werd gepubliceerd door maker Jeroen van Rijsbergen aan diverse mensen rondgestuurd zijn, en die drie minuten blijken juist zeer ontlastend voor Omtzigt. Geef ons de andere 17, NRC!

Want een week na de contextloze karaktermoord op het enige echte oppositie-Kamerlid van Nederland is er van het artikel helemaal niets overeind gebleven. Zelfs dat gewraakte SMS'je van Omtzigt eigenlijk niet, blijkt uit context die college-organisator Marieke de Hoon en moderator Hella Hueck gaven. En dat allemaal omdat Wilmer "Ik ben absoluut geen MH17-deskundige" Heck de context niet snapt of wil snappen, en liever het Rode Gevaar opklopt. NRC (niet in de zaal) beweert iets wat zonder uitzondering door alle aanwezigen die zich uitspreken wordt weersproken. Voor de liefhebbers van feiten, belangrijke details en context hebben we alles nog eens op een rij gezet na de breek. Als NRC niet rectificeert en de Ombudsman zwijgt, moeten wij het maar doen. Niet omdat we van Omtzigt houden (doen we trouwens wel een beetje). But because what's right is right. En de arrogantie van dat narcistische stink-NRC echt niet te hachelen is.

De feiten. Op een rij. Ga maar na en oordeel zelf

- NRC schreef een week geleden dat Omtzigt in mei 2017 een "nepgetuige" voorafgaand aan een bijeenkomst (met een college en een deskundigenpanel over juridische gevolgen van MH17) zou hebben "geïnstrueerd" om theorieën over MH17 in te brengen bij een panelavond (video) van de VU over de aanslag, waar onderzoekers, journalisten en nabestaanden aanwezig waren. Daarmee zou hij (verwarring zaaiende) Kremlinlezingen over MH17 in het onderzoek hebben willen fietsen, concludeert NRC. 

- De krant beroept zich op één bron, Jeroen van Rijsbergen, waarvan auteur Wilmer Heck al langer wist dat het een complotgekkie is. NRC zat zelf niet in de zaal bij de MH17-bijeenkomst in mei.

- Panellid Omtzigt heeft de tolk van de "nepgetuige" (een Oekraïense asielzoeker die inmiddels is uitgewezen) een sms gestuurd waarin hij hem souffleert om een korte opmerking te delen met de zaal over wat hij zag of weet over die fatale 17 juli. Dit omdat de man eigenlijk een relaas van een half uur wilde houden - onmogelijk bij zo'n lezing.

- De tolk gebruikt de inspreekminuut om te zeggen dat de Oekraïener op die dag vliegtuigen in de lucht zag, en dat het JIT niet naar hem wil luisteren. De man zegt niet dat een Oekraïense jager MH17 uit de lucht haalde, hij zegt dat hij op die dag óók andere vliegtuigen in de lucht zag. Geheel in lijn met andere getuigenverklaringen en reconstructies. Stond in 2015 ook gewoon in NRC. Overigens zag niet hij, maar zijn vrouw die vliegtuigen - vandaar dat "nepgetuige". Mogelijk probeerde de man zijn asielkansen te verbeteren door zichzelf als getuige te melden, maar dat is gissen. Alleen zijn tolk kwam aan het woord, de man zelf niet.

- Omtzigt antwoordt de man dat hij zich bij het JIT moet melden met zijn verhaal. Niet meer, niet minder. In de zaal wordt nauwelijks gereageerd, de avond wordt gewoon vervolgd na het 'incident'. Nabestaande Thomas Schansman is de volgende vraagsteller en die negeert de Oekraïner volledig. Video-fragmentje:

Context is king in deze kwestie

Na publicatie, 11 november, komen de reacties snel los. Met name mensen die niet of nauwelijks van MH17 op de hoogte zijn (zoals AJ Boekestijn, Eus, en Bert Wagendorp en Stephan Sanders in de Volkskrant) schatten de situatie volstrekt verkeerd in en vallen Omtzigt hard aan. Opstappen, moet-ie. Vanwege dat sms'je. Maar wat des te meer opvalt is dat velen die wél diep in het MH17-dossier zitten, en/of aanwezig waren op de bewuste avond, stuk voor stuk het artikel verwerpen. Feiten:

- Hella Hueck was discussieleidster. Hueck zegt dat ze voor publicatie door NRC is gebeld, maar dat haar reactie niet in het artikel is opgenomen. Na publicatie spreekt ze zich openlijk uit tegen de inhoud, met name de suggestie dat Omtzigt iemand "instructies" zou hebben gegeven om verwarrende (Russische) (complot-) theorieën over MH17 in te brengen.

- Hueck krijgt bijval van organisator Marieke de Hoon, die zich aan de VU verdiept in de rechtsvervolging van MH17. Ook RTL-adjunct Pieter Klein (aanwezig op de bijeenkomst) voelt de tegennatuurlijk noodzaak om voor Omtzigt op de bres te springen. MH17 burgeronderzoekers als Max van der Werff en Marcel van den Berg, beiden ook op de bewuste avond in de zaal, verwerpen de NRC-beschuldigingen eveneens. Van der Werff verklaart dat hij de "nepgetuige" al eerder sprak, en dat de man niets toe te voegen had, mede omdat niet hij zelf, maar zijn vrouw de zaken zag waar hij over sprak.

- NRC verzuimt op enige wijze toe te lichten wat voor (negatieve) invloed het gebrabbel van de Oekraïense "nepgetuige" op het narratief over of onderzoek naar MH17 heeft gehad. De bijeenkomst was een half jaar geleden en zorgde voor nul reuring of wantrouwen. Er was een gekkie op een lezing en die kreeg de microfoon - dat gebeurt altijd, overal, in elk zaaltje waar sprekers en inspraak bijeen komen. Het stuurt, verandert of verbuigt helemaal niets aan het MH17-narratief. 

- Ook weet NRC het zware verwijt van door Omtzigt ingebrachte "Russische invloeden" niet hard te maken. Het is alleen maar suggestief, waarbij de NRC-redacteuren ook nog een ander citaat van Omtzigt (uit een ander interview) uit verband trekken en verdraaien tot de suggestie ontstaat dat Omtzigt (Russische) complotten aanhangt. Dat adresseerden we al in ons eerste topic over deze politieke moordzaak: NRC construeerde een fake context waarin ze Omtzigt konden framen, maar het houdt geen steek.

- NRC brengt haar kanonnen in stelling: Frits Abrahams duwt Omtzigt in de "ultrarechtse" hoek, Bas Heijne pusht het verhaal op twitter, een profiel van het Kamerlid schildert hem in de hoek van GeenStijl (en dat is vanuit NRC gezien geen compliment) en een anoniem hoofdredactioneel eist op hoge poten 's mans vertrek uit de Kamer. Vol gas op fake news, allemaal. Waarom?

- Omtzigt zelf reageert in eerste instantie (te) summier met 1 tweet, waarin hij erkent 'onzorgvuldig te hebben gehandeld': "In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik." NRC en haar vazallen interpreteren dat als een volmondige bekentenis én excuses, maar in de context die andere aanwezigen schetsen (dus die waarin Omtzigt alleen wilde helpen om het college niet te laten ontregelen), is zijn sms echt niets anders dan een goedbedoelde ingreep die hij desondanks niet had moeten plegen en waarvoor hij zijn terecht zijn 'betreurnis' uitspreekt. Al het andere is een frame waar NRC hem in duwt.

-  Omtzigt schrijft op Facebook: "Toen de man daarna de zaal wilde toespreken, heb ik overleg gevoerd met Hella Hueck (die de avond modereerde) en Marieke de Hoon (die het referaat gaf), ook om ervoor te zorgen dat zij niet verrast zouden zijn als de man met zijn tolk zou opstaan bij de vragenronde. De man wilde graag een half uur spreken, maar de maximum spreektijd zou een minuut zijn. Hij vroeg zich daarom af wat hij dan uit zijn lange verhaal zou vertellen. Ik heb toen een SMS gestuurd met wat de hoofdpunten volgens mij waren van zijn eerdere betoog richting mij." Ineens is er een context die NRC niet gaf: overleg en afstemming tussen organisatie en panel, op basis van een gesprek dat Omtzigt vooraf uit beleefdheid en interesse voerde met een Oekraïense man die zich als getuige omschreef.

- NRC kende die context wel, want dat was vóór publicatie door Hella Hueck aan NRC verteld. Haar wederhoor stond niet in het artikel, waarop zij zich dus achteraf genoodzaakt zag om te reageren. Op twitter blijven Heck en Kouwenhoven volhouden dat hun artikel echter volledig klopt, waarbij ze verdachtmakingen van critici niet schuwen.

- Tegenover Max van der Werff verklaart de "nepgetuige" in een kort interviewtje dat er geen sprake was van een samenzwering of instructies.

- Drie minuten audio duiken op via het MH17-blog van Marcel van den Berg, die er al een paar maanden over beschikte. Het levert nog meer context op: In de audio is duidelijk te horen dat Omtzigt uitspraken van de Oekraïner tegenspreekt. Dit stuk audio ligt in lijn met de Facebook-verklaring van Omtzigt. Wat er op de rest te horen is, weten we niet en Heck en Kouwenhoven blijven volhouden dat hun versie van het verhaal er door gesteund wordt. Ze weigeren echter de audio te openbaren en beroepen zich daarbij op bronbescherming maar we weten al dat de audio van Jeroen van Rijsbergen komt, dus vooralsnog is hun claim onbewezen en zelfs ongeloofwaardig. 

- De NRC'ers beweren ze dat wijzelf de audio suggestief geknipt hebben, maar dat is een leugen: we hebben niet meer dan die drie minuten. Als we alle audio hadden, zouden we alles publiceren, óók als Omtzigt daarmee toch ontmaskerd wordt als de samenzweerder die NRC van hem probeert te maken. Op dit moment is er echter geen enkele grond om dat NRC-narratief te geloven.

- OVV-baas Tjibbe Joustra gaat over de schreef door te beweren dat het sms-incident 'schadelijk' kan zijn voor het MH17-onderzoek, want "het geeft ruimte voor andere theorieën over de toedracht van de ramp." De VVD'er zegt daarmee iets heel raars, want niemand deelde die avond 'andere theorieën' over de gebeurtenissen. Bovendien hoort de OVV zich onafhankelijk op te stellen terwijl dit een politie citaat is waarmee Omtzigt verder beschadigd wordt. Het smaakt naar een agenda en/of rancune jegens het kritische Kamerlid. Vergis je niet in hoeveel mensen (politiek) profijt hebben van een in geloofwaardigheid geschade Pieter Omtzigt.

- Op vrijdagmiddag twittert Erik Denters, een hoofddocent aan de VU en aanwezige op de MH17-bijeenkomst, een brief die hij aan NRC heeft gezonden. Hij zegt dat de krant nepnieuws verspreidt over Omtzigt en zijn brief daarover negeert. De brief gaat richting de duizend retweets:

En dan valt NRC echt door de mand

- In respons op de brief, klimt Marieke de Hoon ook weer in haar twitteraccount, om de zaak nog eens uitgebreid te herzien. Conclusie van haar twitterdraad: "Dat dit opruiend gedrag was of zelfs in opdracht van de Russen, is voor mij gezien de context wel een heel merkwaardige spin van de situatie hoe ik het heb beleefd." Wederom: context is king.

- Ook Pieter Klein roert zich nogmaals. Hij zegt dat hij is gebeld door NRC, maar dat de krant een 'cruciaal punt' uit zijn reactie heeft weggelaten. De beller was dus Thijs Niemantsverdriet, die vandaag het witwasstuk du jour heeft geschreven. Het wederom weglaten van een inhoudelijke reactie - nu dus al de derde keer: Hueck, Denters en Klein - is dodelijk voor het broddelwerk van Heck en Kouwenhoven.

- Telegraafjournaliste Jolande van der Graaf probeert, net als wij en Marcel van den Berg (naar wij weten) in contact te komen met Jeroen van Rijsbergen, enige bron van NRC en aanstichter van deze ellende. Vooralsnog krijgt niemand hem te pakken. Zijn blogs zijn offline, zijn twitteraccount zit op slot. Hier nog 1 cache-bericht over de VU-avond.

Resumerend: NRC heeft nul bewijs

NRC was niet op de VU-bijeenkomst en heeft maanden later een onhandige sms van Omtzigt in handen gekregen. De vorm waarin ze die openbaren, suggereert collusion met de Russen, een samenzwering en "instructies" om complotten over MH17 te voeden. Het past in lijn met een serie (zwakke) artikelen over Russische invloeden in Nederland(se zaken). Zodra de sms van Omtzigt in context gezet wordt door diverse getuigen die wél aanwezig waren op de avond, blijkt de verklaring van Omtzigt beduidend geloofwaardiger dan het contextloze verhaal van NRC, dat bovendien niet MH17, maar vermeende 'Russische inmenging' als hoofdonderwerp had en dat is geschreven door twee redacteuren die het MH17-dossier niet beheersen. Wij zitten daar wel goed in, evenals Pieter Klein, Marcel van den Berg en Marieke de Hoon. 

De modus operandi van Omtzigt in deze zaak ligt in lijn van wat we van hem gewend zijn. Ook 'kleine stemmen' hun geluid laten horen, feit van fictie proberen te scheiden en kritische vragen formuleren op basis van beschikbare kennis. In dit geval lijkt de audio (althans de drie minuten die we hebben) te ondersteunen dat Omtzigt deze getuige niet erg serieus neemt en hem derhalve, omdat hij wel zijn betoog wil doen in de zaal, souffleert om die inspraak kort te houden. Daarover is overleg geweest met Huek en De Hoon, bevestigen zij beiden. Omtzigt verwijst de man in zijn antwoord rechtstreeks en zonder omhalen naar het JIT, zoals op de video van de bijeenkomst is te zien en horen. De bijeenkomst gaat daarna onverstoord verder en ook achteraf heeft niemand geklaagd dat het onderzoek in de wielen is gereden, of zelfs maar dat iemand dat probeerde.

Totdat NRC dat beweert - in een artikel dat inmiddels door iedereen die wél aanwezig was tot op het bot is uitgekleed. Het is hallucinant dat NRC voet bij stuk houdt. Mogelijk voelen ze zich gesteund door enkele wolven in hun bos, zoals de immer slecht geïnformeerde AJ Boekestijn, de ter MH17-zake onkundige Eus, Wagendorp of Sanders, of de activistische lasteraar (en voormalig PvdA-voorzitter) Michiel van Hulten. Maar wij kijken naar context, en de afzenders daarvan, en kunnen niet anders dan concluderen dat 1 stom sms'je zelfs geen storm in een glas water waard is - laat staan deze hetze tegen een ietwat monomaan edoch kundig-kritisch Kamerlid, die een kleine struikelstap maakte over zijn goede bedoelingen en daarvoor door NRC voor de nepnieuwstrein wordt gegooid.

En dat zit ons, goudeerlijke bloggers, zo hoog & dwars dat we dus dit soort lappen liefhebberstekst er uit moeten rammen om een politicus, godbetert nog van CDA-huize ook, te verdedigen tegen dit laffe vuile spel. Want dat is het. Als wij Omtzigt waren - en als Omtzigt de waarheid spreekt - zouden we om een Nepnieuws Complot Rectificatie vragen.

Update 20 november: In dit topic werd de suggestie gewekt dat het een debatavond over MH17 betrof. Dat was het nadrukkelijk niet, laat de organisatie ons weten. Het ging om een college/referaat over rechtsvervolging, ondersteund door een deskundigenpanel om vragen uit de zaal te beantwoorden. Daaronder Jeroen Akkermans voor de nieuws- en onderzoeksfeiten, en Pieter Omtzigt voor politieke context over wat de regering kan, mag en wil in deze zaak. Er is nooit sprake geweest van een debat (en er zijn dus ook geen politieke statements ingebracht of bediscussieerd). Woorden als 'debat' en 'debatleider' zijn derhalve vervangen in dit artikel - het ging die avond in mei primair om kennisdeling.

TL;DR en kortom: Audio or it didn't happen

Reaguursels

Tip de redactie

Wil je een document versturen? Stuur dan gewoon direct een mail naar redactie@geenstijl.nl
Hoef je ook geen robotcheck uit te voeren.