Het is al bekend dat bijen zwaar te lijden hebben onder de schadelijke pesticidesoort neonicotinoïden. Maar uit nieuw onderzoek van de universiteit van Saskatchewan (Canada) blijkt dat deze chemische stoffen ook giftig zijn voor zangvogels: neonicotinoïden veroorzaken een ernstige verstoring van het migratiegedrag van de vogels.

zangvogels
Baanbrekend bewijs: neonicotinoïden giftig voor zangvogels | Foto (huismus man): Phil du Valois/flickr

Aan het hoofd van het onderzoek stonden Margaret Eng (postdoctorale fellow) en Christy Morrissey (professor). Zij toonden als eersten aan dat imidacloprid (een neonicotinoïde) en chloorpyrifos (een organothiofosfaat) giftig zijn voor zaadetende zangvogels. Deze chemicaliën behoren tot de meest gebruikte pesticiden ter wereld.

Meer slachtoffers dan gedacht

De onderzoeken naar de risico’s van neonicotinoïden richtten zich tot nu toe meestal op de afname van bijenpopulaties. Maar zoals gezegd zijn niet alleen de bijen slachtoffer van deze pesticiden. Margaret Eng legt uit dat ze ook heel schadelijk zijn voor zangvogels:

“Ten eerste constateerden we sterke gewichtsafname bij de vogels. Bovendien ontdekten we dat hun oriëntatievermogen, dat ze nodig hebben tijdens de jaarlijkse trek, significant wordt beïnvloed.”

Deze effecten traden al op nadat ze de vogels gedurende drie dagen (het equivalent van) drie of vier met imidacloprid behandelde koolzaadjes of acht chloorpyrifoskorrels per dag te eten gaven.

Chemicaliën zijn overal

In het verleden bespoten boeren hun gewassen met neonicotinoïden. Zodoende bevatten veel zaden nu sporen van de bestrijdingsmiddelen. Morrissey benadrukt het gevolg hiervan:

“Vogels die tijdens hun trek tussenstops maken om te eten, krijgen deze zaden binnen. Of ze verwarren de chloorpyrifoskorrels met grind, dat ze eten om de zaden te kunnen verteren.”

Vergaande gevolgen

Voor het onderzoek vingen Morrissey en Eng mussen tijdens hun lentemigratie. Ze gaven de dieren drie dagen te eten, waarbij de ene groep een lage dosering imidacloprid of chloorpyrifos kreeg, en de andere groep een hoge dosering. Aan het einde van het experiment ontdekten ze dat de neonicotinoïden hun oriëntatievermogen hadden aangetast. Bovendien zorgden de chemicaliën ervoor dat ze tot 25% van hun vetreserve en lichaamsgewicht verloren. Sommige mussen overleefden het experiment helaas niet. En Margaret Eng maakt zich bovendien zorgen over de mussen die het wel redden:

“De vogels lopen nu zeer waarschijnlijk achter op hun trekschema, of kiezen per abuis een andere route. Daarmee nemen hun overlevingskansen af, of komen ze te laat om zich voort te planten.”

Giftiger dan ooit tevoren

Bridget Stutchbury, bioloog en onderzoeker aan de universiteit van York (Canada) licht de conclusies van het onderzoek verder toe.

“Deze neurotoxische bestrijdingsmiddelen worden overal in Noord-Amerika gebruikt, maar de gevolgen voor het migratiegedrag van vogels is nog niet eerder onderzocht. Men nam altijd aan dat neonicotinoïden minder giftig waren voor gewervelde dieren, maar nu blijken ze zelfs giftiger voor zangvogels dan de oudere organothiofosfaten.”

Afschaffen?

Morrissey kan niet anders dan concluderen dat hun onderzoek grote gevolgen zal hebben voor het beleid over deze pesticiden. Imidacloprid en chloorpyrifos staan zwaar ter discussie omdat ze niet veilig zijn voor het milieu en voor de mens.

“Op dit moment wordt er een verbod overwogen op imidacloprid in Canada. We verwachten dat de overheid in december een definitieve beslissing zal nemen over het gebruik van imidacloprid.”

Bron:

©AnimalsToday.nl Anne Douqué