De Rus die zich in trolvorm onder ons begeeft is weer helemaal terug

Dat de Russen met desinformatie de publieke opinie proberen te beïnvloeden, zoals minister Kajsa Ollongren gisteren aan de Tweede Kamer schreef, wisten we volgens mij al jaren. Als kind al leerde ik dat je de Rus immer moet wantrouwen. Toen omdat hij een vuige communist was die uit was op werelddominantie en op onze spulletjes die we dankzij het heilzame kapitalisme hadden kunnen vergaren.

De overheidsinformatie die we daarover ontvingen was uiteraard volledig neutraal, waardevrij en er was niets van gelogen, net zoals de films en romannetjes waarin de Rus werd uitgebeeld als een hellehond die kapitalistenkindjes at als ontbijt. De Rus had overal afluisterapparatuur zitten, zo werd ons verteld, vooral schroeven in plafonds waren verdacht, en iedereen kon een Joeri zijn. Dat was een door de KGB bij ons in het vrije Westen geplante spion die niet van de inheemsen was te onderscheiden.

Toen viel de Muur en wilden heel wat westerse mannen wel zo'n lekkere Russin uit een postorderboek. Maar tegenwoordig is de Rus weer in ongenade gevallen. Tegenwoordig schijnt hij uit te zijn op ondermijning van onze democratie.

Dat Russische internettrollen en twijfelzaaiers hier actief zijn om hysterie en mist te verspreiden over kwesties die de Russen aanbelangen (de illegale annexatie van de Krim, de Russische verantwoordelijkheid voor de dood van 298 vliegtuigpassagiers onder wie 193 Nederlanders, het associatieverdrag met Oekraïne) staat volgens mij als een paal boven water - NRC Handelsblad publiceert er dezer dagen een boeiende serie over.

Dat ze net als vroeger nuttige idioten en fellow travellers hebben weten te werven onder lichtgelovige types hier, ook. Grappig genoeg zitten daar zowel socialisten tussen die altijd al dik met Moskou waren, als rechts-rabiate figuren die zich vroeger onder de communistenvreters zouden hebben geschaard - het hoefijzermodel leeft.

Het valt te billijken dat de Nederlandse overheid zich zorgen maakt, net als andere West-Europese overheden, over partijen die de officiële regeringscommunicatie doorkruisen en die mensen lastigvallen met woeste nonsens. Het is begrijpelijk dat de wens is gegroeid bij de Nederlandse regering om zich met de verspreiders van nieuws te gaan bemoeien.

Begrijpelijk, maar gevaarlijk. Om niet te zeggen: van het padje af. Onlangs hadden we al een brigade-generaal in de krant die namens het ministerie van Defensie een samenwerking tussen overheid en 'gevestigde media' bepleitte, om eendrachtig een 'geverifieerd'-keurmerkje te ontwikkelen voor bij het nieuws. Ik ben razend benieuwd hoe zo'n proces zal verlopen bij een stukje over de dividendbelasting. Gisteren voegde Ollongren aan deze malligheid toe dat de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, in de wandeling bekend als sleepwet, hartstikke 'noodzakelijk' is om de Rus uit de keuken te houden.

De relatie tussen A en B werd me niet helemaal duidelijk - ik heb een vermoeden dat Ollongren het zelf ook niet weet, en dat het haar matig boeit zolang ze die sleepwet maar veilig heeft gesteld. De voorbeelden van Russische manipulatie bleven andermaal beperkt tot een handvol overbekende kwesties: MH17-propaganda, inmenging in de Amerikaanse verkiezingen, smaad over vluchtelingen.

Er is één ding gevaarlijker voor de democratie dan de Rus die zich in trolvorm onder ons begeeft. Dat is een overheid die zich met de nieuwsvoorziening bemoeit.