Leden van de security forces van Saoedi-Arabië . © REUTERS

Saoedi-Arabië en Iran spelen gevaarlijk spel: kans op geweld

Overal in het Midden-Oosten vechten Saoedi-Arabië en Iran ruzies uit. De spanningen lopen nu zo op dat een directe, frontale oorlog niet langer wordt uitgesloten.

Hans van Zon 11-11-17, 12:13 Laatste update: 11-11-17, 12:53

Tussen Saoedi-Arabië en Iran is de dreiging van een gewapend conflict nog nooit zo groot geweest als nu. Boven Saoedi-Arabië reikt de hand van Iran van het eigen grondgebied in het oosten tot Libanon in het westen: de sjiitische as. Kroonprins Mohammed bin Salman wil de Iraanse hegemonie breken. De botsing tussen Saoedi-Arabië en Iran is een strijd tussen Arabieren en Perzen, soennieten en sjiieten en een bondgenoot en een vijand van de VS.

Saoedi-Arabië voelt zich sinds het aantreden van president Trump gesterkt door de VS en Israël. De joodse staat zou alle Iraanse kerninstallaties het liefst vandaag nog willen bombarderen, Trump wil af van het kernakkoord met Teheran en laat Saoedi-Arabië uitgebreid winkelen bij Amerikaanse wapenproducenten.

Tekst gaat door onder de foto

Machtsvertoon in Iran tijdens een militaire parade © AP

Roekeloos en expliciet

Robert Malley, vicepresident van de International Crisis Group en adviseur onder Obama, is er niet gerust op. ,,De laatste raketaanval was te roekeloos en de Saoedische waarschuwing was te expliciet, net als de Israëlische bezorgdheid en de Amerikaanse vijandigheid jegens Iran en Hezbollah. Beide partijen willen waarschijnlijk het liefst een militaire confrontatie uit de weg gaan, maar ze kunnen zich het niet veroorloven dat te laten merken. De vraag is dus of zij zich zullen inhouden. Zo niet, dan escaleert de ruzie.''

Als belangrijke spelers in het Midden-Oosten ruzie zoeken, fungeert Libanon als slagveld. Nu vliegen Saoedi-Arabië en Iran er elkaar in de haren. Iran heeft dankzij de Hezbollah-militie veel invloed in Libanon. Saoedi-Arabië stoort zich daaraan. Om de samenwerking in Libanon met Hezbollah te breken heeft kroonprins Mohammed bin Salman premier Saad Hariri tot aftreden gedwongen.

Daad van militaire agressie

De oorlog tegen de pro-Iraanse, sjiitische Houthi-rebellen bereikte in Jemen een hoogtepunt met een raketaanval op Riyaad, de Saoedische hoofdstad. Het koninkrijk spreekt van 'een daad van militaire agressie door het Iraanse regime'. Saoedi-Arabië heeft Jemen hermetisch afgesloten en strafmaatregelen afgekondigd. De burgerbevolking betaalt een zware prijs. Miljoenen mensen dreigen het slachtoffer te worden van de ergste hongersnood in decennia.

Qatar is ook een speelbal in de strijd. De kleine Golfstaat is in meerderheid soennitisch, maar de emir weigert aan de leiband van Saoedi-Arabië te lopen. Dat heeft geleid tot een blokkade, omdat Qatar terroristen zou steunen. Het is Mohammed bin Salman vooral een doorn in het oog dat Qatar banden met Iran onderhoudt. Beide landen werken samen bij de exploitatie van het grootste gasveld ter wereld dat zij delen in de Perzische Golf.