Elke burger heeft het recht een belastingontduiker, clown, dief of debiel als vertegenwoordiger te kiezen

De gevallen oud-wethouder Jos van Rey ging twintig keer naar de vakantievilla in Saint-Tropez van de Limburgse projectontwikkelaar Piet van P. Ze bezochten samen voetbalwedstrijden. Ze gingen naar Parijs, Londen, Berlijn en Lourdes, naar vastgoedbeurzen in Cannes en München, zo rapporteerde onze verslaggever gisteren uit de rechtbank waar het hoger beroep dient in een corruptiezaak tegen Van Rey.

Ze sliepen tijdens een zakelijk uitje in het Amstel Hotel in Amsterdam, terwijl de overige wethouders uit Roermond in het Novotel verbleven.

Piet van P. is ondanks zijn vrijgevigheid evenwel nooit gematst door de toenmalige wethouder stadsontwikkeling en ruimtelijke ordening, luidde ook gisteren de verdediging voor het Hof. Geen projecten toegeschoven gekregen, niet voorgetrokken bij aanbestedingen. Niets, nada, noppes. Dat Van Rey vorig jaar al tot 240 uur taakstraf is veroordeeld, onder meer omdat hij zich zou hebben laten omkopen door zijn vriend-projectontwikkelaar, is dan ook een schande die hij blíjft aanvechten.

Hoe dit ook afloopt, de commissaris van de koning in Limburg, Theo Bovens, zit ermee in zijn maag, zo vertelde hij gisteren in de Volkskrant. Want Van Rey mag dan wel wethouder-af zijn, hij is wel gewoon gekozen volksvertegenwoordiger in de gemeenteraad voor de Liberale Volkspartij Roermond, de partij die hij oprichtte nadat de VVD hem eruit had gegooid. Daarnaast bezet hij een zetel in de Provinciale Staten in Limburg, verkozen door het volk.

Dat 'voelt onrechtvaardig', zei Bovens. Dat iemand die voor corruptie is veroordeeld deel kan uitmaken van de politiek-bestuurlijke elite. Zo schiet het niet op met het schoonhouden van het openbaar bestuur. Bovens bepleit sancties. De mogelijkheid om ook verkozen politici een straf op te leggen. Dat ze voor kortere of langere tijd moeten terugtreden bijvoorbeeld.

Bovens is niet de enige of de eerste die hierom vraagt. Ronald van Raak, Tweede Kamerlid voor de SP, bepleitte onlangs dat rechters als onderdeel van de straf het passieve kiesrecht kunnen afpakken van iemand die veroordeeld wordt voor bijvoorbeeld corruptie, witwassen of fraude. Zijn motivatie: er zijn grote zorgen over de verstrengeling van de onder- en de bovenwereld. Een dergelijke strafmaatregel zou kunnen voorkomen dat criminelen zich laten verkiezen in de gemeenteraad ten bate van drugshandelaren, witwassers en dubieuze vastgoedtypes. Volgens Bovens wordt er op het ministerie van Binnenlandse Zaken 'heel hard nagedacht' over deze materie.

Bestuurskundigen en juristen waarschuwden al eerder tegen deze gedachtegang - en terecht - want het passief kiesrecht is een fundamenteel burgerrecht. Net zoals elke burger het recht heeft om een dief, racist, clown, belastingontduiker of debiel te kiezen als zijn vertegenwoordiger. Ook gisteren kwam meteen een brief binnen bij de krant van twee politiek adviseurs die uitlegden dat 'elk volk het recht heeft op de leiders die ze besluiten te kiezen'.

Ik zou daaraan willen toevoegen: en als de VVD haar rekruteringsbeleid beter op orde had gehad, zouden we nooit met Van Rey zijn opgescheept.

Volgens Bovens valt het verder overigens reuze mee met integriteitsschendingen in Limburg: 'Hier gebeurt in vijf jaar minder dan in een half jaar in Amsterdam.' Daar zou ik graag een factcheck over willen lezen.