'Wij hebben onszelf laat georganiseerd, maar zijn hier om te laten zien dat een meerderheid van Catalanen niet langer wil zwijgen en niet langer het zwijgen wil worden opgelegd', zei Alex Ramos van Societat Civil Catalana, de organisatie achter de mars, waaraan naast leiders van de conservatieve, liberale en socialistische partijen ook leden van de regering uit Madrid deelnamen.

De voorstanders van de Catalaanse onafhankelijkheid lieten zich afgelopen weekeinde niet zien. Dat streven culmineerde vrijdag toen een separatistische meerderheid in het regionale parlement na weken van onduidelijkheid op basis van het referendum van 1 oktober de onafhankelijkheid uitriep. De stemming werd door de tegenstanders geboycot.

De Spaanse regering nam zaterdag op grond van artikel 155 van de Spaanse grondwet de macht in Catalonië over. De regionale regering van premier Puigdemont werd afgezet en het parlement naar huis gestuurd. De Spaanse vicepremier Soraya Saenz de Santamaria neemt het bestuur over. Ook de Catalaanse politiechef Josep Lluis Trapero is uit zijn functie gezet.

_{Lees verder onder de foto.}

Regionale verkiezingen

Premier Mariano Rajoy kondigde regionale verkiezingen in Catalonië aan voor 21 december. De tegenstanders van onafhankelijkheid hebben mogelijk een kleine voorsprong, bleek zondag uit een opiniepeiling van dagblad El Mundo, dat tegen onafhankelijkheid is. Anti-onafhankelijkheidspartijen zouden 43,4 procent van de stemmen krijgen, separatistische partijen 42,5 procent. Bij de laatste verkiezingen in 2015 behaalden de separatisten 48 procent.

De afgezette premier Puigdemont riep zijn aanhangers zaterdagmiddag op 'op vreedzame wijze' te protesteren tegen het ingrijpen in Madrid. Hij leek in zijn korte, tevoren opgenomen, tv-toespraak niet van plan zijn koers te wijzigen. 'We zullen doorgaan een vrij land op te bouwen.' Puigdemont werd geflankeerd door de Catalaanse en de Europese vlag. De Spaanse ontbrak.

Asiel

De Spaanse minister van buitenlandse zaken Alfonso Dastis zei zondag dat de Catalaanse ex-premier 'in theorie' gewoon kan deelnemen aan de regionale verkiezingen, als hij tenminste niet gevangen zit. Puigdemont kan veroordeeld worden voor rebellie vanwege zijn rol in de politieke crisis. Volgens de BBC heeft Puigdemont zijn vrouw en dochters het land uitgestuurd om te voorkomen dat ze betrokken raken bij een escalatie van de crisis.

Verdeelde overheid

De Catalaanse politie houdt zich in de crisis ondanks het ontslag van politiechef Trapero vooralsnog op de vlakte. De 17 duizend man sterke Mossos d'Esquadra wil zich blijkens een intern memo 'neutraal' opstellen. Net als de bevolking van Catalonië is de politie verdeeld over de vraag of de regio onafhankelijk moet worden. Niettemin is het haar verantwoordelijkheid 'de veiligheid van iedereen te waarborgen en incidenten te voorkomen', aldus het memo.

Ex-politiechef Trapero hangt een rechtszaak boven het hoofd wegens opruiing. Onder Catalaanse separatisten is hij uitgegroeid tot een held omdat hij tijdens het onafhankelijkheidsreferendum op 1 oktober zijn mensen niet hard liet optreden - anders dan de Spaanse politiemacht die naar Catalonië was gestuurd om de 'illegale' stembusgang te voorkomen. Bij botsingen tussen kiezers en de Spaanse politie vielen toen enkele honderden gewonden.

_{Lees verder onder de foto.}

Maandag moet blijken hoe de ongeveer 200 duizend Catalaanse ambtenaren reageren op het ingrijpen van de Spaanse regering. Gaan ze gewoon aan het werk of weigert een deel van hen orders vanuit Madrid op te volgen? In dat laatste geval kunnen ze in theorie ontslagen worden.

De EU steunt de Spaanse regering. Antonio Tajani, voorzitter van het Europees Parlement, zei dit weekeinde dat niemand Catalonië zal erkennen als onafhankelijk land. Volgens Tajani was het referendum onwettig en moet de rechtsorde worden hersteld. Ook sprak hij zich uit tegen EU-bemiddeling, omdat de crisis 'een binnenlandse aangelegenheid' van Spanje is.

Puigdemont, de geboren 'independentista'
Als het om 'zijn' regio gaat, is bakkerszoon Carles Puigdemont bereid ver te gaan. Hij is een geboren strijder voor een onafhankelijk Catalonië, die weigert tol te betalen bij de poortjes waar geen Catalaanse teksten op staan. Lees het profiel van Puigdemont.

Op school zijn de lessen in het Catalaans. Zo raar is die hang naar onafhankelijkheid dus niet
Op school wordt de hang naar onafhankelijkheid met de paplepel ingegoten. Een reportage van onze correspondent in Spanje. (+)

'De ontgoocheling van Joegoslavië gaat de Catalanen ook ten deel vallen'
Puigdemont belooft de Catalanen gouden bergen als het land eenmaal onafhankelijk is. De kans op ontgoocheling is groot, waarschuwt Olaf Tempelman, oud-correspondent in het voormalige Joegoslavië.

Wat heeft de Catalaanse hang naar onafhankelijkheid zo doen oplaaien?
Het 'land' Catalonië heeft eigenlijk alles wat Spanje ook heeft: natuurschoon, een bruisende hoofdstad en hordes toeristen. Maar pas sinds een paar jaar is de roep om onafhankelijkheid écht serieus te nemen. Waarom? (+)

Hoe de zwijgende meerderheid de stilte verbrak
In Barcelona gingen honderdduizenden mensen de straat op om te protesteren tégen de onafhankelijkheid van Catalonië. Zij vormen een zwijgende meerderheid, die als de dood is voor een verdere escalatie van het conflict.