“Ik hoop dat iemand je echt in het hoofd schiet”: complottheoretici bedreigen en pesten Las Vegas-slachtoffers

Zo ook slachtoffer Braden Matejka. De Canadees reisde samen met zijn vriendin Amanda Homulos naar Las Vegas om zijn 30e verjaardag te vieren op het countrymuziekfestival aan The Strip waar later op de avond de hel losbarstte. Toen schutter Stephen Paddock het vuur opende en Braden en Amanda begonnen te rennen voor hun leven, werd Braden geraakt door een kogel achteraan in zijn hoofd. Hij viel neer op zijn gezicht, maar bleef bij bewustzijn en belandde in de auto van een andere concertganger die recht naar het ziekenhuis reed. De wonde aan zijn schedel bleek niet levensbedreigend. “Ik ben zo dankbaar dat we nog leven”, verklaarde Braden enkele dagen later. “Ik kan niet eens uitdrukken hoe ik me voel bij de vele anderen die het niet haalden.” Aan The Guardian vertelde hij dat als de kogel iets anders in zijn hoofd was terechtgekomen, zijn brein zou geraakt zijn en hij zou gestorven zijn.

Alsof het al niet erg genoeg was dat Braden tijdens het muziekfestival in Las Vegas in zijn hoofd werd geschoten, krijgt hij nu dagelijks verwensingen en doodsbedreigingen naar het hoofd geslingerd van online trolls die hem een acteur noemen, of zelfs de gehele schietpartij afdoen als een hoax, geregisseerd door de overheid. “Je bent een liegend stuk stront en ik hoop dat iemand je echt in het hoofd schiet”, schreef iemand op de Facebookpagina van Braden, een week nadat 58 mensen stierven en honderden net zoals Braden gewond raakten. “Je bent walgelijk en slecht. Je zal de prijs voor je leugens betalen aan de andere kant”, schreef iemand anders. Snel daarna deed een ‘meme’ de ronde met een foto van Braden met als bijschrift: “Ik ben een leugenachtige smeerlap”. Het 30-jarige slachtoffer ziet de storm van online pesterijen met lede ogen aan. Ook zijn vrienden en familie delen in de klappen. En hij is niet de enige overlevende die dit meemaakt.

“Dit zijn allemaal families die proberen om te gaan met de verschrikkelijkste ervaring uit hun leven en nu worden ze ook nog eens online aangevallen en geconfronteerd met haat en woede”, zucht Taylor Matejka, de broer van Braden. “Het is waanzin. Ik begrijp de gedachtegang van deze mensen niet. Beseffen ze niet dat wij echte mensen zijn?” Taylor vertelt dat hij nog geprobeerd heeft in te praten op de trolls, maar niets hielp. “Er valt niet te praten. Het meest trieste is nog dat deze mensen echt denken dat ze het juiste gevecht vechten en dat ze de waarheid blootleggen.” Ook Braden probeerde zichzelf te verdedigen, maar gaf uiteindelijk op en verwijderde zijn Facebook – en Instagramaccounts. Dat werd door de pesters dankbaar aangenomen als bijkomend bewijs dat hij deel was een hoax.

Keuze genoeg overigens uit de alternatieve verklaringen voor de schietpartij in Las Vegas op het internet. Sommigen beweren dat de schutter een pion van links is die een verscherping van de wapenwetgeving moest ‘op gang schieten’, anderen zetten de neuzen in de richting van de Illuminati en opteren voor een vergezochte symboliek in zijn acties. Maar de meest verontrustende theorieën zijn diegenen die stellen dat de gehele schietpartij simpelweg ‘fake news’ is, een verzinsel van de overheid en de media. En het is vooral die laatste groep die nu de aanval inzet op overlevenden en hun familie en sociale media volspamt met desinformatie en haat. Vooral op Facebook en Youtube floreren virale posts en video’s die Braden een ‘acteur’ noemen die zou aangenomen zijn om zich als slachtoffer voor te doen.

Hoewel complottheorieën al sinds mensenheugenis hand in hand gaan met tragedies en grote historische gebeurtenissen, hebben sociale media de reikwijdte en schaal van het probleem drastisch uitgebreid. Vandaag is het veel gemakkelijker om met valse beweringen een groot publiek te bereiken en mensen online in het vizier te nemen.

“Het maakt je echt kwaad”, getuigt een andere overlever, Rob McIntoch (52), aan The Guardian. Hij werd geschoten in de borst en de arm in Las Vegas en ook hij wordt online aangevallen omdat hij een ‘acteur’ in één of ander overheidsspelletje zou zijn. “Je gaat door zoiets ongelofelijk traumatisch en verschrikkelijk en dan valt iemand ook nog eens je eerlijkheid aan.” Ook Stephen Melanson, wiens vrouw en dochter allebei werden neergeschoten in Las Vegas, kent de klappen van de complotzweep. "Als ik mijn vrouw zie vechten voor haar leven met een schotwonde in de borst en mijn dochter werd ook geraakt... Dan is dat behoorlijk overtuigend bewijs dat de schietpartij echt plaatsvond", getuigde hij eerder boos.

Youtube lijkt het probleem enkel te verergen. Wie deze week zoekt op ‘Braden Matejka’ op het videoplatform van Google krijgt als suggestie een video ‘How To Spot Crisis Actors & Fakest News Ever’ als een van de topresultaten. Dat ondanks het feit dat Youtube beweert dat het onmiddellijk zijn algoritme heeft veranderd nadat Las Vegas-slachtoffers de site bekritiseerden voor het verspreiden van complottheorieën. Bij een andere overlevende hetzelfde verhaal. Mike Cronk werd online zwaar aangevallen na interviews aan ABC en NBC News over de schietpartij. De top drie van zoekresultaten voor wie zoekt op ‘Mike Cronk Las Vegas’ zijn complotvideo’s. En ook Facebook en Google helpen onbedoeld mee met de verspreiding van fake news en complottheorieën, ondanks hun herhaaldelijke belofte voor beterschap sinds de door fake news geplaagde Amerikaanse verkiezingsslag. Columnist voor The New York Times Kevin Roose toonde zich bijzonder scherp in een column voor de online giganten. "Facebook en Google geven miljarden uit aan virtual reality-systemen. Misschien kunnen ze ook een miljardje of twee spenderen aan het beschermen van de gewone realiteit."