Prestigieuze moskee Teheran geschrapt, want er zit geen minaret op
Wat maakt een moskee tot een moskee? Hij moet op zijn minst een minaret hebben, vinden conservatieve hardliners in Iran. Ze hebben de geldkraan dichtgedraaid voor een nieuw prestigieus en minaretloos gebedshuis in Teheran.
De Vali-e-Asr-moskee in het stadscentrum moest een architectonisch hoogstandje worden. Geen imposante gevels en hoge torens, maar subtiele vormen. Zeven verdiepingen, en toch slechts twintig meter hoog - althans, voor zover je van buitenaf kunt zien. Het grootste deel ligt verzonken, het bouwwerk gaat zo’n 32 meter de bodem in. Door het relatieve lage dak sluit het keurig aan op het naastgelegen Stadstheater, een modern gebouw met gewelfd dak.
Het grootste deel is inmiddels gebouwd, maar of het ooit als gebedshuis in gebruik wordt genomen is de vraag. Religieuze hardliners binnen de overheid weigeren om het als moskee te erkennen en hebben de geldkraan dichtgedraaid, meldt The Guardian. Vooral de vorm van het gebouw - subtiel en laag in plaats van hoog en imposant - lijkt hen tegen de haren in te strijken. De conservatieve nieuwsdienst Mashregh News noemde het onlangs ‘een moskee die onthoofd is ter vermeerderde glorie van het Stadstheater’ en een ‘beledigend, postmodern ontwerp, gespeend van betekenis’.
'Eerste moskeeën waren ook zo'
Dat een gebedshuis pas een moskee mag heten als het imposant is en minaretten heeft, is onzin, stellen de architecten Reza Daneshmir en Catherine Spiridonoff in The Guardian. “Onze grootste inspiratiebron was de Koran. Bij de eerste moskeeën was eenvoud troef: ze bestonden uit één kamer en hadden licht gewelfde vormden.” Het moderne ontwerp gaat wat hen betreft niet ten koste van symboliek. Zo heeft het gebouw een zekere focus. De hoge zijde van het dak strekt zich uit naar Mekka. “We wilden het vooral bescheiden houden.”
Hoe het nu verder moet met de Vali-e-Asr is onduidelijk. Volgens enkele Iraanse media wil de overheid er een islamitisch cultureel centrum van maken, maar het is niet bekend hoe serieus en concreet dat plan is. Zeker is dat de Vali-e-Asr-moskee niet de enige is die niet de archetypische vierkante vormen heeft, en geen minaretten. Over de hele wereld zijn er moskeeën met niet-traditionele ontwerpen. En in een aantal plaatsen, waaronder Rotterdam, doen voormalige kerken dienst als islamitisch gebedshuis.