Afrikaanse vrouwen: Nivea, haal racistische bleekreclame weg

De internationale cosmeticabranche lijkt weinig te leren van terugkerende incidenten rond racisme. Moest het Britse Dove onlangs - alweer - excuses maken voor een omstreden reclame waarin een bruine huid 'witgewassen' leek te worden, nu heeft het Duitse Nivea een dergelijke controverse veroorzaakt. 

Het bedrijf maakt in West-Afrikaanse landen via billboards reclame voor een huidcrème die - dankzij een bessenextract - een 'zichtbaar lichtere huid' belooft. In een bijbehorende televisiereclame, die in Senegal, Ghana, Kameroen en Nigeria is te zien, brengt de voormalig miss Nigeria, Omowunmi Akinnifesi, de crème aan en verschiet haar kleur direct een paar tinten. Daarna krijgt ze een compliment van een man en begroet ze gelukzalig haar kinderen.

Tekst loopt door onder de video.

Zelfhaatborden

De suggestie dat een lichtere huid gelukkig maakt is, veel zwarte consumenten, vooral in West-Afrika, in het verkeerde keelgat geschoten. De meeste tegenstand klinkt uit Ghanese hoek. "Voor degenen die hiermee willen zeggen dat lichter mooier betekent: Haal deze zelfhaatborden weg. Black is beautiful", postte de maatschappijkritische Brits-Ghanese rapper Fuse ODG.

Ook de Ghanees-Amerikaanse radiojournaliste Esther Armah is een campagne begonnen om de Nivea-reclame verwijderd te krijgen onder de hashtag #NiveaTakeItDown. Sindsdien hebben vele zwarte vrouwen wereldwijd een foto van zichzelf naast een foto van de Nivea-reclame gepost met de opmerking dat ze houden van hun eigen kleur en de roep om de reclame te beëindigen.

Nivea reageerde met een verklaring - geen excuus, zoals Dove - dat reclame niet bedoeld was om te vernederen of verheerlijken. Daarna volgde een verhaal over bescherming tegen de zon; een niet erg logische functie bij een product voor pigmentvermindering. 

Gezondheidsrisico's

Maar volgens rapper Fuse ODG heeft Nivea meer gedaan; hij maakte een selfie in de Ghanese hoofdstad Accra voor een nieuw reclamebord dat niet van een lichtere huid rept. Huidbleken komt veel voor in Afrikaanse landen. Het is een heikel onderwerp omdat het raakt aan het idee dat een zwarte huid inferieur en onbegeerlijk is. Daarbij brengen de goedkope producten, die vaak onder de toonbank worden verkocht en waar hoge doses hydrochinon en kwik in zitten, gezondheidsrisico's met zich mee. De Wereldgezondheidsorganisatie verspreidt geregeld waarschuwingen over huidbleken.

Dat de meeste kritiek op Nivea uit Ghana komt zal te maken hebben met de recente overheidsbemoeienis op het gebied van huidbleken. Sinds 2016 is de import en verkoop van huidbleekproducten daar verboden. Een jaar daarvoor had Ivoorkust al een verbod ingesteld.

De Nivea-campagne voor de crème wordt al sinds de zomer in West-Afrika gevoerd, maar werd pas kritisch bekeken nadat Dove onlangs om dezelfde reden in opspraak raakte.

Lees ook: Zwarte vrouw wordt wit: weer slaat Dove de plank mis met een advertentie