Amsterdamse coffeeshops kunnen de enorme toeloop niet aan
Rijen voor de deur, blowen op straat en rondhangende dealers: het is te druk in de coffeeshops. Het sluitingsbeleid en het massatoerisme laten hun sporen na.
De drukte in de coffeeshops rondom het centrum loopt uit de hand: bezoekers kunnen niet meer naar binnen, de zitplaatsen zijn op, waardoor ze noodgedwongen op straat blowen. De gemeente moet sluiting van coffeeshops staken.
Dit blijkt uit onderzoek van het Bonger Instituut voor criminologie, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. "Het is te druk in de coffeeshops en op sommige momenten extreem druk," zegt Dirk Korf, hoogleraar criminologie.
Hij onderzocht de situatie in de gebieden net buiten de Wallen, zoals de Haarlemmerstraat, het Rokin en de Nieuwezijds Voorburgwal. Hier trekken coffeeshops gemiddeld meer dan zesduizend bezoekers per week, met uitschieters tot twaalfduizend. Wie weleens door dit gebied fietst, ziet regelmatig rijen voor de deur staan.
Voorlichting onmogelijk
Goed nieuws voor de coffeeshops, zou je denken: daar stroomt het geld binnen. Het tegendeel blijkt het geval. "Het loopt de spuigaten uit," zegt Joachim Helms, voorzitter van de Bond van Cannabisdetaillisten. Coffeeshops moeten, als onderdeel van het gedoogbeleid, voorlichting geven aan de klanten, die hun koopwaar vervolgens binnen oproken.
Dat lukt niet meer, zegt Helms. Door de drukte is het nauwelijks mogelijk informatie te geven. Alle stoelen zijn bezet. "Ik ken geen coffeeshop in dit gebied waarvan het interieur niet twee of drie keer is aangepast: stoelen eruit, grotere verkoopbalie, kleinere bar."
De idee dat coffeeshops kleinschalig zijn, met goede voorlichting, is achterhaald, constateert Korf.
Straatdealers
Omwonenden ervaren overlast. Rijen voor de deur zijn niet prettig, blowende toeristen op straat evenmin.
Daarnaast komen straatdealers op de drukte af, zij zien potentiële klanten in al die hasj- en wietliefhebbers. Allemaal verschijnselen die het gevoel van verloedering versterken.
Korf geeft twee oorzaken voor de drukte in de coffeeshops. Allereerst is de stroom blowtoeristen de laatste jaren enorm toegenomen. Ruim veertig procent zit binnen een uur na aankomst al in een coffeeshop.
Waterbedeffect
Maar dit is niet het gehele verhaal. Korf kreeg inzage in de omzetcijfers van de coffeeshops. De pieken die hij onder ogen kreeg, zijn veel groter dan de groei van het toerisme. "Ik kwam verdubbelingen of verdrievoudigingen van de omzet tegen. Het is drukker geworden in de binnenstad, maar zo erg is het nu ook weer niet."
De idee dat coffeeshops kleinschalig zijn, met goede voorlichting, is achterhaald
Hoe komt dat? De sluiting van coffeeshops op de Wallen heeft geleid tot grotere drukte in de gebieden daar net buiten.
"Een waterbedeffect," aldus Korf. Dat is ook de waarneming van de coffeeshophouders die hij interviewde en kwam naar voren in de enquêtes onder bezoekers.
Te dicht bij scholen
Het aantal coffeeshops in de stad is gedaald van 283 in 2000 tot 174 eind 2015. Op de Wallen zijn 26 coffeeshops gesloten vanwege Project 1012, de opschoning van het gebied.
Daarnaast moesten nog eens 11 coffeeshops sluiten die te dicht bij scholen liggen, het zogenoemde afstandscriterium, resultaat van een deal tussen het rijk en de gemeente waarmee Amsterdam voorkwam dat het moet controleren of alleen ingezetenen naar de coffeeshops gaan.
Korf pleit ervoor dat de gemeente niet nog meer coffeeshops gaat sluiten in de binnenstad, ook niet als die te dicht bij een school zitten. "Het beleid moet on hold."
Een woordvoerder laat weten dat de burgemeester het rapport binnenkort bespreekt in de staf. Dan komt ook het vervolg van het afstandscriterium aan de orde.
Elke middag het laatste nieuws uit Amsterdam ontvangen? Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief van Het Parool.