LEES OOK. Zoon Osama bin Laden staat te trappelen om levenswerk van zijn vader voort te zetten

Met tienduizenden zijn ze. De Syrische mannen, vrouwen en kinderen die de voorbije dagen en weken wegvluchtten uit door ISIS-gecontroleerde gebieden. Ze verlaten hun woningen om zich - met gevaar voor eigen leven - naar de noordelijke provincie Idlib te begeven. De meesten zijn gewone burgers, maar er reizen ook enkele ISIS-militanten mee.

En laat Idlib nu net in handen zijn van het Levant Liberation Committee, een aan Al-Qaeda gelinkte terreurbeweging die al die voormalige ISIS-strijders maar wat graag ziet komen. “Met open armen worden ze verwelkomd”, zegt Fawaz Gerges, professor aan de London School of Economics en de auteur van het boek ‘ISIS: A History’. “Het gaat stuk voor stuk om geharde strijders met ervaring in het veld. Die kunnen ze bij Al-Qaeda goed gebruiken.”

Aansterken in de schaduw

Al Qaeda-kopstuk Ayman al-Zawahiri wil dan ook zo snel mogelijk terug naar de “hoogdagen” die het beleefde onder Osama bin Laden, met de aanslagen van 9/11 als triest hoogtepunt. Hoewel de terreurorganisatie zware klappen werden toegebracht in de jaren na de aanslagen, verlegde de internationale gemeenschap de voorbije jaren de focus naar ISIS. Daardoor kon Al-Qaeda opnieuw aansterken in de schaduw.

Na de val van Raqqa, de zelfverklaarde hoofdstad van het kalifaat, is ISIS nu bijna overal verdreven uit Irak en Syrië. Tienduizenden jihadi’s lieten de voorbije jaren het leven in de strijd. Een groot deel van zij die overleefden, sloten zich intussen aan bij “concurrent” Al-Qaeda. Meer nog: Al-Zawahiri zou zelfs “gezanten” naar ISIS-gebieden hebben gestuurd om er actief strijders te ronselen. Met succes.

ISIS is ontstaan als onderdeel van Al-Qaeda in Irak, maar scheurde zich af na geschillen over de ideologie en het leiderschap. Sindsdien bekampten de terreurorganisaties elkaar onder meer in meerdere veldslagen in Noord-Syrië. Eerder deze maand viel ISIS het Levant Liberation Committee nog aan “als vergeldingsactie” voor het “stelen” van hun strijdkrachten.

Maar het Levant Liberation Committee - en bij uitbreiding Al-Qaeda - staat momenteel erg sterk in Idlib. Terwijl ISIS werk maakte van het eigen kalifaat, bood de beweging de voorbije jaren humanitaire hulp en andere diensten aan en won het zo de harten van de bewoners. Volgens experts is de beweging bijna klaar om het geweer weer van schouder te veranderen en zich opnieuw te richten op het aanvallen van het westen. “Het gaat zonder twijfel om het grootste Al Qaeda-bolwerk sinds het bewind van Osama bin Laden”, luidt het bij Brett McGurk, de speciale VS-gezant voor Syrië.

“Wittebroodsweken zijn bijna voorbij”

Als Al-Qaeda opnieuw de fakkel overneemt als “vaandeldrager” van het wereldwijde terrorisme, riskeert het wel opnieuw volop in het vizier van de internationale coalitie te komen. Zeker nu ISIS bijna overal verdreven is. “De zogenaamde wittebroodsweken, de periode waarin ISIS met de meeste aandacht ging lopen, zijn bijna voorbij voor Al-Qaeda”, luidt het bij veiligheidsconsultant Soufan Group. “Het ziet er nu naar uit dat Al-Zawahiri zijn terreurnetwerk wil consolideren en terug wil keren naar de hoogdagen onder Bin Laden.”