Direct naar artikelinhoud

Alleen autobom kon invloedrijkste journalist van EU-lid Malta het zwijgen opleggen

Vijanden had onderzoeksjournalist Daphne Caruana Galizia genoeg. Van de oppositieleider van Malta, die ze beschuldigde van banden met een prostitutiebende, tot de premier die corruptiegeld zou hebben doorgesluisd naar Panama. Met een bom onder haar auto werd de blogger het zwijgen opgelegd.

Onderzoeksjournalist en blogger Daphne Caruana Galizia.Beeld reuters

Alsof het een scène betrof uit een Amerikaanse maffiafilm, zo kan de dood van Daphne Caruana Galizia (53) het best worden omschreven.

De blogger had maandag net haar laatste bijdrage online gezet, toen het noodlot toesloeg. 'Er zijn boeven overal waar je kijkt, de situatie is hopeloos', besloot ze een stuk op haar blog Running Commentary over een corruptieaffaire rond premier Muscat en zijn Labour-partij.

Dat was iets na half drie in de middag. Het zou het laatste stuk zijn in de kruistocht die Caruana Galizia ooit in haar eentje was begonnen tegen foute politici, criminelen en buitenlandse miljonairs die haar eiland gebruikten voor allerlei schimmige praktijken. Kort nadat ze met haar Peugot 108 haar huis in Bidnija had verlaten, verwoestte een krachtige explosie de auto. Het wrak kwam in een veld terecht.

De kracht van de ontploffing was zo groot, dat het lichaam van de blogger uit de auto werd geworpen en in het gras belandde. Het duurde daarna niet lang voor heel Malta wist dat de vrouw die jaar in, jaar uit openbaarde wat er mis ging op het eiland, was omgekomen. Twee weken voor deze noodlottige autorit had Caruana Galizia nog aangifte gedaan bij de politie omdat ze zei dat ze was bedreigd met de dood.

Duizenden herdenken in het plaatsje Sliema op Malta de dood van de populaire onderzoeksjournalist en blogster Daphne Caruana Galizia.Beeld AFP

'Barbaarse aanval'

De ene na de andere tegenstander van de blogger stond direct klaar om zijn medeleven te uiten. 'Een barbaarse aanval', aldus premier Muscat die samen met zijn vrouw door Caruana Galizia ervan werd beschuldigd dat hij er offshorerekeningen op na hield in Panama. 'Een politieke moord', benadrukte oppositieleider Adrian Delia, die de journalist voor de rechter had gesleept omdat ze had geschreven dat hij betrokken was bij een Britse prostitutiebende.

Wie heeft de in politieke en criminele kringen op Malta zo gevreesde onderzoeksjournalist het zwijgen opgelegd? Dat vragen veel Maltezen, maar ook verontruste politici in Brussel, zich dinsdag af. Een blik op Caruana Galizia's veelgelezen blog Running Commentary laat zien dat er genoeg verdachten zijn. De journalist, ooit door Politico een 'éénpersoons-WikiLeaks' genoemd, spaarde namelijk niemand op Malta. Bang was ze in het geheel niet.

Nadat ze ooit de toorn had gewekt van een vermeende crimineel, plaatste deze als waarschuwing een foto van haar in een dierenkooi. Ook de dreiging met rechtszaken wegens smaad, kon haar niet uit het veld slaan. Zo claimde de minister van Economische Zaken dat zijn goede naam was aangetast omdat Caruana Galizia had geschreven dat hij op een buitenlandse reis een bordeel had bezocht.

Bij zowel de regeringspartij van premier Muscat als de oppositie werd blogger Caruana Galizia gehaat. Haar blog Running Commentary werd zeer goed gelezen op het eiland.Beeld EPA

Panama Papers

Tekenend voor de vele vijanden die ze had gemaakt, sinds ze 21 jaar geleden begon met een column in een lokale krant, is dat ze zelfs gebrouilleerd was met de onderzoeksrechter die nu haar dood moet onderzoeken. Haar familie heeft direct gevraagd rechter Scerri Herrera van de zaak af te halen omdat deze onderzocht of Caruana Galizia kon worden aangeklaagd vanwege haar beschuldigingen op haar blog.

Een van de grootste affaires waarin ze zich de laatste tijd had vastgebeten, was de link van Maltese politici met de Panama Papers. Volgens de blogger bleek uit deze stukken die in 2016 uitlekten, dat de vrouw van de premier en enkele van zijn vertrouwelingen rekeningen erop na hielden in Panama. Het geld hierop zou afkomstig zijn van het bewind in Azerbeidjan voor wie premier Muscat hand en spandiensten zou verrichten.

Het echtpaar Muscat ontkende bij hoog en laag. De premier besloot vervroegde verkiezingen uit te schrijven, in een poging om het vege lijf te redden. Muscat trok deze zomer echter aan het langste eind: hij won de verkiezingen. 'Deze vrouw heeft ballen', aldus een Maltees parlementslid toen tegen Politico over de macht en invloed van Caruana Galizia. Ook dook ze in een schimmige zaak rond een Russische miljardair die op verdachte wijze een Maltees paspoort zou hebben gekregen van de overheid.

'Iedereen weet dat ze een groot criticus van mij was, zowel politiek als persoonlijk', aldus Muscat maandag in een verklaring. 'Maar niemand kan deze barbaarse daad rechtvaardigen. De enige manier om je recht te halen, als je goede naam wordt aangetast, is door naar de rechter te stappen.' Muscat moet nu toezien hoe tot in Brussel ongerustheid klinkt dat op Malta, begin dit jaar nog EU-voorzitter, zo'n brute politieke afrekening kon plaatsvinden.

EU-president Juncker veroordeelde de moord dinsdag in krachtige bewoordingen. 'De Commissie is geschokt', aldus een woordvoerder. 'Als journalisten het zwijgen wordt opgelegd, verliezen we onze vrijheid', twitterde vicepresident Frans Timmermans.

Het uitgebrande wrak van de auto waarin blogger maandag Caruana Galizia zat toen het getroffen werd door een explosie.Beeld AFP
Als journalisten het zwijgen wordt opgelegd, verliezen we onze vrijheid.
Frans Timmermans, vicepresident EU