Somalië kan Al-Shabaab niet verslaan
De oorlog tegen terreurgroep Al-Shabaab is lastig te winnen als je je eigen soldaten niet betaalt.
Somalië is in shock na de dodelijkste aanslag in het land en vermoedelijk zelfs in Afrika ten zuiden van de Sahara. Nabestaanden zijn begonnen slachtoffers te begraven terwijl nog altijd lichamen worden gevonden onder het puin.
De bom, verstopt in een vrachtwagen, explodeerde midden in een file
Het hoge dodental van de aanslag in de hoofdstad Mogadishu komt door de locatie waar de bom ontplofte. De bom, verstopt in een vrachtwagen, explodeerde midden in een file op een van de drukste straten van Mogadishu. Enkele jaren geleden zouden veel minder slachtoffers zijn gevallen omdat Mogadishu een stad was van ruïnes door de burgeroorlog die sinds 1991 in Somalië woedt. De wegen waren meer kuilen en gaten waarover slechts een paar openbaarvervoersbusjes en auto's manoeuvreerden. De economische ontwikkeling was veel minder bruisend dan nu.
Aan weerszijden van de straat waar de aanslag werd gepleegd, staan tegenwoordig overheidsgebouwen, ambassades, winkels, hotels en restaurants. Een teken van de ontwikkeling en investeringen. En de in februari aangetreden nieuwe Somalische president Mohamed Abdullahi Mohamed, beter bekend onder zijn bijnaam Farmajo, wil meer. De radicaal-islamitische beweging Al-Shabaab, mogelijk verantwoordelijk voor de aanslag, staat dat echter in de weg.
Oorlog
Het is bijna ondoenlijk om met conventionele strijdkrachten Al-Shabaab te verslaan
Een half jaar geleden kondigde Farmajo dan ook de totale oorlog af tegen de beweging. Hij verklaarde Al-Shabaab voor eens en altijd te zullen vernietigen. De groep was tien jaar geleden weliswaar uit Mogadishu en andere steden verdreven maar heeft nog altijd grote stukken van het platteland in handen en voert regelmatig aanslagen uit, vooral in Mogadishu. Een alliantie met Al-Qaida bezorgt Al-Shabaab militaire en financiële steun. Ondanks tal van militaire operaties door Amisom, een regionale vredesmissie van de Afrikaanse Unie, samen met het zwakke Somalische leger is het niet gelukt een overwinning te behalen op de terreurorganisatie.
Guerrilla
Het is bijna ondoenlijk om met conventionele strijdkrachten Al-Shabaab te verslaan, dat gebruikmaakt van guerrillatactieken. Maar misschien wel het grootste obstakel voor Farmajo is het Somalische leger. De soldaten krijgen vaak hun soldij niet, ondanks de vele miljoenen euro's steun van westerse donorlanden. Corruptie is daarvan de voornaamste reden. Ambtenaren en legerleiders steken de fondsen in eigen zak. Soldaten raken gedemoraliseerd en hebben geen zin hun leven te wagen aan het front terwijl ze niet betaald worden.
Sommige verkopen hun wapens op de markt om aan geld te komen, anderen lopen over naar Al-Shabaab dat de naam heeft regelmatig en goed te betalen. De laatste tijd werden enkele stellingen van het Somalische leger door de terreurbeweging met gemak veroverd omdat de soldaten de benen namen.
Farmajo erfde een corrupt systeem toen hij president werd. Hij zal het op korte termijn moeten opschonen, want volgend jaar oktober wordt een begin gemaakt met het terugtrekken van de 22.000 Amisom-manschappen. Twee jaar later moet de terugtrekking zijn afgerond en moet het Somalische leger op eigen benen staan. De vraag is of de president die race tegen de klok gaat winnen. Of Al-Shabaab achter de aanslag zit, is nog de vraag
Doelwit
De bomaanslag is mogelijk niet volgens plan verlopen. Als Al-Shabaab achter de aanslag zit, zoals wordt vermoed, was politie, leger of regering het doelwit geweest of een hotel waar politici soms wonen en vergaderen. De groep richt zich normaliter niet tegen burgers.
Al-Shabaab heeft de aanslag nog niet opgeëist omdat het slechte PR is voor de beweging. De bom ontplofte midden op een drukke straat vol auto's en mensen. Ooggetuigen meldden dat de truck sneller ging rijden toen hij een wegversperring naderde en vervolgens explodeerde.
De explosie bracht een olietanker in de buurt tot ontploffing waardoor een enorme vuurbal ontstond die alles in een straal van honderden meters verbrandde.
De cijfers over het dodental variëren, maar mogelijk zijn rond 300 mensen omgekomen. Dat aantal kan stijgen want nog altijd worden stoffelijke resten gevonden in ruïnes en onder het puin. Zo'n vijfhonderd mensen raakten gewond. Turkije heeft een medisch team gestuurd om de overbelaste ziekenhuizen in Mogadishu te ontlasten en vijftig van de ernstigste gevallen zijn naar Turkije gevlogen voor behandeling.