Kanselier op zijn 31e: Sebastian Kurz is er nog sneller bij dan Macron
Met zijn 31 jaar is Sebastian Kurz, de nieuwe bondskanselier van Oostenrijk, de jongste premier van Europa. Een portret van een jonge man met een uitgesproken politiek instinct.
Kurz, geboren en getogen in een Weense volkswijk, is al piepjong begeesterd door politiek. Op zijn 23e breekt hij zijn rechtenstudie af om de jongerenafdeling van de conservatieve ÖVP te leiden. In die functie loopt hij zo in de kijker, dat de partij hem in 2011 vraagt om staatssecretaris van Integratie te worden. Van immigranten Oostenrijkers maken, dat is op dat moment zijn project. Immigratie ziet hij dan nog als een kans voor een sterk vergrijzend Oostenrijk. In 2015, in volle vluchtelingencrisis, kijkt hij er al heel anders tegenaan.
In de zomer van 2015, wanneer duizenden vluchtelingen en asielzoekers vanuit Hongarije en Slovenië Oostenrijk binnenwandelen, is Kurz al geen staatssecretaris van Integratie meer. Hij is dan reeds twee jaar minister van Buitenlandse Zaken in de SPÖ-ÖVP-regering.
Op zijn 27e is hij de jongste topdiplomaat van Europa. Dat de oude garde hem serieus moet nemen, maakt hij van meet af aan duidelijk. Op zijn eerste algemene vergadering van de VN dwingt hij meteen al spreektijd af in "prime time". Hij zit als gastheer mee aan tafel wanneer zijn ambtsgenoten uit Rusland en de VS, Sergej Lavrov en John Kerry, in Wenen het nucleaire akkoord met Iran sluiten.
Balkanroute dicht
Zijn carrière gaat nog steiler de hoogte in door zijn aanpak van de vluchtelingencrisis. Oostenrijk ligt in de zomer van 2015 plots vlak voor de eindstreep van de Balkanroute. De bewoners van grensplaatsjes in het Alpenland weten niet wat hen overkomt wanneer duizenden vluchtelingen binnenwandelen op weg naar Duitsland.
Terwijl Angela Merkel "Wir schaffen das" zegt, is Sebastian Kurz de eerste die kritiek uit op dat standpunt. Hij voelt snel aan dat een groeiende onderstroom van burgers bang is voor de gevolgen die een nieuwe immigratiestroom kan hebben op de verzorgingsstaat.
Zonder Merkel erbij te betrekken roept Kurz de vroegere Habsburgse landen op de Balkanroute samen voor een bijzondere top in Wenen. Even later is de grens dicht.
Met zijn hardere immigratiestandpunt neemt Kurz de extreem-rechtse FPÖ de wind uit de zeilen. Twee jaar na de vluchtelingencrisis levert dat hem en zijn partij een duidelijke kiesoverwinning op.
"Haider light"?
De winst is helemaal op zijn conto te schrijven. Van de belegen ÖVP heeft hij een nieuwerwetse beweging gemaakt, "Liste Kurz", volledig opgehangen aan de figuur van Kurz zelf. Hijzelf profileert zich zowat als een anti-establishment-politicus, al staat hij dan aan het hoofd van dé oerklassieke partij van Oostenrijk. "Links en rechts zijn hokjes uit de vorige eeuw", vindt Kurz.
De vergelijking met de Franse president Emmanuel Macron dringt zich op. Met zijn 31 jaar is Kurz, hier op de foto met zijn vriendin, weliswaar nog een stuk jonger dan de 39-jarige Macron. Hij is de eerste "millennial" die aan het hoofd komt te staan van een Europese regering.
In de Oostenrijkse pers wordt Kurz wel eens, met een mengeling van bewondering en ironie, de "Messias" of de "Kaiser" genoemd. Sommige politicologen beschouwen hem wegens zijn harde immigratiestandpunt ook als een "Haider light". Maar in tegenstelling tot de gewezen extreem-rechtse leider Jörg Haider wil Sebastian Kurz Oostenrijk in de EU houden, en is hij nooit betrapt op een racistische uitspraak.
Dat hij nu met uiterst rechts in zee gaat, is geen verrassing. Zijn partij heeft trouwens al twee keer eerder een coalitie gevormd met de FPÖ. Van 2000 tot 2006 zaten ze - toen nog met Jörg Haider - samen in de regering, wat toen in heel Europa deining veroorzaakte.