Pechtold, Segers en Buma zien af van ministerspost in Rutte III
Het ontwerp-regeerakkoord kwam vandaag op tafel bij de vier coalitiefracties. VVD-leider Rutte kan binnenkort zijn nieuwe ministersploeg vormen. Zonder de drie andere partijleiders.
Het regeerakkoord lijkt morgen, na 209 dagen formatie, gereed voor presentatie. Maandagochtend steeg witte rook op uit de Stadhouderskamer, het vertrek in de Tweede Kamer waar VVD, CDA, D66 en ChristenUnie de afgelopen maanden onderhandelden over de vorming van een nieuw kabinet.
De fracties van de vier partijen namen vanmiddag en vanavond uitgebreid de tijd om het concept-akkoord door te nemen. Dat is niet zonder reden. In 2012, toen VVD en PvdA in sneltreinvaart tot overeenstemming kwamen, kregen beide fracties nauwelijks gelegenheid commentaar te leveren. Het zorgde voor onvrede, die jarenlang aanhield. VVD-leider Mark Rutte zei vandaag: "We nemen meer tijd. Zo leren we altijd weer. Ook ik.” Wat bovendien meespeelt: de nieuwe coalitie rust in het parlement op de kleinst mogelijke meerderheid. Dat betekent dat het voor VVD, CDA, D66 en CU van het grootste belang is dat alle 76 Tweede Kamerleden zich volmondig achter het akkoord scharen.
Het was mijn vijfde optie, maar het is nu wel míjn vijfde optie
Morgenochtend om 09.00 uur praat informateur Gerrit Zalm nog één keer met de onderhandelaars van de vier partijen. Mogelijk wordt het akkoord nog aangepast. CDA-leider Sybrand Buma kon vanavond als eerste verklaren dat zijn partij instemt met de plannen, gevolgd door D66-collega Alexander Pechtold. Beide partijleiders hebben ‘nog enkele kleine punten’. “Maar daar gaan we uitkomen”, aldus Pechtold. Hij noemt het regeerakkoord ‘evenwichtig’, ondanks dat hij liever een coalitie had gevormd met GroenLinks in plaats van ChristenUnie. “Het was mijn vijfde optie, maar het is nu wel míjn vijfde optie.”
'Kleine dingen'
Later op de avond stemde ook de fractie van de ChristenUnie in met het concept-akkoord. Ook partijleider Gert-Jan Segers heeft nog ‘wat kleine dingen’. Dat het kinderpardon niet wordt uitgebreid, noemt hij ‘een enorme bittere pil’, maar wat de pijn voor CU verzacht is extra geld voor ontwikkelingssamenwerking. Laat op de avond stemde de VVD-fractie, na urenlang beraad, in met het onderhandelingsresultaat.
Nu het akkoord rond is, kan Rutte zich richten op de vorming van zijn derde kabinet. Het is de bedoeling dat de Kamer hem donderdag formeel zal aanwijzen als formateur. Daarna kan hij op zijn ministerie van algemene zaken kandidaat-bewindspersonen ontvangen. Eén ding is zeker: zijn collega-partijleiders die aan de formatietafel zaten zullen daar niet langskomen.
Segers heeft al eerder te kennen gegeven dat hij fractievoorzitter blijft. Pechtold en Buma sloten zich bij hem aan. Dat betekent dat van de vier partijleiders alleen Rutte in het nieuwe kabinet plaatsneemt. Als verklaring geeft Buma dat hij in de Kamer ‘mijn fractie en de partij het beste kan dienen’.
Pechtold zei over zijn keuze: “Ik heb hem heel lang voor me uitgeschoven, maar de stabiliteit van de coalitie staat voorop. We werken nog steeds aan de opbouw van de partij.”
Hun voorbeeld zal niet zozeer voormalig PvdA’er Diederik Samsom zijn, die als fractievoorzitter ‘de dertiende minister’ werd genoemd, maar eerder VVD’er Frits Bolkestein, die in de jaren negentig het liberale partijgeluid vanuit de Kamer bewaakte.
Het lekken vanuit de nieuwe coalitiepartijen ging gestaag door. Daardoor is nu ook het motto van het kabinet voortijdig bekend. Het ‘bruggen slaan’ van het tweede kabinet-Rutte wordt opgevolgd door de slogan ‘vertrouwen in de toekomst’.
Lees alle berichtgeving over het nieuwe regeerakkoord op trouw.nl/nieuwkabinet