Het wachten is nu op de instemming van de vier Kamerfracties. De Kamerleden krijgen de hele dag om het akkoord goed door te lezen, vragen te stellen en op- en aanmerkingen te plaatsen.
De partijen sleutelden sinds 28 juni aan een akkoord voor het kabinet-Rutte III. Nu, bijna zeven maanden na de verkiezingen, is er zicht op de vorming van een nieuw kabinet.
Vertrouwen
"We hebben een akkoord bereikt dat ik met overtuiging en een positief advies aan de fractie zal voorleggen", zegt CDA-leider Sybrand Buma.
Alexander Pechtold (D66) heeft het over een "solide akkoord". Hij heeft er nooit een geheim van gemaakt dat een coalitie met de ChristenUnie niet zijn eerste voorkeur heeft.
"Dit is mijn vijfde optie, maar wel míjn vijfde optie", zegt Pechtold nu. "Ik ben er trots op dat dit gelukt is en dat het een evenwichtig en duurzaam akkoord is."
Volgens ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers is het een kwestie van geven en nemen. "Er zit voor iedereen pijn in, maar ook heel mooie punten. Ik ga dus met heel veel vertrouwen richting mijn fractie", aldus Segers.
VVD-onderhandelaar Mark Rutte liet alleen weten "heel erg blij" te zijn met wat er op tafel ligt. Over de inhoud van het akkoord wilden de onderhandelaars maandagochtend nog niets kwijt.
Tijd
De formatie-aanpak verschilt wezenlijk met de formatie vier jaar geleden, waar de Kamerleden van VVD en PvdA slechts kort de tijd hadden om het concept te lezen en er nauwelijkse ruimte was voor aanpassingen.
De D66-fractie krijgt "zo lang als zij willen" de tijd van Pechtold om de plannen te bestuderen voordat zij ermee instemmen.
De onderhandelaars willen de Kamerleden voldoende tijd geven omdat de coalitie rust op een fragiele meerderheid van 76 zetels. Alle Kamerleden moeten achter het akkoord staan.
Om de kans op instemming bij de Kamerleden te vergroten, zijn zij gedurende de formatie op deelonderwerpen betrokken geweest bij de onderhandelingen.
Dinsdag komen de onderhandelaars met de op- en aanmerkingen vanuit hun fracties weer bij elkaar. Als dan de puntjes op de 'i' zijn gezet, is er een regeerakkoord. Dat zal dinsdag laat in de ochtend, of vroeg in de middag zijn. Vlak daarna zal het akkoord officieel gepresenteerd worden.
Naar verwachting volgt donderdag het debat over het eindverslag van informateur Zalm. In dat debat zal beoogd premier Rutte als leider van de grootste partij worden aangewezen als formateur. Hij kan daarna aan de slag met de samenstelling van zijn bewindsliedenploeg.
Waarschijnlijk staat de nieuwe regering in de week van 23 oktober op het bordes.
Laatste combinatie
De coalitie van conservatieve, christelijke en liberale partijen is geen logisch gevolg van de uitslag van de verkiezingen, maar bleek wel de laatste mogelijkheid om tot een meerheidscombinatie te komen.
Onderhandelingen tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks strandden tot twee maal toe en door blokkades van meerdere partijen bleef alleen een coalitie met de ChristenUnie over die kan steunen op een meerderheid in de Eerste en Tweede Kamer.
Met name D66 zat aanvankelijk niet te wachten op onderhandelingen met de ChristenUnie. Een coalitie met de partij van Segers leunt op een minimale meerderheid in het parlement.
En omdat de partijen op thema’s als medische ethiek, drugsbeleid en homoseksualiteit ver uit elkaar liggen, zou die meerderheid van 76 zetels in de Tweede Kamer en 38 zetels in de Eerste Kamer zeer fragiel zijn.
De formatie heeft in Nederland maar één keer eerder zo lang geduurd. Het record sinds de Tweede Wereldoorlog staat met 208 dagen op naam van het kabinet Van Agt in 1977. Dat aantal is maandag geëvenaard en wordt dinsdag verbroken.