Geen basisbeurs maar 1000 euro voor studenten
De basisbeurs keert onder Rutte III niet terug. Wel krijgen studenten in hun eerste jaar 1000 euro korting op hun collegegeld.
Daarmee willen de formerende partijen de drempel verlagen om aan een studie aan hogeschool of universiteit te beginnen.
Dat melden bronnen rond de formatieonderhandelingen. Ook moeten leerlingen die nog geen startdiploma hebben waarmee ze aan het werk kunnen, tot hun 21ste op school blijven. Deze zogeheten kwalificatieplicht geldt nu voor leerlingen tot 18 jaar. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie willen deze jongeren langer op school houden, zodat ze later meer kans hebben op een baan en niet op straat rondhangen.
Studenten betalen dit jaar 2006 euro collegegeld om lessen te mogen volgen aan een hbo of universiteit. De formerende partijen willen dit bedrag voor eerstejaars halveren. Voor studenten aan de pabo geldt de korting op het collegegeld zelfs voor de eerste twee jaar. Daarmee wil het nieuwe kabinet schoolverlaters stimuleren om voor een lerarenopleiding te kiezen. De maatregel kost in totaal 180 miljoen euro.
Miljard euro
De onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, die dinsdag hun regeerakkoord presenteren, houden vast aan het leenstelsel voor studenten dat in 2015 werd ingevoerd. Die keuze was geen uitgemaakte zaak. Zowel CDA als ChristenUnie bepleitte in het verkiezingsprogramma een terugkeer van de basisbeurs, al wilden de christendemocraten die alleen in de bachelorfase herinvoeren.
Om de basisbeurs weer in te voeren, is echter zo'n miljard euro nodig. Dat geld is aan de formatietafel niet gevonden. Bovendien wilden VVD en D66 vasthouden aan het sociale leenstelsel, dat zij samen met PvdA en GroenLinks door het parlement loodsten. Het geld dat door het nieuwe systeem van studiefinanciering wordt bespaard, wordt weer gestoken in het verbeteren van de onderwijskwaliteit door bijvoorbeeld kleinere klassen en beter geschoolde docenten. Die investering wilde niemand ongedaan maken. Het is niet duidelijk of de 180 miljoen euro die deze maatregel kost, ook betaald wordt uit deze investeringspot.
Het leenstelsel stuitte op veel verzet van studenten. Zij krijgen geen beurs meer als gift, maar moeten zich voor extra financiering flink in de schulden steken. De aanvullende beurs, afhankelijk van het inkomen van de ouders van studenten, bestaat nog steeds en werd verhoogd. De nieuwe coalitie houdt de aanvullende beurs op peil.
Het eerste studiejaar nadat het leenstelsel was ingevoerd, liep het aantal nieuwe studenten terug. Dat was ook verwacht, maar kwam Onderwijsminister Jet Bussemaker op veel kritiek te staan. Inmiddels groeit het aantal nieuwe studenten juist weer.
Reactie ISO
"Pure symboolpolitiek,'' oordeelt het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), dat vooral teleurgesteld is in CDA en ChristenUnie omdat die partijen "hun verkiezingsbelofte breken en de basisbeurs niet terugbrengen''.
Voorzitter Rhea van der Dong spreekt van "een druppel op de gloeiende plaat'' en stelt dat studenten zich nog steeds "diep in de schulden steken om te kunnen studeren''. De rente op de studieschuld gaat wat omhoog, heeft het kwartet van onderhandelende partijen afgesproken. De rente is nu zo laag dat studenten soms meer lenen dan nodig is, vinden ze.