De Las Vegas-schutter een 'witte man' noemen - zoals de NOS deed - is dat relevant?

'Wij probeerden alle feiten die op dat moment bekend waren te melden', zegt hoofdredacteur Marcel Gelauff. 'We hebben daar verder geen bedoelingen bij. We noemden hoe oud hij is, uit welke staat hij komt en ook hoe hij eruitziet.'

Wat is het beleid bij de NOS over het vermelden van ras, etniciteit of religieuze achtergrond? 'Het gaat altijd om relevantie. In dit geval wilden we alles wat we wisten vertellen. Als een nieuwsgebeurtenis dusdanig schokkend is, dan weegt het belang van informeren het hoogst.'

Achteraf is het makkelijk om te zeggen dat de huidskleur niet relevant is, volgens Gelauff. 'Wij moeten op dat moment onder grote tijdsdruk beslissen: wat weten we en wat melden we?' Het is mogelijk, erkent Gelauff, dat de redactie zich heeft laten beïnvloeden door de omschrijving 'white male' in de Amerikaanse media.

Volgens de leidraad van de Raad voor Journalistiek 'worden de etnische afkomst, nationaliteit, ras, religie en seksuele geaardheid van groepen en personen alleen dan vermeld wanneer dit nodig wordt geacht voor een goed begrip van de feiten en omstandigheden waarover wordt bericht'. Dit beleid is gangbaar bij de meeste journalistieke organisaties.

De reacties verliepen volgens Gelauff volgens de bekende politieke breuklijnen. 'Iedereen duwt ons in het frame van zijn eigen politieke voorkeur.' GeenStijl schreef dat de NOS 'op wittemannenjacht' was en noemde de beschrijving racistisch. Leon de Winter schreef woensdag in zijn column in De Telegraaf dat de huidskleur van de schutter niet van belang was en verweet het NOS Journaal een 'oordelend medium' te zijn.

Gelauff heeft zich verbaasd over de reacties op de beschrijving. 'Mensen proberen ons allemaal kwaadaardige intenties in de schoenen te schuiven. Het zou racistisch zijn. En bij een moslim zouden we de achtergrond juist verzwegen hebben, zeggen critici. Quatsch. Als we zeggen dat een schutter een zwarte man is, komt er veel minder ophef, denk ik.'

In de eerste berichten van de NOS over de aanslagen in Parijs of Nice werd de huidskleur van de daders niet direct genoemd. Gelauff: 'Dat geeft aan hoe ingewikkeld deze kwestie is. De discussie is enorm in beweging. In de samenleving worden de tegenstellingen steeds zichtbaarder en dat leidt tot een debat over woordgebruik. Op de redactie overleggen wij ook continu over welke woorden we gebruiken.'

Als voorbeeld noemt hij de keuze voor 'wit' in plaats van 'blank'. 'Ons bereikten de afgelopen jaren geluiden dat blank de associatie oproept met rein, waardoor zwart direct onrein zou zijn. Wit is een neutralere term en daarom kiezen we daarvoor.'