Kritiek op rapport Schilderswijk: 'Onderzoekers zochten bepaald verhaal'

Politiebureau De Heemstraat in de Schilderswijk
Politiebureau De Heemstraat in de Schilderswijk © ANP
DEN HAAG - Het onderzoek van de Haagse Hogeschool (HHS) naar de verhouding tussen jongeren en de politie in de Haagse Schilderswijk bevat weinig nieuws. Dat zegt Bas van Stokkom, socioloog aan de Radboud Universiteit Nijmegen, die het onderzoek op verzoek van Omroep West heeft gelezen. Het ontbreken van zogeheten 'controlegroepen' noemt hij een 'gemis'.
Dat jongeren zich in achterstandswijken als de Schilderswijk gediscrimineerd voelen door de politie en agenten wantrouwen is allang bekend, zegt Van Stokkom. Diverse onderzoekers en
hebben dat volgens de socioloog de afgelopen jaren aangetoond. 'De onderzoekers van de Haagse Hogeschool waren op zoek naar een bepaald verhaal en ze hebben gekregen wat ze wilden.'
Corina Duijndam en haar medeonderzoekers hebben tussen najaar 2014 en voorjaar 2016 met 49 jongeren uit de Schilderswijk gesproken. Meerdere jongeren zeggen in het onderzoek dat agenten buitensporig geweld gebruiken. Of de verhalen van de jongeren kloppen, hebben de onderzoekers niet onderzocht. Maar omdat de verhalen rondgaan in de wijk hebben ze een grote invloed op de relatie tussen jongeren en politie in de wijk, concluderen de onderzoekers. Overigens kwam de Universiteit Leiden in 2014 met een andere conclusie. Die onderzoekers stelden juist vast dat de politie niet structureel discrimineert in de Schilderswijk.

'Flutonderzoek'

De afgelopen dagen was er al de nodige kritiek te horen op het onderzoek van Duijndam en haar collega's. Sjaak Bral noemde het in zijn column in AD Haagsche Courant een 'flutonderzoek'. 'Het werk van Corina is ook niet bepaald fris te noemen. Wat ben je nou voor onderzoeker als je de - nogal heftige - beweringen niet controleert?', vraagt Bral zich af.
Maar dit type 'kwalitatief' onderzoek komt veel vaker voor. Het verschil met 'kwantitatief' onderzoek, waarbij bijvoorbeeld honderden of zelfs duizenden mensen vragenlijsten invullen, is dat er de diepte in wordt gegaan met een beperkte groep. 'De indruk bestond al dat het vertrouwen niet hoog was. Wij wilden onderzoeken welke verhalen de jongeren dan vertellen. Dat komt in kwantitatief onderzoek niet naar voren', zei Duijndam dinsdag op Radio West.

Hoor en wederhoor

Van Stokkom noemt het onderzoek van de HHS 'best wel gedegen, maar voorspelbaar'. Meerdere andere deskundigen die Omroep West heeft geraadpleegd, noemen het aantal van 49 ondervraagden 'niet weinig'. Socioloog Van Stokkom noemt het ontbreken van een zogeheten 'controlegroep' wel een gemis. 'Ik had bijvoorbeeld willen weten hoe hoogopgeleide allochtone jongeren in de Schilderswijk aankijken tegen de politie. Hetzelfde geldt voor autochtonen jongeren en jongeren uit andere wijken. Uit eerder onderzoek is gebleken dat ook veel autochtone jongeren - vooral uit achterstandswijken - negatief zijn over de politie.'
Verder had Van Stokkom graag willen lezen over ervaringen van politieagenten in de Schilderswijk. Ook de onderzoekers van de HHS zelf vinden dat een goed idee. 'Volgens het principe van hoor en wederhoor zou het de moeite waard zijn om een vergelijkbaar onderzoek op te zetten naar de ervaringsverhalen van jonge agenten in volkswijken als de Schilderswijk', zo staat in het onderzoek 'Geboren en getuige in de Schilderswijk'.  

Stopformulieren

Van Stokkom: 'Het is een feit dat er een hoop misgaat bij het aanspreken van jongeren op straat. Maar het is en blijft heel moeilijk om aan te tonen dat er sprake is van etnisch profileren. Want in wijken als de Schilderswijk wordt er nu eenmaal veel criminaliteit gepleegd door jongeren met een bepaald uiterlijk. Het is dan niet zo gek dat jongeren die aan dat profiel voldoen door agenten om hun ID wordt gevraagd.'  
Volgens meerdere politici bieden 'stopformulieren' uitkomst. Op die formulieren moeten agenten invullen waarom ze iemand staande houden. Van Stokkom is geen voorstander van een dergelijke maatregel. 'Stopformulieren zorgen alleen maar voor bureaucratie, dat moet je niet willen.' Afgelopen juni werd bekend dat er in Den Haag definitief geen stopformulieren komen. Hoewel een meerderheid van de raad voor invoering was, ging burgemeester Pauline Krikke ervoor liggen.