Londen blijft dralen bij uitgang EU
De langverwachte toespraak van premier May stelt teleur. Concrete voorstellen blijven uit. Wel wil Londen nu officieel een overgangsperiode van twee jaar.
Dat de Britten geen haast maken met hun gewenste vertrek uit de Europese Unie, wisten we. Maar dat ze zelfs na de harde brexit-datum van 29 maart 2019 nog een paar jaar willen blijven 'genieten' van de lusten en lasten van het EU-lidmaatschap, dat mag een verrassing heten. Premier Theresa May sprak deze Britse wens vanmiddag formeel uit in een beladen brexit-toespraak in Florence.
De verwachtingen voor die Toscaanse toespraak waren hooggespannen. Na maanden van onzekerheid zou May eindelijk met concrete voorstellen komen over de EU-loze toekomst van haar land. De vierde brexit-onderhandelingsronde in Brussel werd er zelfs voor uitgesteld naar volgende week.
Dat zou betekenen dat de echte Brexit op z'n vroegst in 2021 een feit zal zijn.
Om een gevreesde harde brexit-schok in 2019 te dempen, stelt de Britse premier een overgangsperiode voor waarin alles min of meer hetzelfde blijft. In die tijd kunnen alle details van de toekomstige betrekkingen met Europa worden uitgewerkt. May spreekt van een 'uitvoeringsperiode', die, zoals het er nu voorstaat, twee jaar zou moeten duren. Dat zou betekenen dat de echte Brexit, waartoe 51,9 procent van de Britse kiezers op 23 juni 2016 besloot, op z'n vroegst in 2021 een feit zal zijn.
Te vroeg
Eigenlijk geeft May hiermee toe dat ze de artikel-50-brief, waarmee het Verenigd Koninkrijk op 29 maart van dit jaar het EU-lidmaatschap formeel opzegde, te vroeg heeft ingeleverd, zo stellen critici. Immers, waarom zou je om een overgangsperiode vragen als je een half jaar eerder met die brief te kennen hebt gegeven alles binnen twee jaar te kunnen regelen? Dat is wat artikel 50 van het EU-verdrag impliceert.
Veel tijd ging verloren door de vervroegde parlementsverkiezingen die May eerder dit jaar uitriep. Haar poging om kiezers te winnen voor haar brexit-aanpak, mislukte bovendien faliekant.
Parallel daaraan verlopen de brexit-onderhandelingen in Brussel zeer stroperig. Eigenlijk zijn het VK en de 27 andere EU-landen het maar over één ding eens: er hangt een klok aan de muur, en die tikt. Er resteert nog ongeveer een jaar om over alle ingewikkelde onderdelen overeenstemming te bereiken.
Geen details
Van May werd verwacht dat ze in haar Florence-toespraak concrete details zou presenteren over de eerste fase van het overleg: de burgerrechten van de ongeveer drie miljoen EU-burgers in haar land, de financiële eindafrekening van het Britse EU-lidmaatschap en de kwestie-Ierland.
Die details kwamen niet. Wel stelde ze die burgers gerust. "We willen dat jullie blijven. We waarderen jullie en we danken jullie voor jullie bijdrage aan ons nationale leven. Belangrijk doel van deze onderhandelingen is altijd geweest om te verzekeren dat jullie hetzelfde leven kunnen blijven leiden als voorheen."
De hoofdonderhandelaar van de EU, Michel Barnier, prees de 'constructieve' geest die uit May's speech sprak. Maar ook hij had graag iets concreters gehoord. "May's verklaringen zijn een stap voorwaarts maar moeten nu worden vertaald in een precieze onderhandelingspositie van de Britse regering", aldus de Fransman, die spreekt namens de 27 EU-landen. Verder onderstreepte hij dat Londen zich tijdens de gevraagde overgangsperiode zal moeten blijven houden aan alle spelregels van de EU, inclusief zeggenschap van het Europees Hof van Justitie.