Economie en milieu zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden

Het lijkt zo logisch: economie en milieu moeten met elkaar geïntegreerd zijn. Economie gaat over welvaart en over de optimale allocatie van schaarse goederen en diensten. Goederen en diensten uit het milieu kunnen derhalve niet ongeprijsd blijven. Groeicijfers die effecten op het milieu niet incalculeren kunnen zelfs misleidend zijn. Toch is er nog steeds een lange weg te gaan. Dat stelt prof. dr. Aart de Zeeuw in zijn afscheidsrede die hij op 22 september 2017 uitspreekt in aula van Tilburg University. 

In zijn rede blikt De Zeeuw terug op een periode van bijna veertig jaar waarin hij verbonden is geweest aan Tilburg University, waarvan vijfentwintig jaar als milieueconoom. Hij gaat in op als vragen als: Waarom voltrekt de integratie tussen economie en milieu zich zo langzaam? Hoe kan het gebrek aan internationale samenwerking bij het beheer van het gemeenschappelijk milieu doorbroken worden? Als voorbeeld noemt hij het Kyoto Protocol, waarin door samenwerken en de welvaart verdelen geprobeerd wordt de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Free-rider gedrag heeft deze samenwerking echter onderuit gehaald.


De Zeeuw laat zien dat kantelpunten, oorspronkelijk een begrip uit de ecologie, een belangrijk concept is voor economen. Bij een kantelpunt zorgt een relatief kleine verandering voor een relatief groot gevolg. Twee graden temperatuurstijging kan gezien worden als een kantelpunt. Het passeren daarvan impliceert dat de gevolgen van klimaatverandering elkaar gaan versterken en desastreus kunnen worden. Hij legt in zijn rede uit hoe dit concept is toegepast bij het Verdrag van Parijs, waar een doel is gesteld van niet meer dan twee graden temperatuurstijging, en een procedure is afgesproken om landen daar bottom-up aan te laten bijdragen. Kantelpunten zijn een mooi voorbeeld van een concept dat uit de ecologie stamt maar door de interactie tussen economie en ecologie nu ook steeds meer betekenis krijgt in de economie. Milieueconomie is dus niet alleen logisch maar vaak ook innovatief.