'Toen ik begon, wilde ik de wereld nog verbeteren'
Edith Schippers (53) ruilt na zeven jaar ministerschap namens de VVD haar politieke loopbaan in voor een baan buiten de Haagse kaasstolp. ,,Als je een makkelijk vak wilt, moet je geen minister van Volksgezondheid worden.''
Edith Schippers kon zomaar de eerste vrouwelijke minister-president van Nederland worden. Als chief whip van de VVD-fractie hield ze de rijen gesloten in een periode dat het gezag van de toen nog jonge VVD-leider Mark Rutte niet vanzelfsprekend was. Als minister van Volksgezondheid in twee kabinetten beteugelde ze de almaar oplopende zorgkosten. Maar ze vindt het wel mooi geweest. ,,Ik wilde het moment voor zijn dat mensen gingen denken: 'Wanneer gaat zij nou eens weg?' Er is buiten Den Haag ook een leven.''
Is uw omgeving blij dat u straks weer wat meer vrij bent?
,,Weekenden weg met vrienden of feestjes moest ik vaak laten schieten. Je kunt deze baan niet half doen. Als ik mijn opvolger één tip mag geven: zorg dat je privéleven op orde is. Je baan gaat voorbij, je gezin blijft altijd. Natuurlijk ben ik er niet altijd met het eten. Vaak niet zelfs. Maar mijn man en ik hebben ons leven zo ingericht, dat we andere momenten pakken. Als minister van Sport moet ik in het weekeinde vaak bij wedstrijden zijn. Dan neem ik vaak mijn man en dochter mee en gaan we na afloop naar de McDonald's. En als mijn dochter ziek was, lag ze op een bank in mijn werkkamer.''
Wat heeft u geleerd in de politiek?
,,Toen ik begon, wilde ik de wereld nog verbeteren. Je gaat tenslotte de politiek in omdat je idealen hebt. Wat je in de loop der jaren leert - zeker als je minister bent - is dat je wel met je ideologische veren kunt pronken, maar dat je uiteindelijk gewoon iets voor elkaar moet krijgen voor de kiezer die op je gestemd heeft. Daarvoor moet je compromissen sluiten.''
Fijne spagaat. De kiezer wil juist herkenbare politici.
,,Compromissen sluiten is van alle tijden. Het verschil met vroeger is dat er nu dertien partijen in de Tweede Kamer zitten. Dertien! En dan krijg je van die lange formaties zoals nu. En je kunt wel zeggen: ik sluit geen compromissen om herkenbaar te blijven. Maar je zit toch niet in de politiek om langs de kant te blijven staan en zetels te sparen?''
U vindt dat er te veel partijen zijn?
,,Ja. Ik ben voor invoering van een kiesdrempel om ons land bestuurbaar te houden. Met een Kamer zoals we die tegenwoordig hebben, moet je links over rechts en met veel partijen coalities sluiten. Door het voor kleinere partijen moeilijker te maken een plek te veroveren in de Kamer, wordt het makkelijker om herkenbare kabinetten te maken. Het moet mogelijk blijven voor nieuwe partijen om te beginnen. Maar het hoeven er voor mij geen dertien te zijn.''
Hoe leuk was het ministerschap eigenlijk? Op maandag werd alles al afgekit in het coalitieoverleg.
,,Daar heb ik geen klagen over. Doordat ik vanaf het begin af aan akkoorden sloot met de zorgsector, hield ik het stuur in handen. We traden aan in een zware crisis zonder economische groei, terwijl de uitgaven aan zorg fors bleven stijgen. Als ik niet had ingegrepen, had de minister van Financiën het overgenomen. Door afspraken te maken met de sector over hoe we de zorg betaalbaar konden houden en tegelijkertijd de kwaliteit konden verbeteren, is dat voorkomen. Zo was ik niet afhankelijk van welk coalitieoverleg dan ook.''
Er zijn ook een hoop voornemens niet geslaagd...
,,Als je een makkelijk vak wilt, moet je geen minister van Volksgezondheid worden. Als je in een kabinet stapt met enerzijds de PvdA en anderzijds de VVD die allebei heel anders over de zorg denken, moet je niet bang zijn voor een blauw oog.''
U zou met uw portefeuille hebben gezwaaid.
Je zit niet in de politiek om langs de kant te staan en zetels te sparen
,,Eer ik opstap voor iets, moet er wel heel wat aan de hand zijn. Jullie hebben het nu over de Kerstcrisis. Omdat de coalitie geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer, moest ik een deel van de oppositie overhalen in te stemmen met een zorgplan waar ze eigenlijk niet voor waren. En toen ik de ChristenUnie en SGP mee had, was het iemand van de PvdA (toenmalig senator Adri Duivesteijn, red.) die het plan liet sneuvelen. Terwijl ik zeer hecht aan 'afspraak is afspraak'. Als je dan zegt: zo hoeft het niet voor mij, is dat dan met je portefeuille zwaaien? Of is dat een grens trekken? Er is in de afgelopen jaren geen enkel moment geweest dat ik dacht aan vertrekken.''
Welk dossier laat u met buikpijn achter?
,,De geestelijke gezondheidszorg. Ik heb er heel hard aan getrokken en als demissionair minister nog een akkoord gesloten om de wachtlijsten aan te pakken. Want het is van de gekke dat mensen die er geestelijk ernstig aan toe zijn in Nederland niet gelijk hulp kunnen krijgen, terwijl er genoeg geld is. Daar ligt een belangrijke taak voor mijn opvolger.''
Volgens uw omgeving bent u in onderhandelingen niet altijd even aardig.
,,Ja. Dat beaam ik. Ik zit hier niet om aardig gevonden te worden.''
Geen spijt van de samenwerking met de PvdA?
,,Ik ben er juist trots op! Deze twee partijen denken intrinsiek anders over heel veel zaken. Maar midden in een crisis hebben we besloten samen de problemen op te lossen. We durfden onze handen vuil te maken. Daar krijg je alleen nooit applaus voor. De VVD heeft ook verloren op 15 maart.''
En nu zit de VVD weer aan de formatietafel. Waarom duurt dat proces zo lang?
,,Kijk naar de PvdA. Het enorme verlies van die partij heeft het formeren moeilijker gemaakt. Iedereen is bang dat hen hetzelfde overkomt. Met vier partijen moet je compromissen sluiten en uiteindelijk gaat de aandacht uit naar wat je niet hebt binnengehaald en niet naar wat je wél voor elkaar hebt gekregen.''
Uw partijleider Mark Rutte is toch niet bang voor compromissen? Visie noemde hij een olifant die het uitzicht belemmert.
,,Dat ben ik niet met hem eens. Het is ook niet zo dat Mark geen visie heeft: hij heeft meer visie in zijn pink dan de meeste mensen in hun hele lichaam. Alleen doet hij altijd of dat niet zo is om als minister-president de eindjes aan elkaar te knopen.''
Waarom ziet de achterban van de VVD dan zo weinig van die visie?
,,De afgelopen jaren waren we druk met de hand aan de ploeg slaan. Maar nu de economische storm is geluwd en er een nieuwe Kamerfractie zit, is het wel weer tijd om te herijken: wat is er bereikt en welk beleid is er nu nodig?''
Waarom wilde u daar geen leiding aan geven?
,,Ik heb wel overwogen me te kandideren voor partijleider, maar ik constateerde dat wij een zeer goede kandidaat hadden die zichzelf de afgelopen jaren heeft bewezen: Mark Rutte. Als ik vond dat hij het niet goed had gedaan, had ik mezelf zeker kandidaat gesteld.''
En nu kiest u voor een bestaan in de luwte?
,,Hierna ga ik niet de hele dag de tuin wieden. Ik zal zeker wel eens een partijcongres van de VVD bezoeken, maar ik ga niet van een afstand overal commentaar op geven.''
Sluit u een terugkeer uit?
,,Ik sluit niks uit, maar ik ben het niet van plan.''
Wat gaat u dan doen?
Er is in de afgelopen jaren geen enkel moment geweest dat ik dacht aan vertrekken
,,Ik heb vooralsnog alles afgehouden, wil eerst deze klus afmaken. Ik laat mijn toekomst open en dat geeft me een groot gevoel van vrijheid. Mijn dochter heeft er jaren voor gepleit dat ik in een dierenwinkel zou gaan werken, want ze wilde heel graag een hond. Toen er ineens in mijn omgeving mensen jong dood gingen, dacht ik: 'Ik kan wel wachten tot ik met pensioen ben, maar ik koop er nu een.' Het is een koningspoedel geworden, zo'n hele grote. Hij ziet er heel stoer uit.''
Wat gaat u hier zeker niet missen?
,,Sociale media. Er gebeuren mooie dingen, maar het is ook een open riool. Eens in de paar weken tik ik mijn naam in op Google. Je wilt niet weten wat er bovendrijft.''
En wie gaat u missen?
,,In politiek opzicht ga ik Mark Rutte het allermeeste missen. We hebben de afgelopen jaren een heel speciale band opgebouwd. Nu begrijp ik met drie woorden wat Mark bedoelt. Maar als ik straks in een dierenwinkel werk, denk ik vast: Waar heeft die man het over! Want dan volg ik de politiek niet meer zo. En dat is ook prima.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
102
Draagvlak voor wolf duikelt; kwart bevolking neigt leefgebieden te mijden uit angst
-
PREMIUM39
Lieve Debby: ‘Ik wil geen seksloos leven, ik ben bang dat ik het ergens anders moet zoeken’
Debby Gerritsen weet raad als het gaat over de liefde, lust en relaties. Deze week wederom een seksuele kwestie: de man van Marlene wil geen seks meer en wil er ook niet over praten. Ze wil niet bij hem weg, maar wel graag weer een seksleven. -
Toekomst AvroTros en Omroep Max op het spel door samenwerking met kleinere omroepen: ‘Zorgelijk’
Als de Tweede Kamer niet snel ingrijpt kan het zomaar zo zijn dat de omroepen AvroTros, Omroep Max, Omroep WNL en PowNed over tweeënhalf jaar verdwenen zijn. Dat blijkt uit een brief van staatssecretaris Gräper van Media. -
128
D66-leider Jetten roept NSC op uit formatie te stappen
D66 zal niet alles waar een nieuw kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB mee komt proberen te torpederen. Dat zei D66-leider Rob Jetten zaterdag op een partijcongres. Wel hoopt hij nog steeds dat het kabinet er niet komt en daarbij kijkt hij naar NSC-voorman Pieter Omtzigt. -
Weggestemd hoofd van financiën 50Plus neemt papierwerk mee naar huis, nu kan partij niet meer bij administratie
De politieke partij 50Plus kan momenteel niet bij haar financiële administratie. Het vorige maand weggestemde hoofd van de financiële commissie, Johan Hessing, heeft het papierwerk mee naar huis genomen en dit ontbreekt nog altijd op het partijkantoor in Den Haag. Ondertussen heeft een reclamebureau een incassobureau ingeschakeld om een achterstallige betaling voor een campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van afgelopen najaar betaald te krijgen.
-
met video
Opnieuw verstoort pro-Palestinademonstratie debat in Tweede Kamer
-
-
-
PREMIUMColumn
De boodschap is duidelijk: aan de andere lijsttrekkers ligt het niet als de boel straks ontploft
Özcan Akyol schrijft drie keer per week over wat hem bezighoudt. -
eigen tuin eerst
Met deze vergeten planten kun je ook zonder tuin tuinieren
Niet iedereen beschikt over een grote tuin. Wil je toch met je groene vingers aan de slag, denk dan eens aan deze vergeten plant die ooit zo populair was en veel geschilderd werd in de 17de eeuw.
-
Met video
Yesilgöz gepikeerd over ‘ongepaste tweet’ van Wilders: ‘Vermoeiend om iedere dag op ophef te moeten reageren’
-
PREMIUM
Strengere asielregels, makkelijker gezegd dan gedaan
Politiek verslaggever Hans van Soest schrijft wekelijks over Haagse zaken die ons allemaal aangaan. In deze aflevering: hoe harder de roep om striktere asielregels, hoe harder de botsing tegen de grenzen van ons rechtssysteem. -
-
80
Stukken onthullen dat ‘moeder’ bewust werd geschrapt uit wetstekst, De Jonge wist van niks: ‘Ik sta voor lul’