Direct naar artikelinhoud

Tunesische moslimvrouwen mogen voortaan met niet-moslims trouwen

Tunesische moslimvrouwen mogen voortaan trouwen met niet-moslims. De ministeriële circulaire uit 1973 die dergelijke gemengde huwelijken verbood, is ingetrokken. De woordvoerder van president Béji Caïd Essebsi heeft dat donderdag meegedeeld.

Tunesische vrouwen dragen traditionele kledij tijdens Feest van de Vrouw.Beeld epa

Een maand geleden, ter gelegenheid van het Feest van de Vrouw op 13 augustus, had Essebsi de regering gevraagd de circulaire te schrappen. Dat is nu gebeurd. Vrouwen die een niet-moslim huwen (vrijwel altijd een buitenlander) hoeven niet langer een document te overleggen waarin staat dat hun toekomstige echtgenoot zich tot de islam heeft bekeerd.

Burgerorganisaties en actiegroepen hadden in maart een campagne gelanceerd tegen de discriminatoire regeling. Moslimmannen stond het altijd al vrij met een niet-islamitische vrouw te trouwen.

De maatregel is een nieuwe stap voorwaarts voor de rechten van vrouwen in Tunesië. In dat opzicht loopt het land loopt al sinds de jaren vijftig voorop in de Arabische wereld. Na de Arabische Lente van 2011, die alleen in Tunesië leidde tot een democratische overgang, werden nieuwe stappen gezet om de vrouwenrechten te verankeren.

Een 'historisch project'

In juli nam het Tunesische een wet aan die op vergaande wijze alle vormen van geweld tegen vrouwen verbiedt. Niet alleen fysiek geweld wordt strenger bestraft, ook alle daden van 'morele, seksuele, psychologische en economische agressie' tegen vrouwen zijn voortaan strafbaar. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) sprak van een 'mijlpaal' voor de vrouwenrechten. Minister van Vrouwenzaken Neziha Labidi repte van een 'historisch project'.

Tunesische vrouwengroepen hadden jarenlang geijverd voor een dergelijke wet. Aanvankelijk lag de nadruk op bestrijding van huiselijk geweld, maar gaandeweg werd de tekst verbreed tot allerlei vormen van achterstelling of uitsluiting die vrouwen hun 'vrijheden en mensenrechten op basis van gelijkheid' ontnemen. Ook economische discriminatie valt onder de wettelijke paraplu van bescherming tegen geweld.

Erfrecht

Een klein aantal wetten en regelingen pakt nog altijd nadelig uit voor vrouwen. President Essebsi kondigde vorige maand aan ook die te willen veranderen. Hij wees in het bijzonder op de clausule in de familiewet die bepaalt dat vrouwen bij erfenissen de helft krijgen van wat mannelijke familieleden erven.

Het is een van de weinige onderdelen van het Tunesische familierecht die nog zijn gebaseerd op de sharia. Achterliggende gedachte is het uitgangspunt dat mannen als kostwinner hun familie moeten onderhouden en dus meer kosten hebben. Vrouwen mogen hun inkomsten naar eigen goeddunken besteden.

Gevoelig

Om die reden stuit verandering van het erfrecht in Tunesië op veel weerstand, ook bij de gematigd islamistische partij Ennahda, lid van de regeringscoalitie. Over het algemeen steunt Ennahda de hervormingen ten gunste van de vrouwenrechten van harte.

Mona Ibrahim, vicevoorzitter van de partij, zei vorige maand dat de kwestie van het erfrecht 'raakt aan de kern van de islamitische religie' en aan 'de identiteit van de Tunesische samenleving'. Volgens haar was ze overspoeld met telefoontjes van vrouwen die tegen wetswijziging zijn.

Omdat verdeling van erfenissen de burgers direct raakt in hun portemonnee, ligt de kwestie in de Tunesische samenleving zeer gevoelig, nog afgezien van de religieuze dimensie. In veel Tunesische families lopen conflicten over de verdeling van geld en goederen hoog op. Veel mensen vinden dat zij, na jarenlang in de familie te hebben geïnvesteerd, recht hebben op het deel waarop zij hadden gerekend. Anderen zien geen reden om mannen en vrouwen ongelijk te behandelen.

Feest van de Vrouw.Beeld epa

In zijn toespraak op 13 augustus gaf Essebsi verder hoog op van de maatschappelijke positie van vrouwen in Tunesië. Hij somde beroepsgroepen op met een meerderheid of een hoog percentage van vrouwen: artsen (60 procent), tandartsen en apotheken (75 procent), ingenieurs (35 procent), rechters (41 procent), advocaten (43 procent).

De positie van de Arabische man wankelt

De positie van de Arabische man wankelt. Hij kampt met veel stress, hij kan 'moeilijk werk vinden om de rol van kostwinner te vervullen', blijkt uit recent onderzoek.

Het lijkt een trend in de Arabische wereld. Een voor een worden wetten ingetrokken die verkrachters een legale uitweg bieden, zonder celstraf, maar jonge vrouwen - meisjes vaak nog - veroordeelt tot levenslang in een ongelukkig en wellicht gewelddadig huwelijk. Nu het de wet in Jordanië is ingetrokken kan Libanon niet achterblijven. (+)

Vrouwen maken een groot deel uit - zo'n 40 procent - van de Koerdische milities. Stoer guerrilla-tenue, flegmatieke oogopslag, kalasjnikov losjes in de hand, kleurige bandana om de losgebonden haren. Aan het front vormen ze het volmaakte tegendeel van de vrouwvijandige jihadisten van het kalifaat. (+)