Eurocommissievoorzitter Jean Claude Juncker hield gisteren in Brussel zijn jaarlijkse ‘State of the European Union’-toespraak en de vergezichten logen er ook dit jaar niet om. Ewald Engelen heeft daar nog wel wat kanttekeningen bij.
De Europese Unie heeft zich in haar zestigjarige bestaan veelvuldig aan de Verenigde Staten gespiegeld. Zo waren de Amerikanen vlak na de Tweede Wereldoorlog de drijvende kracht achter de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal: ze zagen samenwerking tussen de Europese landen als een belangrijke tankgreppel tegen de oprukkende communistische horden.
Ook in de jaren sindsdien zijn de VS vaak de spiegel voor Europese integratie geweest. Zo was nabootsing van de geïntegreerde Amerikaanse consumptiemarkten een belangrijke drijfveer voor de Europese Interne Markt; was kunnen concurreren met de dollar als reservevaluta een belangrijke reden voor de euro. En is momenteel het Amerikaanse financiële stelsel met zijn diepere markten en kleinere banken het model voor de Kapitaalmarktenunie die de Europese Commissie probeert op te tuigen.
Maar we danken er dus ook de jaarlijkse State of the Union aan. Net als in de VS spreekt de president van de Europese Commissie een jaarlijkse rede uit waarin hij vooruitkijkt naar de resterende periode van zijn mandaat.
Gisteren was het weer zover: de Luxemburger Jean Claude Juncker sprak in Brussel zijn collega's en de Europese parlementsleden toe en schetste een vergezicht voor de Europese Unie. Dat loog er niet om: sinds de verkiezingswinst van Macron, het herstel van de Frans-Duitse as en het verlies van eurosceptische populistische partijen blaakt Brussel van zelfvertrouwen.
De cijfers van Juncker moeten met een snufje zout genomen worden
Volgens Juncker zijn de komende zestien maanden beslissend voor de toekomst van Europa. Dat betekent dat er snelle stappen moeten worden gezet in de richting van een defensieunie, een begrotingsunie, een energieunie, een veiligheidsunie, een bankenunie en een kapitaalmarktenunie (ik verzin het niet). Het liefst moet dit alles geregeld zijn vóórdat de Europese burger in mei 2019 opnieuw naar de stembus mag voor Europese parlementsverkiezingen.
Het illustreert zowel de angst voor de kiezer bij het Brusselse establishment, als de gebrekkige democratische inborst van diens hoogste baas.
Daarom bij deze wat kritisch commentaar bij de in mijn ogen boudste passages uit Juncker's speech. Ze zijn helaas in het Engels, daar de Nederlandse vertaling nog niet beschikbaar was.
Desastreus begrotingsbeleid
In het begin van zijn speech schetst Juncker hoe het gesternte is veranderd. Was zijn toespraak vorig jaar nog tobberig (de Brexit was pas een paar maanden oud), dit jaar luidt de titel van de toespraak ‘Wind in de zeilen’ en staat alles in het teken van optimisme en economisch herstel. Hier is wat Juncker er over te zeggen heeft:
‘We are now in the fifth year of an economic recovery that finally reaches every single Member State. Growth in the European Union has outstripped that of the United States over the last two years. It now stands above 2% for the Union as a whole and at 2.2% for the euro area. Unemployment is at a nine year low. Almost 8 million jobs have been created during this mandate so far. With 235 million people at work, more people are in employment in the EU than ever before.’
Vol trots weet Juncker te melden dat de Europese Unie het nu al twee jaar beter doet dan de VS. Daarmee veegt hij effectief onder tafel dat de economische prestaties van de Europese Unie sinds het uitbreken van de crisis in 2008, veel slechter zijn geweest dan die van de VS. Ondanks de hogere economische groei in 2015 en 2017 bedraagt het cumulatieve groeiverschil tussen de Europese Unie en de VS pakweg zeven procent. Dan heb je het over bijna 1000 miljard euro (!) aan niet-gerealiseerde groei.
En ook die werkgelegenheidscijfers waar Juncker mee strooit moeten met een snufje zout worden genomen. Zoals de Europese Centrale Bank een paar maanden geleden heeft laten zien, is veel van de banengroei in de Europese Unie van de flexibele en tijdelijke soort. Bijna één op de vijf Europeanen werkt tien jaar na de crisis minder dan hij of zij zou willen.
Het is het gevolg van de structuurhervormingen die sinds het uitbreken van de eurocrisis zijn doorgevoerd en de bescherming van werknemers verder hebben afgebroken. En illustreert de mate waarin Brussel is gekaapt door de belangen van het exporterende grootbedrijf.
Het heeft alles te maken met het desastreuze begrotingsbeleid dat de Eurogroep sinds het uitbreken van de eurocrisis is gaan afdwingen. Door de kosten van het redden van onverantwoordelijke bankiers af te wentelen op de burger dook de eurozone — anders dan de VS en Groot-Brittanië — in 2011 in een tweede recessie. Begrotingstekort- en staatsschuldreductie had prioriteit boven het beschermen van burgers.
Het enige land wat daar overigens lak aan had en haar burgers voorop stelde, wordt in de nationale en internationale pers nu al weer acht jaar als de zieke man van Europa aangewezen. Ik heb het uiteraard over Frankrijk, dat gedurende de crisis in termen van de groei van het bruto binnenlands product beter presteerde dan Nederland. Maar dat terzijde. Ook deze schaduwzijde van de euro ontbreekt volledig in Junckers beeld van de crisis:
‘And we can take credit for having brought public deficits down from 6.6% to 1.6%. This is thanks to an intelligent application of the Stability and Growth Pact. We ask for fiscal discipline but are careful not to kill growth. This is in fact working very well across the Union – despite the criticism.’
Brussel had eind jaren negentig al lucht gekregen van de sjoemeldiesels
Stinkende put
Dat Juncker het niet zo nauw met de waarheid neemt, blijkt ook uit zijn sneer naar de Europese autoindustrie, die hij verwijt consumenten te hebben misleid en onvoldoende te hebben geïnvesteerd in nieuwe technologieën. Wat Juncker daarbij vergeet te vermelden, is dat de Europese autoindustrie dat heeft kunnen doen doordat Brussel haar jarenlang de hand boven het hoofd heeft gehouden:
‘I am proud of our car industry. But I am shocked when consumers are knowingly and deliberately misled. I call on the car industry to come clean and make it right. Instead of looking for loopholes, they should be investing in the clean cars of the future.’
De Financial Times berichtte dat Brussel al eind jaren negentig lucht had gekregen van de sjoemeldiesels, maar om politieke redenen besloot er niets aan te doen. Er was Amerikaans onderzoek voor nodig om de deksel van deze stinkende put te lichten. Het tekent de hechte relatie tussen Brussel en Europese multinationals; met democratie van, voor en door het volk heeft het allemaal weinig te maken.
‘I want Europe to be the leader when it comes to the fight against climate change.Last year, we set the global rules of the game with the Paris Agreement ratified here, in this very House. Set against the collapse of ambition in the United States, Europe will ensure we make our planet great again. It is the shared heritage of all of humanity. The Commission will shortly present proposals to reduce the carbon emissions of our transport sector.’
Denk niet dat Juncker ooit spijt heeft betuigd
Het is een gotspe. Het Europese emissiehandelssysteem is een wassen neus. De prijs voor emissierechten zou volgens deskundigen vijf maal zo hoog moeten zijn om bedrijven te dwingen tot een substantiele reductie van de co2 uitstoot. De oorzaak van de lage prijs is de grote hoeveelheid gratis emissierechten die het Europese grootbedrijf van de Commissie heeft weten af te dwingen. Al in 2013 concludeerde De Groene Amsterdammer dat het meest ambitieuze onderdeel van het Europese klimaatbeleid 'kapot gelobbyd' is. In Juncker’s universum telt alleen het positieve nieuws. De mislukkingen worden weg gecamoufleerd.
Nog gekker wordt het als Juncker politiek filosoofje gaat spelen. In zijn ideale Europese wereld draait de Europese Unie niet alleen om geld en economie, maar ook om ‘waarden’. ‘Onze waarden zijn ons kompas,’ aldus de Luxemburgse christen-democraat. Hier is het volledige citaat:
‘For me, Europe is more than just a single market. More than money, more than the euro. It was always about values.’
Hoe geloofwaardig is zo'n uitspraak, vooral uit de mond van een politicus onder wiens bewind Luxemburg zichzelf heeft getransformeerd van staalexporteur naar een staatje dat vooral gespecialiseerd is in het faciliteren van belastingontwijking op industriële schaal? #luxleaks heeft onmiskenbaar aangetoond dat Luxemburg een van de grote mondiale fiscale lekken is waardoor landen als Duitsland en Frankrijk — om maar te zwijgen over ontwikkelingslanden — op jaarbasis miljarden aan belastinginkomsten mislopen.
Maar denk niet dat Juncker ooit spijt heeft betuigd. Integendeel: toen hij werd aangesproken op zijn verantwoordelijkheid, bestond hij het om doodleuk te wijzen naar landen als Nederland, Ierland en het Verenigd Koninkrijk. Het argument: zij doen het ook. Dát zijn Junckers waarden. Het is het seculiere equivalent van de geldwisselaars die Jezus ooit uit de tempel smeet.
Megalomanie
Ronduit krankjorum wordt de speech tegen het einde. Daar kondigt Juncker aan nieuwe regels te willen voorstellen voor de financiering van politieke partijen en denktanks. Letterlijk zegt hij daar:
‘Today, the Commission is proposing new rules on the financing of political parties and foundations. We should not be filling the coffers of anti-European extremists.’
Het is de Brusselse logica in een notendop: wie niet voor ons is, is tegen ons
Let op de gelijkschakeling van euroscepsis met extremisme. Het is de Brusselse logica in een notendop: wie niet voor ons is, is tegen ons — en moet worden uitgeschakeld. En geen betere manier om dat te doen dan door tegenstanders het morele en intellectuele recht op kritiek te ontzeggen. Wie de euro of de Europese Unie bekritiseert, plaatst zich daarmee buiten de kring van verstandige mensen. Diegene is een extremist — en met extremisten spreek je niet; die bestrijd je.
Het betekent dat de Europese Unie haar subsidies niet meer ten dienste stelt van een diversiteit aan opvattingen, ook over de toekomst van diezelfde Unie. In plaats daarvan mogen deze gelden alleen nog maar gaan naar partijen en stichtingen die de Brusselse consensus uitdragen. Partijfinanciering wordt daarmee het volgende marketinginstrument voor de Europese gedachte. We hebben al de zogenaamde monet-leerstoelen, de Erasmusbeurzen en de Eurobarometer; daar komt nu partijfinanciering en subsidie voor denktanks bij.
Juncker sluit af met een fraai staaltje egomane megalomanie. Hij zou graag de twee functies van president van de commissie en de raad samen willen voegen met als argument dat het de besluitvorming binnen de Europese Unie zou verbeteren. Het volledige citaat:
‘More democracy means more efficiency. Europe would function better if we were to merge the Presidents of the European Commission and the European Council. This is nothing against my good friend Donald, with whom I have worked seamlessly together for the past three years. This is nothing against Donald or against me. Europe would be easier to understand if one captain was steering the ship.’
Nog even afgezien van de vraag wat snellere besluitvorming in een ten principale ondemocratisch instituut in 's hemelsnaam met democratie te maken heeft, is het vooral de personalisering in dit citaat van de functies die Juncker wil samenvoegen, samen met de metafoor van het schip en de kapitein, die mij samen met de fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren achter de oren deden krabben. Op welke planeet leeft deze man?
Voorzitter Europese Commissie acht tijd rijp voor sterker Europa. Op welke planeet leeft die man? https://t.co/CS8hvf16Vl
— Marianne Thieme (@mariannethieme) 13 September 2017
30 Bijdragen
wim de kort 8
Wilma Schrover 7
petros 4
Daniel Lagewaard 4
Tegenstanders van de EU zijn volgens mij over het algemeen wel vóór Europese samenwerking, maar gewoon tegen een Europese superstaat (die er toch wel komt) en tegen het volk dat de EU kerstboom thans optuigt. Met de tegenstanders kan derhalve een oplossing in het midden gevonden worden.
Maar ik ben altijd ook wel heel benieuwd wat de mening van de voorstanders van de EU is over dit soort leiders... voelen zij zich vertegenwoordigd door dergelijke speeches en leiders of kunnen zij her en der ook hun standpunt afzwakken teneinde ook in het midden te komen?
[Verwijderd]
Daniel LagewaardPsychiaterron 5
Daniel Lagewaard 4
PsychiaterronMz59 7
Daniel Lagewaard[Verwijderd]
Daniel LagewaardMz59, de USA is al vanaf de start een federatie. Alle staten gingen ermee akkoord. Europa is een werelddeel met afzonderlijke landen die allen een eigen structuur hebben, eigen zeden en gewoonten hebben en bijna allemaal een relatief nationalistische bevolking hebben. In positieve zin dan. Trouw aan eigen land zijn, juichen voor de eigen nationale voetbalploeg, eigen regelingen voor arbeid, lonen, huren em uitkeringen hebben.
Dat kan je natuurlijk nooit een,twee,drie omdraaien in een trouwe, federale staat van Europa. De bevolking krijg je niet mee en dat is nu toch wel volkomen duidelijk geworden? Het zijn de regeringen die bij de EU willen in de hoop dat ze er financieel beter van worden.
Minner, bedankt. Gelukkig dan maar dat steeds meer mensen het trucje doorhebben op bovenin op de MIN knop te klikken. Dan blijven alle berichten gewoon leesbaar.
Arjan 7
PsychiaterronMaar je kan maar beter je krachten gaan bundelen om te voorkomen dat over 100 jaar Nederland als ontwikkelingsland wordt gezien.
Daniel Lagewaard 4
ArjanDoor met name af te stevenen op een superstaat, wat gewoon het ene einde van het spectrum zit, vergooi je je kans op steun van een heel groot deel van de bevolking. Als je dan ook nog hele grote fouten hebt gemaakt (Griekenland, Euro) in je ontwerp en op korte termijn waarschijnlijk hele politiek impopulaire maatregelen zult moeten nemen (Kwijtschelden schuld Griekenland?), vergroot je de tweedeling alleen maar meer. En als je dan ook nog alle schijn tegen hebt vanwege symboolpolitiek (verhuizen tussen Brussel en Straatsburg), wordt het een lastige strijd. Ik denk dat de boel dan eerder implodeert dan dat het de eindstreep haalt.
Over 10 jaar kunnen we zien wat de Brexit heeft gebracht. Stel je toch eens voor dat het een succesverhaal is voor de Britten...
Dirk van Haaren 2
Dirk van Haaren 2
Pjotr 1
De veel te snelle uitbreiding van de EU mag niet verder doorgaan.
Begrijpen de elites in Brussel en de Europese hoofdsteden niet, dat er op de huidige weg een moment zal komen, dat de hooivorken uit de schuur zullen worden gehaald en de guillotines uit de musea zullen worden afgestoft?
Martin van den Heuvel 1 11
PjotrWij hebben een ander machtsmiddel dan hooivorken en guillotines: democratie.
Maar dan zal de Europese bevolking wél massaal andere keuzes moeten gaan maken. En dat zie ik zo een twee drie nog niet gebeuren, daar zijn ze veel te dom voor. Dus ze hoeven daar in Brussel helemaal niet bang te zijn dat alles geregeld moet zijn voor de volgende verkiezingen. De bevolking gaat echt niet zodanig stmmen dat er een aardverschuiving zal plaatsvinden.
Roland Horvath 7
Martin van den Heuvel 1En wie blijven aan de macht de Ruttes en aanverwanten.
Roland Horvath 7
Een federatie betekent een federaal parlement bestaande uit de 1e Kamer/ Senaat, de Raad en een 2e Kamer/ het Europees Parlement. De structuur van de 3 bestuursinstellingen moet genormaliseerd en gefatsoeneerd: De Raad 4 rechtstreeks verkozen permanente leden per staat. De Commissie komt dan voort uit een ideologische meerderheid in Parlement en Raad zoals de 28 regeringen in de EU gevormd worden.
In principe moeten er nog jaarlijkse bindende referenda bij over om het even wat. Waaronder een vertrouwensstemming. Als er geen meerderheid is voor het beleid, dan volgen verkiezingen voor Raad en Parlement.
De Europese Raad is het equivalent van de NL 2e Kamer, wetgevend en de EU Commissie is uitvoerende, de regering. Die functies samenvoegen is dus tegen de regels. Nu heeft JCJ zich waarschijnlijk gespiegeld aan de VS: De Vicepresident is voorzitter van de Senaat althans in naam. En aan de Sovjet Unie SU: De President van de SU was voorzitter van het Presidium van de Opperste Sovjet, de hoogste wetgevende macht in de SU. Ook in naam. En aan Nazi Duitsland: Van 1933 tot 1945 was AH Bondskanselier/ Minister President, de Bondsdag/ de 2e Kamer was ontbonden en bovendien was AH vanaf 1934 ook President van Duitsland.
Het wordt waarschijnlijk: "Europa über alles".
Annemiek van Moorst 11
https://www.theguardian.com/commentisfree/2017/sep/13/hurricane-irma-capitalism-growth-economics-environment-financial-crisis
En dan heb ik nog niet over gebrek aan democratie waar op dit moment serieus over gesproken wordt in Athene door ondermeer Kofi Annan die David van Reybrouck mooi introduceerde over zijn vernieuwende ideeën van loten voor de Europese Comissie om geld, macht en lobby een halt toe te roepen. Loten deden de Grieken vroeger overigens ook.
https://www.athensdemocracyforum.com/adf2017/53759
En overigens ben ik van mening dat een verenigd Europa een goede zaak is mits aan alle democratische voorwaarden wordt voldaan. Het had van visie getuigd daar nu juist de nadruk op te leggen ipv op doorrammen. Je mag toch hopen dat ze Servië etc. er niet ook nog eens bij gaan nemen.
[Verwijderd]
Annemiek van MoorstIk mis programma's op TV waarin spelenderwijze de EU uitgelegd wordt aan de mensen. Er zullen altijd mensen naar kijken, als het goed gepresenteerd wordt. Verpakt in een komedie of een quiz voor gewone deelnemers en geen BN-ers.
Bob Lagaaij 5
Onno Van Woerden 6
Ik heb het nog niet bekeken, maar als hij dat echt gezegd heeft, is hij hypocriet. Wanneer Orban de Hongaarse oppositie financieel afknijpt, staat "Brussel" vooraan om dit te veroordelen. Nu geeft hij aan dat hij hetzelfde met zijn tegenstanders wil doen...
Richard De Boer 2
Tip: als je de y-as verandert in "% groei bbp (ten opzichte van 2008)": [-5% tot +15%] valt het nog minder op dat je de onderste 95% weglaat.
Roland Horvath 7
Dat betekent niet dat de invloed van de lidstaten niet zou mogen blijven, integendeel. Die moeten zich bvb uitspreken over uitbreiding van de Unie of over 'gemengde' handelsverdragen. Ter vergelijking, in de VS kan de grondwet maar gewijzigd worden met een gekwalificeerde meerderheid in beide kamers van het parlement en met de goedkeuring van 3/4e van de staten. Na meer dan 200 jaar zijn die staten nog springlevend en hebben ze hun staatsstructuur nog behouden inbegrepen een parlement met 2 kamers op 1 staat na, een hooggerechtshof, strijdkrachten en een eigen wegcode. Die nog steeds niet geüniformeerd is in de VS.
Vreemd dat Juncker het niet heeft over de staatkundige structuur van de EU behalve een idioot voorstel om de functies van Commissie voorzitter en voorzitter van de Europese Raad samen te voegen. Bij Juncker & de hele EU commissie staat het principe 'Geen belasting zonder vertegenwoordiging' niet hoog in aanzien.
André ten Dam 5
En hier: https://www.pressreader.com/netherlands/de-telegraaf/20170914/281728384683576
Jitze Jongsma 11
Kennelijk is op alles dat Juncker heeft gezegd iets af te doen. Het zal wel! Ik vind ook dat de EU beter kan. Veel beter zelfs. Naar mijn mening betekent dit dat de lidstaten op een positieve en opbouwende wijze moeten nadenken over verbeteringen van de EU, zodat de voordelen (nog) groter worden en de nadelen kleiner. Wat natuurlijk ook gebeurt.
Op de planeet waar de heer Engelen leeft is het kennelijk bon ton zich te beperken tot het afzeiken van bestuurders. Ik zou ervoor willen pleiten de focus te leggen op oplossingen.
André ten Dam 5
Jitze JongsmaBeter opletten - zie/hoor Ewald Engelen eerder deze week op BNR en, samen met Elbert Dijkgraaf, in de Tweede Kamer:
https://www.bnr.nl/player/audio/10067713/10329583
https://debatgemist.tweedekamer.nl/debatten/deskundigenbijeenkomst-over-de-discussienota-van-de-europese-commissie-over-het-verdiepen?start=0
RM Kemme 1
[Verwijderd]
RM KemmeRené Derlant 3
Ja duh, op de planeet ‘Juncker’ natuurlijk.
'More democracy means more efficiency.'
Een contradictio in terminis van het soort dat je tegenwoordig niet eens meer in films hoort. Maar wat ik nou zo goed vind van Juncker; die trekt zich daar helemaal niks van aan en flapt zoiets er gewoon uit. Omdat het superkeivet klinkt, daarom.
‘For me, Europe is more than just a single market. More than money, more than the euro. It was always about values.’
De normen en waarden van Juncker, die zijn volgens mij boven elke twijfel verheven. De integriteit druipt van hem af. Toch? Zeg nou zelf. Christen-democraat wed ik. Tja, what else?
‘Volgens Juncker zijn de komende zestien maanden beslissend voor de toekomst van Europa. Dat betekent dat er snelle stappen moeten worden gezet in de richting van een defensieunie, een begrotingsunie, een energieunie, een veiligheidsunie, een bankenunie en een kapitaalmarktenunie.’
Ik word vaak helemaal warm van binnen wanneer ik Juncker zo hoor praten. Ook verschijnen er spontaan grote, jeukende rode vlekken over mijn hele lichaam. Maar dat ongemak neem ik op de koop toe. Goh, wat verheug ik me op al die unies, het kan mij niet snel genoeg gaan.
‘Today, the Commission is proposing new rules on the financing of political parties and foundations. We should not be filling the coffers of anti-European extremists.’
Want ‘t is wel mooi geweest met dat anti-Europese gemekker. Alle neuzen dezelfde richting op, goedschiks of kwaadschiks. En dat is pas het begin. Zie je nou, ‘more democracy means more efficiency.’
‘Set against the collapse of ambition in the United States, Europe will ensure we make our planet great again.’
Make Our Planet Great Again! Laat dat maar aan Juncker en z’n maatjes over.
Dan zijn we er toch?
Mz59 7
René Derlant