Welke kant gaan we op in 5778?

Het is alweer een flinke tijd geleden dat een vriend bij me thuis op bezoek kwam om me voor te stellen aan een Syriër, een moslim die tot het christendom was bekeerd. Dat bezoek van een uurtje heeft een diepe indruk op mij gemaakt en van tijd tot tijd komt dat in mijn gedachten bovendrijven. Deze man vertelde mij, wat ik eigenlijk al wist, dat hij was opgevoed met de wetenschap dat Joden verdelgd moeten worden. Maar als kind wist hij niet of Joden mensen waren, dieren of dingen. En dus werd hij antizionist/antisemiet. Hij is nu mijn vriend!

Maar wat ik mocht aanschouwen is dat hij van geen kant van nature iets tegen Joden of tegen Israël had. Hij werd door een fout regime een verkeerde richting opgezogen. Ik gebruik bewust de term ‘opgezogen’ omdat een kind en ook een volwassene worden meegesleept door de denkwereld die hem of haar omringt, speciaal als die denkwereld geen enkele vrijheid van meningsuiting en, nog erger, geen vrijheid van denken geeft.

Is mijn conclusie dat deze man niet van nature antisemiet was, positief of negatief? Ik denk dat dit een positieve conclusie is. Mits… en nu komt het: mits wij hiervan doordrongen zijn en dus de bereidheid hebben om te investeren in zijn heropvoeding. Nu klinkt het woord heropvoeding erg indoctrinerend en ingrijpend, maar als iemand diep in zijn lichaam een gezwel heeft, dan zal een oppervlakkige behandeling niet helpen.

Toen eind vorig jaar de scriba van de PKN, de aartsbisschop van de Syrische Orthodoxe Kerk, een imam en mijn persoontje aangaven dat wij AZC’s wilden bezoeken, werd dat afgewezen door de verantwoordelijken want ‘jullie zijn religieus’ en ‘in Amsterdam doen we het zelf al’. Pogingen van de rector van een groot lyceum, samen met een parlementariër van de CU en mij, om rectoren in den lande te spreken over hoe discriminatie en antisemitisme aan te pakken in het voortgezet onderwijs, strandden. Geen tijd, wel quasi-geïnteresseerd maar…

Ik ben ervan overtuigd dat nagenoeg alle inwoners van Gaza gewoon vrede willen. De kwaden en criminelen vormen slechts een zeer klein percentage. Verreweg de grootste meerderheid is van nature geen antisemiet. Maar wat doen wij eraan om die meerderheid de juiste richting te tonen? En hoe intensief is de Nederlands Islamitische Gemeenschap op dit gebied actief? Ook voor hen ligt hier een belangrijke richtinggevende, educatieve taak.

Over drie weken is het Rosj Hasjana, Joods Nieuwjaar. Ik maak van de gelegenheid gebruik om u allen een goed en zoet jaar te wensen, een jaar van sjalom voor iedereen, ongeacht zijn of haar (verkeerde) opvoeding. Ook spreek ik de innige wens uit dat op z’n minst de richtingwijzers het komende jaar de goede kant op zullen wijzen opdat de grote meute niet nog verder verdwaalt.

Binyomin Jacobs, opperrabbijn