Nederland krijgt meer zicht op moskee-donaties uit Golfstaten, Koenders spreekt van 'doorbraak'
Het kabinet heeft meer zicht op buitenlandse donaties aan Nederlandse moskeeën gekregen. Koeweit heeft onlangs als eerste Golfstaat Nederland geïnformeerd over de omvang van de financiering en de namen van de ontvangende organisaties. 'Een doorbraak', vindt minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken. 'We hebben steeds het gevoel gehad: weten we wel wat daar gebeurt? Nu is er meer transparantie.'
Zeker is dat achttien islamitische organisaties in Nederland tussen 2007 en 2015 zo'n 10 miljoen euro hebben ontvangen van Koeweitse liefdadigheidsinstellingen. Dat staat althans in een vertrouwelijk document van Koeweit aan het ministerie van Buitenlandse Zaken, waar NRC Handelsblad dinsdag uit publiceerde. Uit het document blijkt ook dat de Al Fitrah-moskee in Utrecht in 2012 geld heeft ontvangen van een Koeweitse organisatie die op de Amerikaanse terreurlijst staat. Opsporingsdiensten onderzoeken de geldstromen nu.
Minister Koenders wilde dinsdag geen getallen en namen van Nederlandse moskeeën bevestigen, maar erkende wel dat Koeweit het eerste land is dat een overzicht heeft gegeven van de miljoenensteun aan islamitische gebedshuizen in Nederland. 'We hebben daar hard voor onderhandeld, we gaan dat ook doen met andere landen', aldus Koenders.
Koeweit is met Saoedi-Arabië, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten de voornaamste financier van Nederlandse moskeeën. Het kabinet is erg bezorgd over deze geldstromen, omdat die nadelige gevolgen zouden kunnen hebben voor de integratie van moslims. Zo zouden sommige geldschieters hun liefdadigheid misbruiken om hun fundamentalistische versie van de islam, het salafisme, te verspreiden in Nederland.
Nieuw kabinet
'Ik denk dat het belangrijk is om de financiering van ideologieën tegen te gaan die eigenlijk haaks staan op de westerse samenleving', zei minister Lodewijk Asscher (Integratie) dinsdag in de Tweede Kamer na vragen over de miljoenen uit Koeweit.
Het verbieden van buitenlandse donaties voor moskeeën is echter erg ingewikkeld, zelfs als we dat zouden willen, benadrukte Asscher. 'Wat nu wel kan is het aanpakken van geldstromen die zijn gerelateerd aan terrorisme', aldus Asscher. 'Maar wat nog ontwikkeld moet worden, is dat je ook onwenselijke financiering kunt tegengaan. Die wetgeving zal door een nieuw kabinet moeten worden geïmplementeerd.'
In oktober vorig jaar werd de bouw van een omstreden salafistische school in Rotterdam afgeblazen, nadat de gemeente Rotterdam de investeerders uit Qatar wist te overtuigen dat hun plannen onrust veroorzaakten in Nederland. Zij trokken hun geplande donatie in, maar waren daartoe dus niet verplicht.
Ik denk dat het belangrijk is om de financiering van ideologieën tegen te gaan die eigenlijk haaks staan op de westerse samenleving
De tien miljoen euro uit Koeweit voor Nederlandse moskeeën is vermoedelijk slechts het topje van de ijsberg, omdat dit bedrag alleen bestaat uit geld van liefdadigheidsinstellingen; privédonaties van rijke Arabieren uit Koeweit zijn niet meegeteld. Hoeveel geld de andere drie Golflanden overmaken naar Nederland is helemaal onbekend.
Vorige week bleek nog uit antwoorden op Kamervragen van D66 en de SP dat Koeweit - en ook dat Saoedie-Arabië - sinds enkele jaren slechts 'op vrijwillige basis en sporadisch informatie vertrekt over financieringsverzoeken van Nederlandse instellingen'. Er werd nadrukkelijk niet vermeld of de financiering ook was toegekend en welk bedrag ermee was gemoeid.
Het lukte de diplomaten van Koenders na een 'lang lobbytraject' om Koeweit alsnog te bewegen tot openheid. Volgens de minister omdat het land zich bewust wordt van het risico dat ze gelieerd worden aan 'het financieren van een ondemocratische beweging'. Ook in andere Golfstaten zou men 'inzien dat het niet in hun belang is' als er zorgen zijn in Nederland over terrorismefinanciering vanuit hun land.